pausjubeljaarDoor: Jos Douma en Derk Jan Poel

Een jubeljaar over de onuitputtelijke barmhartigheid van God – dat is iets om als protestanten aan mee te doen.

Dinsdag begint het door paus Franciscus afgekondigde Jaar van de Barmhartigheid. Wij zijn onder de indruk van dit initiatief. Het raakt ons dat de kerk ervoor kiest zich bewust zo lang en zo diepgaand open te stellen voor de liefderijke ontferming en onuitputtelijke genade van de God die we kennen in Jezus Christus.

Dat gaat veel verder dan een zoveelste beleidsplan, structuurwijziging of flitsend idee voor kerkvernieuwing. Het raakt de kern van de kerk en haar boodschap.

Barmhartigheid – bisschop Gerard de Korte schrijft in een pastorale brief dat dit woord op veel tijdgenoten waarschijnlijk wat ouderwets en gedateerd overkomt. Toch voelen we ook direct aan dat het een warm woord is, een woord dat we niet kunnen missen als we spreken over God, geloof en kerk. Een woord vol bewogenheid.

En hebben we daar niet allemaal behoefte aan: bewogenheid, compassie, medelijden, genade? Wat is er veel stuk in deze wereld. Zo veel armoede, eenzaamheid en angst vanwege terreur. Wat zijn er veel mensen in nood!

Absoluut essentieel

Wij geloven dat het ook in onze tijd absoluut essentieel is ‘voor de kerk en de geloofwaardigheid van haar verkondiging, dat zij in eerste persoon de barmhartigheid beleeft en hiervan getuigenis aflegt’.

Dat schrijft paus Franciscus in een 25 paragrafen tellend inspiratiedocument voor het jubeljaar. Daar komen ook passages in voor (over aflaten en over Maria) waarmee we ons niet kunnen verbinden. Maar er blijft veel meer over dat inspirerend is en Bijbels, doortrokken van God die onuitputtelijke liefde is. Het kan ons helpen eens temeer te beseffen: katholiek of protestant, wij volgen de ene en zelfde Heer Jezus, die ons de Vader laat zien.

Het inspiratiedocument heet ‘Het gelaat van de barmhartigheid’. Lees de eerste zinnen even mee: ‘Jezus Christus is het gelaat van de barmhartigheid van de Vader. Het mysterie van het christelijk geloof lijkt in dit woord zijn samenvatting te vinden. Het is levend, zichtbaar geworden en heeft zijn hoogtepunt bereikt in Jezus van Nazareth.’

Wat zou het mooi zijn als we, op weg naar het Reformatieherdenkingsjaar 2017, eerst in 2016 ons samen laven aan Gods barmhartigheid. Want ook voor protestanten geldt wat de paus schrijft: ‘Voor ons is het nodig voortdurend het mysterie van de barmhartigheid te overwegen. Het is een bron van vreugde, gemoedsrust en vrede. Het is de voorwaarde van ons heil. Barmhartigheid: het is het woord dat het mysterie van de Allerheiligste Drie-eenheid openbaart. Barmhartigheid: het is de uiterste en hoogste daad waarmee God ons tegemoet komt.’ Wat ons bijzonder aanspreekt in het schrijven van Franciscus, is de verbinding die hij legt tussen spiritualiteit en diaconaat, tussen contemplatief leven en actief bewogen aanwezig zijn in de samenleving. Beide zijn nodig.

Activistische protestanten

Misschien hebben wij, als activistische protestanten, wel allereerst die contemplatie nodig, het meditatief en biddend omgaan met de woorden van God die vol zijn van zijn barmhartigheid. Maar zonder uitwerking in de praktijk kan het niet. Daarom sluiten wij ons graag aan bij de oproep van Franciscus om veel aandacht te besteden aan de lichamelijke en geestelijke werken van barmhartigheid. Deze woorden van paus Franciscus willen we ons graag eigen maken en zoeken naar wegen om er gehoor aan te geven: ‘Het is mijn vurig verlangen dat het christenvolk gedurende het jubeljaar nadenkt over de werken van lichamelijke en geestelijke barmhartigheid. Het zal een manier zijn om ons geweten wakker te schudden, dat vaak ingeslapen is ten overstaan van het drama van de armoede, en om steeds meer door te dringen tot de kern van het evangelie, waar de armen de bevoorrechten zijn van de goddelijke barmhartigheid.’ <

Lees verder: