Over twee weken is Brian McLaren in Nederland. Op zaterdag 14 september spreekt hij op een conferentie over ‘The Changing Faces of Christianity’. Aanleiding is zijn boek ‘The Great Spiritual Migration’. Van dat boek verscheen een Nederlandse vertaling De grote spirituele shift. Christendom in beweging‘ waarvoor ik een introductie schreef.

Introductie

Wat maakt het dat ik een fan ben van Brian Mclaren? Ik denk dat het dit is: hij geeft woorden aan een beweging die volgens mij erg belangrijk is voor de kerk van de 21e eeuw. Deze beweging: van het vasthouden aan een set overtuigingen naar het participeren in een set praktijken. Van weer met elkaar in gesprek gaan over wat we (moeten) vinden naar de handen uit de mouwen steken en verschil maken in de samenleving.

Ergens in dit boek vertelt Mclaren over een gesprek dat hij heeft met de auteur van een studie over de theorie van sociale bewegingen en de betekenis daarvan voor de kerk. De Engelse titel van die studie luidt: ‘Faith Seeking Action’. Dat gesprek levert inspiratie voor McLaren om woorden te geven aan een geloof dat zich niet primair en haast uitsluitend richt op overtuigingen en op denken (‘fides quaerens intellectum’) maar op een geloof dat praktisch wordt in het dagelijkse leven (‘fides quaerens actionem’).

Ik denk dat Brian McLaren in zijn boeken ten diepste heel intensief luistert naar Jezus die zegt dat we ervoor op moeten passen dat ons kerkelijk leven en ons christelijk leven verandert in een ruïne. Daarover zegt Jezus iets aan het einde van zijn bergrede in Matteüs 5 tot 7. ‘Wie deze woorden van mij hoort en er niet naar handelt…’. Horen en niet handelen, denken en niet doen, overtuigingen aanhangen en niet Jezus volgen – dat is zó dodelijk voor het christendom.

Ik ben een fan van Brian McLaren omdat hij me hier de ogen voor opent. Hij geeft woorden aan bewegingen die ik al zie plaatsvinden in en om de kerk en die verder gebracht moeten worden. Want christenen zijn geen mensen van kerkgebouwen en van belijdenisgeschriften. Het zijn mensen van de weg. Op weg gaan, onderweg zijn, steeds weer verder trekken – wie de verhalen van bijvoorbeeld Abraham, Jezus en Paulus op zich in laat werken, kan er niet onderuit dat dat in wezen christen zijn is. De kerk die niet migreert, om in termen van Mclaren te blijven, is geen kerk meer.

Het blijkt dat er dan in de overtuigingen (want helemaal zonder kun je natuurlijk niet) ook veel gaat schuiven. De lezer die dit boek oppakt met de vraag of McLaren wel binnen de door de lezer aangehangen of vastgestelde confessionele lijntjes kleurt, kan het boek beter wegleggen. Maar als je geïnspireerd wilt worden voor christen zijn en kerk zijn in deze tijd en in de toekomst, lees dan. Lees, en spreek er met anderen over. Want hier worden echt dingen gezegd die ertoe doen.

Zelf ben ik vooral geraakt door McLarens pleidooi voor de kerk als ‘school van de liefde’. Is dat niet waar het in de kerk om moet gaan: dat we er leren liefhebben? Dat we er leren luisteren naar Jezus’ tegendraadse geboden over bijvoorbeeld de liefde voor de vijand? Heb jij al eens meegemaakt dat er in jouw kerk een cursus werd aangeboden over ‘Hoe heb ik mijn vijand lief?’ En stel dat die cursus werd aangeboden (met ook heel veel praktische oefeningen naast verdiepende momenten van stilte en contemplatie), zou je die dan willen volgen?

Ik las het boek zelf voor het eerst in een periode waarin ik als meditatietekst had gekozen voor Efeziërs 5:1-2. Die woorden vatten wonderwel samen waar het ook Brian McLaren om te doen is:

Volg dus het voorbeeld van God, als ​kinderen​ die hij liefheeft, en ga de weg van de ​liefde, zoals ​Christus, die ons heeft liefgehad en zich voor ons gegeven heeft als offer, als een geurige gave voor God.

Ga de weg van de liefde. Ik geloof en hoop dat het lezen van dit boek van Brian Mclaren een inspiratiebron voor die weg van liefde zal zijn voor jou als lezer en voor de kerk van vandaag.