Gisteren had ik een bijzondere ontmoeting met Remco. Dertiger. Alleengaand. Voor het eerst sprak ik hem zo’n anderhalf jaar geleden toen hij op de trappen van ons kerkgebouw (een voormalig theater) een sticky zat te roken en een biertje zat te drinken. Ik vertelde al eerder iets over hem, in het verhaal dat ik op 2 april 2009 hield op het symposium ‘Pionieren voor het koninkrijk’. Hier volgt de betreffende passage (uit het verhaal Pionieren voor het koninkrijk. De koning, de leeuw en het lam):

En waar bevinden zich die unieke mensen? Zij bevinden zich zowel buiten als binnen de gevestigde kerken. Die unieke mens, waaraan Jezus zijn hart heeft verpand, is ook die oudere die ik bezoek op haar kamer in het verzorgingshuis waar dat bed staat met daarboven dat houten bord met de woorden ‘Jesus never fails’. Nooit zal ik haar tegen komen in welke hippe emerging church dan ook, en ik zou haar niet willen missen (dat kan trouwens toch niet zo heel lang meer duren want ze is kortgeleden 97 geworden).

Die unieke mens is ook Remco die een tijdlang op de trappen voor de entree van de Fonteinkerk in Haarlem zo ergens rond twee uur in de middag zijn biertje kwam drinken en
zijn sticky kwam roken. En als ik hem vroeg hoe het met hem ging zei hij altijd: ‘Levend!’ En dan lachte hij wat, want hij zou zeker niet zeggen dat het goed ging – dat ging het ook niet – maar hij was in elk geval levend. Dat wist hij zeker. En hij was blij met de gevestigde kerk, want die had tenminste trappen waar je op kon zitten om er een sticky te roken. Kom daar maar eens om in een emerging church!

Kortom: het gaat om mensen. En die vind je overal, zelfs in en rond gevestigde kerken.

Remco zocht kort geleden weer contact. Via via kreeg ik zijn 06-nummer en ik heb gebeld om een afspraak te maken. Hij wilde wat van zijn schilderijen laten zien en gewoon wat praten.

Tot mijn verrassing stond hij afgelopen zondagmorgen opeens ook op de stoep om de kerkdienst bij te wonen. Hij werd door anderen en door mij hartelijk begroet, is achterin de kerk gaan zitten (en een gemeentelid is speciaal naast hem gaan zitten om zonodig wat toelichting te geven). De dienst ging over Efeziërs 4:25-32 en had als thema ‘Leven met een stempel’ (in een serie over Efeziërs met de titel ‘Een heel nieuw leven’).

Uiteraard was ik gisteren benieuwd naar Remco’s ervaringen met de dienst. ‘Het was een mooie preek’, zei hij, ‘ik was ontroerd.’ Want het ging over hem. In zijn jeugd had hij veel stempels opgedrukt gekregen. Er was veel mis gegaan in zijn leven (daar had hij eerder al het een en ander over verteld op de trappen van de kerk), maar hij was gestopt met blowen en woonde weer zelfstandig en wilde erg graag zijn leven verder op orde krijgen. ‘Ik wil inderdaad niet meer liegen. Het was goed dat je dat zei, en dat dat in de Bijbel staat.’ Vijftien jaar geleden was hij voor het laatst in een kerk geweest. Wat hem nog meer opviel? ‘Je bracht het met humor. Dat sprak me wel aan.’

Ik schrijf hier vandaag over omdat het gewoon een mooie en veelbelovende ontmoeting was (binnenkort zoek ik Remco thuis op om nog meer van zijn schilderijen te zien). Maar ook omdat ik via Twitter door Jurjen van Houwelingen geattendeerd werd op zijn nieuw blogpost: Church for the ‘unchurched’ (2): de Preek. Het is ook voor mij elke keer weer een uitdaging om na te denken over de vraag hoe kerkdiensten ook een thuis voor de ‘unchurched’ kunnen zijn. Wat me vanuit de concrete ervaring van afgelopen zondag en het erop volgende gesprek op woensdag  als belangrijke punten dus opvallen:

  • het gaat om een gevoel van welkom zijn (daar moet je als gemeenschap als geheel zorg voor dragen, en ik prijs me gelukkig dat in de Fonteinkerk naar ik terughoor gasten, nieuwkomers, buitenstaanders zich altijd erg welkom voelen)
  • de preek is blijkbaar ook in de beleving van de ‘unchurched’ het hoofdmoment van de dienst (Remco’s antwoord op de vraag naar de beleving van de dienst  was: ‘een mooie preek’)
  • humor, want humor (van humus: grond, aarde) zorgt ervoor dat het evangelie dichtbij komt, aards wordt, concreet als het leven zelf; humor haalt ook de spanning weg, is ontspannend en helpt om jezelf niet a te serieus te nemen (dan ontstaat er ook wat meer ruimte om het evangelie serieus te nemen)
  • herkenbare beelden/metaforen: het beeld van het stempel biedt zowel naar de bijbelse boodschap als de dagelijkse ervaring heel veel openingen