moederteresa.9789043527620Vandaag begint de ‘Maand van de liefde’.  In de Plantagekerk Zwolle in elk geval. Want we gaan ons als Zwolse geloofsgemeenschap namelijk negen maanden lang laten inspireren door de vrucht van de Geest die uit deze negen ‘onderdelen’ bestaat: 1. liefde, 2. vreugde, 3. vrede, 4. geduld, 5. vriendelijkheid, 6. goedheid, 7. geloof, 8. zachtmoedigheid en 9. zelfbeheersing. De maand september is dus de ‘Maand van de liefde’.

En het was mooi om te ontdekken dat er deze maand een boek verschijnt met teksten van en over Moeder Teresa: ‘Een hart om lief te hebben’. De zinnen op het voorblad zijn al meteen heel treffend:

Voor de allerarmsten, allen die ongewenst, ongeliefd,
afgewezen en vergeten zijn, opdat zij, door de toegenegen en barmhartige liefde die aan hen is gegeven door Moeder Teresa en allen die door haar werden geïnspireerd, weten hoe dierbaar zij zijn in Gods ogen.

Het boek verschijnt ter gelegenheid van de heiligverklaring van Moeder Teresa (1910-1997) aanstaande zondag 4 september door Paus Franciscus. En de opzet van het boek is helemaal gekleurd door de thematiek van het Jaar van Barmhartigheid dat door Franciscus is uitgeroepen en dat nog loopt tot december 2016. In zijn inspiratiedocument Misericordiae Vultus pleit de paus namelijk voor hernieuwde aandacht voor de zeven fysieke en de zeven spirituele werken van barmhartigheid:

Jezus leert ons deze werken van barmhartigheid kennen in zijn predi­king, opdat we weten of we wel of niet als zijn leerlingen leven. Laat ons deze fysieke werken van barmhartigheid herontdekken: de honge­rigen te eten geven, de dorstigen te drinken geven, de naakten te kleden, de vreemdelingen te verwelkomen, de zieken te genezen, de gevangenen te bezoeken en de doden te begraven. En laten we ook de spirituele werken van barmhartigheid niet vergeten: raad te geven aan de twij­felaars, de onwetenden te scholen, de zondaars te vermanen, troost te bieden aan de bedroefden, misdaden te vergeven, geduldig het onrecht dat ons door anderen wordt aangedaan te verdragen en te bidden voor de le­venden en de doden.

Het boek ‘Een hart om lief te hebben’ toont hoe deze barmhartigheidswerken in het leven van Moeder Teresa en woord en daad een rol hebben gespeeld. Veel getuigen komen aan het woord. In de inleiding staat te lezen: “Een hart om lief te hebben toont het dagelijks leven van Moeder Teresa, haar doen van ‘gewone dingen met uitzonderlijke liefde’, van-uit het unieke perspectief van degenen die het dichtst bij haar stonden” (blz. 18).

Bij elk van de veertien werken van barmhartigheid volgt het boek dezelfde opzet: eerst een meer algemene beschrijving van Teresa’s kijk op het betreffende werk, dan citaten van Moeder Teresa zelf en tenslotte verklaringen van getuigen. Zo is het een boek dat overstroomt van de praktische liefde die we ook aanduiden met het woord barmhartigheid. Ter illustratie enkele passages uit het hoofdstuk over ‘Geef de hongerigen te eten’.

Over Teresa’s kijk hierop:

Moeder Teresa staat er niet om bekend dat ze enorme programma’s opzette om de honger in de wereld op te lossen (hoe waardevol en noodzakelijk die programma’s ook zijn), maar zij zette zich in om ‘de hongerigen te voeden’, een voor een, één tegelijk. Juist door zo te handelen, maakte zij een groot verschil, allereerst in het leven van deze individuen, maar uiteindelijk ook in de wereld.

Woorden van Teresa zelf:

De pijn van de honger is vreselijk en dat is de plaats waar jullie en ik naartoe moeten: om te geven totdat het ons zeer doet. Ik wil dat jullie geven tot het zeer doet. En dit geven is de liefde van God in actie. Er is niet alleen honger naar brood, er is ook honger naar liefde.

Een getuigenis:

Toen Moeder ons in Nairobi bezocht, bracht een aantal rijke mensen heel dure taarten. Moeder zei: ‘Breng ze allemaal naar de patienten en de kinderen’. We brachten ze allemaal naar hen. Vaak heb ik bij haar die moed gezien om iets op te geven, om te offeren. Moeder gaf dingen op met vreugde, offerde uit liefde voor Jezus.

En in een noot achterin het boek vond ik dit mooie verhaal, over het uitdelen van een kaartje met daarop een van haar bekendste teksten:

Nadat Moeder Teresa internationaal erkenning begon te krijgen, begon ze met het uitdelen van een kaartje. Op de ene kant stond: “God zegene u”, met haar handtekening, en op de andere kant stond: “De vrucht van de stilte is het gebed; de vrucht van het gebed is geloof; de vrucht van het geloof is liefde; de vrucht van liefde is dienstbaarheid; de vrucht van dienstbaarheid is vrede”. Met een beetje duivelse humor, noemde ze dit kaartje haar “zakelijke visitekaartje”. In tegenstelling tot de standaardvisitekaartjes stond haar organisatie of haar titel niet vermeld en er stond ook geen contactinformatie of telefoonnummer bij. De volgorde van de zinnen kan echter gezien worden als de formule voor het ‘succes’ van haar ‘zaak.’ Zonder haar daden met dit bekende citaat te willen adverteren, gaf Moeder Teresa aan dat haar ondernemingen een spirituele oorsprong hadden, op God gericht waren en bedoeld voor haar naasten.