zwolsezielErgens in de voorbije weken stond er een bericht in de Stentor te lezen over de ziel van Zwolle. Er is namelijk (onder leiding van Zwolle Marketing en de gemeente Zwolle) onderzoek gedaan naar wat nu kenmerkend is voor de stad Zwolle, wat Zwolle uniek maakt, wat het DNA van Zwolle is. Heel inspirerend vind ik het om te lezen dat de moderne devotie deel uitmaakt van die ziel:

De ziel van Zwolle is blootgelegd: Hanze, moderne devotie, verbinding.

Drie elementen dus die samen de ziel van Zwolle vormen. Dat wordt vervolgens onder meer zo uitgewerkt:

De Hanze maakt dat wij een ondernemende geest hebben, de Moderne Devotie maakt dat wij een sociaal hart hebben en de verbindende rol zien we terug in de Regio Zwolle, waarbij Zwolle als kloppend hart de regio economisch aan zich bindt.

Zwolle combineert haar ondernemersgeest uit de Hanze periode met aandacht voor de menselijke maat (er voor elkaar willen zijn) uit de tijd van de Moderne Devotie. Het historisch decor uit de Hanzeperiode, gecombineerd met onze betrokken mentaliteit, maakt Zwolle een visueel aantrekkelijke en verrassend prettige stad om te bezoeken, studeren, wonen en te werken.

Het lijkt me voor kerken in Zwolle meer dan relevant én inspirerend dat de moderne devotie blijkbaar een onmisbaar aspect vormt van de Zwolse ziel. Boeiend is dat deze moderne devotie hier verbonden wordt met het hebben van:

  • een sociaal hart,
  • aandacht voor de menselijke maat.

Maar daarmee is de moderne devotie uiteraard niet uitputtend gedefinieerd. Dat hoeft in dit kader ook niet. Maar als christenen en kerken aansluiting willen zoeken bij deze ziel van Zwolle (en dat lijkt me raadzaam, vanuit missionair, contextueel oogpunt), is het goed om zich nog eens wat verder te verdiepen in de ziel van de moderne devotie, ook nog even zonder de vraag in hoeverre dat dan te ‘vermarkten’ zou zijn.

Wat is de ziel van de moderne devotie? Dat is de vraag die dan gesteld moet worden. En als ik daar dan een heel rechtstreeks antwoord op geef, zeg ik: Jezus Christus is de ziel van de moderne devotie! De moderne devotie was een spirituele en sociaal vernieuwingsbeweging in het middeleeuwse Nederland, een beweging met een brede internationale uitstraling. De Zwolse Thomas a Kempis is er met zijn boek ‘Navolging’ de meest prominente vertegenwoordiger van.

Nu begrijp ik vanuit marketing-overweging heel goed dat je kijkend naar de moderne devotie en de relevantie daarvan vandaag uitkomt bij dat sociale hart en die menselijke maat. Maar wie werkelijk recht wil doen aan de moderne devotie zal meer moeten zeggen, omdat dit primair een voluit christelijk, zelfs christocentrische geestelijke vernieuwingsbeweging was die vanuit het Woord van God ( de stem van Christus) verschil wilde maken in de samenleving van de stad door dienstbaarheid en zorgzaamheid.

Ik heb de kern van de moderne devotie zelf een keer zo samengevat:

1 Het disciplineren van een vurig en intens innerlijk leven (met name gekenmerkt door op Christusgelijkvormigheid gerichte meditatieve omgang met de heilige Schrift)

2 Het vorm geven van een gastvrij gemeenschappelijk leven (met name gekenmerkt door een Christusgelijkvormige soberheid en solidariteit)

Als ik het nu nog wat kernachtiger zou zeggen, zou ik dat zo doen: de ziel van de moderne devotie is het hartstochtelijke verlangen om te luisteren naar de stem van Jezus.

Terug naar Zwolle. Het hoort blijkbaar bij de ziel van Zwolle dat de stem van Jezus er tot klinken komt en dat mensen door het luisteren naar die stem groeien in het Christusgelijkvormig zijn.

Wat kunnen Zwolse kerken hiermee doen? Misschien kunnen Zwolse kerken, veel meer nog dan nu het geval is, oefenplaatsen worden voor het groeien in Christusgelijkvormigheid, oefenplaatsen voor aandachtig leven, oefenplaatsen waar ondernemende (Hanze) en verbindende (verbinding) mensen contact maken met hun ziel als de binnenruimte die open is naar de hemel.