geworteld1. Spirituele vorming is een zoveelste (voorbijgaande) hype.

Is de aandacht voor ‘spiritual formation’ niet een zoveelste voorbijgaande hype onder evangelische christenen? Er zijn al zoveel bewegingen geweest: rond discipelschap, stille tijd, doelgericht leven, WWJD enzovoort. Is dit niet een zoveelste beweging die tegemoet komt aan de evangelische consumenten die de kerken bevolken?

Uiteraard zal ook een spirituele-vorming-beweging eens weer voorbij zijn in de vorm waarin ze begonnen is en de aandacht trok. Spirituele vorming zal dan gewoon (weer) behoren tot een van de zaken waar het in de kerk altijd al om ging: dat Gods kinderen groeien in Christusgelijkvormigheid. En dat is dan intussen wel de bijdrage die een (tijdelijke) sterke focus op spirituele vorming zal leveren aan het kerk-zijn in de 21e eeuw: groeien in geestelijke volwassenheid is altijd een bijbelse opdracht ook al veranderen de vormen die daarvoor worden gekozen en de terminologie van tijd tot tijd.

2. Spirituele vorming is Katholiek.

Is ‘spiritual formation’ niet een thema dat vooral thuis is in de Rooms-Katholieke traditie? En moeten (evangelische) christenen er zich daarom niet verre van houden? Het is waar dat de ‘spiritual formation’ beweging inzichten zoekt in de eerste 15 eeuwen van de christelijke kerk. Maar die eeuwen behoren ook wel degelijk tot de traditie van de protestantse kerken. De kernvraag is hier dus vooral: komen er in de aandacht voor spirituele vorming typisch Roomse inzichten en praktijken mee die haaks staan op het protestantse geloven en denken?

Op dat punt is het uiteraard van belang om alert te zijn. Aandacht voor spirituele discipline kan in het kader van rechtvaardiging door goede werken komen te staan. En misschien loop geestelijke begeleiding het gevaar gebaseerd te zijn op een ecclesiologie die het priesterschap van alle gelovigen tekort doet. Maar uitglijders op theologische gebied komen niet alleen bij Rooms-Katholieken voor.

Dat er in de Rooms-Katholieke traditie altijd zoveel aandacht is geweest voor spirituele volwassenheid kan ook gezien worden als een bron van rijkdom voor de protestanten die uit reactie wel eens al te eenzijdig zijn geweest op de rechtvaardiging door geloof alleen zonder dat er een gezonde plaats was voor levensheiliging. Overigens is er ook een rijke evangelische traditie als het gaat om spirituele vorming. Denk aan namen als: Johannes Calvijn, Maarten Luther, John Wesley, John Owen, Richard Baxter en Jonathan Edwards. Al deze theologen hadden substantieel aandacht voor het thema van de geestelijke groei van de kinderen van God.