1

Leven we in de eindtijd?

Komt Jezus snel terug?

Dat zijn spannende vragen. En volgens mij zijn er veel christenen die in hun hart en hoofd met deze vragen bezig zijn. Jij misschien ook wel. Of misschien ook wel helemaal niet.

Een tijdje terug al had ik aan een gemeentelid dat daarnaar vroeg beloofd om nog eens te preken over de wederkomst van Christus. Die wederkomst roept allerlei beelden en gedachten op die aan de ene kant vol verlangen zijn en aan de andere kant angstig maken.

Het verlangen is er, want wat leven we in een kapotte wereld. Wat is er veel lijden en verdriet en onrust en oorlog. Wat is er veel gaande als we kijken naar de machthebbers in deze wereld. En wat kan er ook in je persoonlijke leven veel gebrokenheid en ziekte zijn waardoor je verzucht: ‘Kwam Jezus maar terug.’ Want dan zal alles goed zijn.

Maar er is ook de angst. Je kunt ook bang worden van het bezig zijn met de wederkomst van Jezus. Want daarover wordt in de Bijbel gesproken in heftige beelden en met oordelende taal.

Eens vroegen de leerlingen aan Jezus (we lezen het in Matteüs 24): “Vertel ons, wanneer zal dat allemaal gebeuren en aan welk teken kunnen we uw komst en de voltooiing van deze wereld herkennen?”

En dan zegt Jezus: “Jullie zullen berichten horen over oorlog en oorlogsdreiging. (…) Het ene volk zal tegen het andere ten strijde trekken en het ene koninkrijk tegen het andere, en overal zullen hongersnoden uitbreken en aardbevingen plaatsvinden. (…)

Dan zal men jullie onderdrukken en doden, en jullie zullen door alle volken worden gehaat omwille van mijn naam. Er zullen talrijke valse profeten komen, die velen zullen misleiden. En doordat de wetteloosheid toeneemt, zal bij velen de liefde bekoelen” (Matteüs 24:4-14).

Dat zijn de tekens van de naderende komst zegt Jezus. En al 2000 jaar lang staan er mensen op die voorspellingen doen over de dag. Want ze kijken naar de tekenen, en zeggen: dit is het! De een wijst een precieze datum aan. De ander zegt: binnen nu en 25 jaar zal het gebeuren. En al 2000 jaar lang is geen enkele voorspelling uitgekomen.

Misschien wordt wel te veel vergeten wat Jezus ook zegt. “Niemand weet wanneer die dag en dat moment zullen aanbreken, ook de hemelse engelen niet en ook de Zoon niet, alleen de Vader weet het” (Matteüs 24:36).

Maar wat moeten we dan wel met die wederkomst van Jezus waar zo uitdrukkelijk over wordt gesproken in de Bijbel? Het laatste boek in de bijbel eindigt er zelfs mee.

Ik zou daar vanmorgen dit antwoord op willen geven: we moeten er niet op een analyserende en voorspellende manier mee bezig zijn, door het nieuws uit te pluizen en de bijbel uit te pluizen als was het een soort puzzelboek. We moeten er op de wijze van het gebed mee bezig zijn.

2

Dat is de reden waarom ik dat woord Maranatha in deze preek in het midden zet. Het woord komt één keer in het Nieuwe Testament voor. Paulus sluit er zijn eerste brief aan de Korintiërs mee af.

Dat slot klinkt zo: “Een eigenhandig geschreven groet van mij, Paulus. Als iemand de Heer niet liefheeft – hij zij vervloekt! Maranata! De genade van de Heer Jezus zij met u. Mijn liefde gaat uit naar u allen, met wie ik verbonden ben in Christus Jezus” (1 Korintiërs 16:21-24).

Dat is best een heftig woord: ‘vervloekt’. Dat is dat je op een doodlopend spoor zit in je leven. Die weg moet je niet gaan. Dat ‘vervloekt’ is niet een eindoordeel, maar een wake-up call. Zoiets als een sirene die afgaat en waarvan je opschrikt.

En dan meteen daarachter aan: Maranata. Een Aramees woord dat we onvertaald in de Bijbel hebben staan. Zo zijn er wel meer Aramese woorden in het Nieuwe Testament onvertaald gebleven (Aramees is net als Hebreeuws een semitische taal, er zijn tussen die twee talen veel overeenkomsten maar ook veel verschillen).

Ik noem er een paar:

  • Abba (papa)
  • Golgotha (schedelplaats)
  • Effata (ga open)
  • Talitha Koemi (meisje sta op)
  • Eli, Eli, lama sabachtani (mijn God, waarom hebt U mij verlaten)

Dat woord Maranatha betekent: ‘Onze Heer, kom’. Het kan eventueel ook vertaald worden met: ‘de Heer is gekomen’. Maar voor dit moment houden we het even bij: ‘Onze Heer, kom’, of ook: ‘Kom, Heer Jezus’. Zo vinden we het ook terug, maar dan gewoon in het Grieks, aan het slot van Openbaring: ‘Amen. Kom, Heer Jezus’.

Dat is geen sirene die je aan het schrikken maakt. Dat is het slotakkoord van een prachtig en soms ingewikkeld muziekstuk. Alle melodielijnen komen samen en er klinkt een slotharmonie die alles in perspectief zet. Maranatha. “Amen. Kom, Heer Jezus” (Openbaring 22:20).

Net daarvoor heeft Jezus zelf gezegd: “Ja, Ik kom spoedig” (Openbaring 22:20).

En net daar weer voor klonken deze woorden: “De Geest en de bruid zeggen: ‘Kom!’ Laat wie luistert zeggen: ‘Kom!’ Laat wie dorst heeft komen; laat wie dat wil vrij drinken van het water dat leven geeft” (Openbaring 22:17).

En ik vind het toch ook mooi dat de allerlaatste zin van Openbaring en daarmee van de Bijbel deze zin is, een zegen, de Bijbel eindigt met zegen:

“De genade van onze Heer Jezus zij met u allen” (Openbaring 22:21). Genade, dat is de eindeloze goedheid van God. En ja die staat inderdaad in groot contrast met de eindeloze lelijkheid die we in de wereld zien waarin zoveel kapot, zoveel lijden, ziekte en dood. En toch: de eindeloze goedheid van Gods genade gaat daar bovenuit.

Of met de woorden van Paulus uit de Romeinenbrief: “Ik ben ervan overtuigd dat het lijden van deze tijd in geen verhouding staat tot de luister die ons in de toekomst zal worden geopenbaard” (Romeinen 8:18).

3

Terug naar dat woordje Maranatha dat een gebedswoord is en dat onze ogen wil openen voor de toekomst. Want daar is heel de Openbaring op gericht: dat we niet vergeten dat er een toekomst naar ons toekomt. Over die toekomst worden heel veel spannende dingen gezegd, ook heel veel dingen die onduidelijk blijven omdat Openbaring vol beeldtaal staat. Maar de drive onder alles, het verlangen van God zelf is dat Hij met zijn genade naar ons toekomt vanuit zijn toekomst.

Nu is het trouwens goed om te bedenken dat het woord ‘wederkomst’ zo niet letterlijk in de Bijbel voorkomt. Wederkomst, dat woord gebruiken we in de kerk vaak om te spreken over de tweede komst van Jezus, op die dag die niemand weet.

Maar meer Bijbels is het om te spreken over het komen van Jezus. Of over: het verschijnen van Jezus. Dat woord Wederkomst legt eenzijdig de nadruk op de dag van de tweede komst van Jezus naar de aarde. En dan zou je maar zo vergeten dat Jezus al een tweede keer gekomen is: in de Heilige Geest. En je zou maar zo vergeten dat Jezus elke dag naar ons komt, elke dag in ons leven verschijnt.

In het Nieuwe Testament wordt daarvoor bijvoorbeeld het Griekse woord parousia gebruikt. Sommige kerken hebben die naam: de ‘Parousia-gemeente’ (meestal evangelische gemeenten, bijvoorbeeld in Gouda, Almere, Zoetermeer, Woerden, Den Bosch en Wijchen). Net zoals je ook ‘Maranatha-kerken’ hebt, bijvoorbeeld in Den Haag, Lunteren, Enschede en op Urk, en het is opvallend dat dat allemaal gereformeerde of protestantse kerken zijn (dat is misschien een onderzoekje waard: waarom evangelischen kiezen voor parousia en gereformeerden voor maranatha).

Hoe dan ook: Parouisa betekent komen, verschijnen, tevoorschijn komen. Het gaat erom dat Jezus verschijnt, tevoorschijn komt in onze levens. En dat gaat niet uitsluitend over die ene dag die niemand kent. Dat gaat over al onze dagen, dat gaat erover dat Jezus elke dag opnieuw wil komen in onze levens – elke dag opnieuw vanuit de toekomst tevoorschijn wil komen in het hier en nu van deze dag.

Niet de focus op die dag die niemand weet, maar op deze dag. Dit is de dag. En morgen. En volgende week donderdag. Dit is de dag waarop Jezus verschijnt in ons leven.

4

Ik wist het al wel een tijdje, maar ik heb me er de afgelopen week wat meer in verdiept, dat er een wereldwijde christelijke meditatiebeweging is. Een beweging dus van gebed. En in die wereldwijde christelijke meditatiebeweging speelt het woord Maranatha een centrale rol.

Meditatie is dat je stil wordt voor God om zijn stem te horen. Dat je bidt. Dat je je richt op de heilige Geest. Dat je met je aandacht naar Jezus toe gaat. En in die wereldwijde christelijke meditatiebeweging wordt gezegd: als je wilt mediteren en stil wilt worden in Gods aanwezigheid, gebruik dan dit ene woord als je ankerpunt. Maranatha. Zeg het woord zachtjes in je gedachten, in je hart, laat elke lettergreep er zijn.

Ma – ra – na – tha.

En je kunt je adem mee laten doen.

Ademen.

Ma-ra-na-tha ademen en het verlangen voeden dat Jezus komt in jouw leven en in deze wereld.

Maranatha is een meditatiewoord, een gebedswoord, een wachtwoord: een woord waarmee we wachten op God.

Maranatha is het woord dat ons waakzaam maakt en wakker houdt. Want we vallen gemakkelijk in slaap, we vergeten gemakkelijk dat we leven onder een open hemel vol toekomstmuziek, we laten ons gemakkelijk mee slepen in alles wat zich in ons leven aandient.

En dat vraagt echt oefening, gebedsoefening om open te blijven staan voor het komen van Jezus, voor zijn nabijheid en aanwezigheid hier en nu, en eens – op die dag die niemand weet – in al zijn volheid.

Dus wil ik jullie vandaag graag dat woord Maranatha aanreiken met de uitnodiging om het een plek te geven in je gebedsleven. Zeg het zachtjes in je gedachten, in momenten van stilte of midden in de drukte. Laat het een ankerpunt zijn dat je telkens weer verbindt met de komende en aanwezige Heer.

Het woordje Maranatha is maar één adem bij je vandaan.

–

We gaan nu het lied Maranatha van Sela zingen. De tekst is op het eerste gehoor vooral gericht op die dag die niemand weet. Maar als je meezingt zul je merken dat het lied ook over deze dag gaat, de dag van vandaag.

Wanneer komt de dag?

Gespreksvragen

  1. Wat roepen de woorden Wederkomst en Eindtijd bij jou op: hoop, verlangen, angst of iets anders?
  2. Hoe kijk jij naar de wederkomst van Jezus: zie je ernaar uit of maakt het je juist onrustig?
  3. Wat betekent het voor jou dat niemand de dag van Jezus’ komst weet, ook de Zoon zelf niet?
  4. Hoe ervaar jij de spanning tussen verlangen naar Jezus’ komst en de angst voor wat die komst met zich mee kan brengen?
  5. In hoeverre vind je het belangrijk om bezig te zijn met de tekenen van de tijd? Waarom wel of niet?
  6. Hoe kan het gebed “Maranatha” je helpen om Jezus dagelijks in je leven te verwachten?
  7. Wat doet het met je om te beseffen dat Jezus ook vandaag wil verschijnen in jouw leven?
  8. Wat betekent “de eindeloze goedheid van Gods genade” voor jou persoonlijk in een gebroken wereld?
  9. Op welke manier “Maranatha” als gebedswoord of meditatiewoord een plaats kunnen krijgen in jouw gebedsleven?
  10. Hoe kun je waakzaam en hoopvol blijven zonder in angst of onrust te vervallen als het gaat om de toekomst?