Om te beginnen

Hieronder vind je de negende les van de cursus. We gaan langzamerhand naar het einde. Veel nieuwe informatie komt er niet meer. Wel hoop ik je concrete handvatten aan te reiken om hier praktisch mee bezig te blijven.

Neem de les globaal een keer helemaal door zodat je ongeveer weet wat er aan de orde komt.
Doe zo mogelijk direct in elk geval één onderdeel van de les.
Verspreid de andere onderdelen van de les over de week die voor je ligt op momenten dat je er tijd voor hebt, of op momenten die je daarvoor apart in je agenda reserveert.

De vijf trefwoorden

We zetten de vijf trefwoorden van de cursus nog een keer op een rijtje:

Vrede
Ervaren
Geloven
Ziel
Zenuwstelsel

👉 Neem voor elk trefwoord wat tijd (bijvoorbeeld 5 minuten) om er bij stil te staan. Stel jezelf vragen als:

Wat heb ik hierover geleerd?
Wat is hierin nieuw voor mij geweest?
Wat is er in mijn denken en ervaren veranderd?
Waar verlang ik nog naar?

👉 Formuleer voor jezelf vijf korte ‘ankerzinnen’ bij elk woord, een zin om regelmatig te herhalen, bijvoorbeeld:

Uw vrede woont in mij.
Ik durf te ervaren.
Ik geloof met mijn hele lichaam.
Mijn ziel is wakker.
Mijn zenuwstelsel mag tot rust komen.

Glimmers

In les 5 ging het kort over ‘glimmers’. Een glimmer of glinstering is een klein moment waarop je zenuwstelsel veiligheid en verbondenheid herkent. Denk aan: zonlicht door de bladeren, een lach, een geur, een bloem. Als je zulke glinsteringen opmerkt en echt binnen laat komen, herinnert je lichaam hoe vrede voelt. Je traint jezelf om niet alleen dreiging te scannen, maar ook schoonheid.

Hieronder vind je 5 praktische oefeningen om bezig te zijn met glimmers. Kies er één of twee uit (alle vijf mag natuurlijk ook) om mee bezig te gaan.

1. Glimmer-dagboek

Schrijf elke dag drie kleine momenten op waarop je iets moois, zachts of warms opmerkte. Geen grote dingen – een stem, een straal zon, een geur. Merk bij elk moment op wat je in je lichaam voelde.

2. De glimmer-pauze

Plan drie keer per dag een halve minuut om rond te kijken. Laat je ogen rusten op iets wat je prettig vindt: een kleur, beweging, licht. Adem langzaam in en uit, alsof je dat beeld binnenlaat.

3. Glimmer-wandeling

Maak een korte wandeling met het stille voornemen: ik laat me vinden door glinsteringen. Sta stil bij elk moment dat iets in je ontspant. Raak het desnoods even aan, of zeg zacht: dank je.

4. Deel een glimmer

Vertel iemand over één glimmertje van vandaag, of stuur een foto ervan. Door te delen versterk je de ervaring van veiligheid en verbinding – ook in je zenuwstelsel.

5. Glimmer-anker

Kies één tastbaar voorwerp (steen, blad, foto) dat voor jou vrede oproept. Houd het regelmatig even vast terwijl je ademt. Zo help je je lichaam herinneren: dit is hoe veiligheid voelt.

‘Glimmende’ Bijbelwoorden

‘Glimmende’ Bijbelwoorden zijn woorden of zinnen uit de Schrift die bij jou als een glinstering binnenkomen. Ze raken iets in je lijf en hart, in je ziel en zenuwstelsel, misschien nog wel vóór je ze begrijpt.

Het kan een beeld, een toon, een sfeer zijn die je zenuwstelsel herkent als veilig en vredevol. Zulke woorden herinneren je lichaam aan Gods nabijheid. Ze verlichten je niet zozeer door de uitleg die je er aan geeft, maar meer door aanwezigheid, een sfeer van genade. Wanneer je dat opmerkt, vertraagt je adem, ontspant je gezicht, komt er ruimte.

Glimmende Bijbelwoorden nodigen je uit om de Bijbel niet alleen te lezen, maar te voelen en te ervaren, met heel je ziel en heel je zenuwstelsel. Je zou ze in de taal van de polyvagaaltheorie ook ‘ventraal-vagale Bijbelwoorden’ kunnen noemen.

Hieronder vind je drie teksten die ik zelf in elk geval ervaar als ‘glimmende’ Bijbelwoorden.

Jesaja 30:15 – ‘In rust en inkeer ligt jullie redding, in geduld en vertrouwen ligt jullie kracht.’
Psalm 63:4 – ‘Uw liefde is meer dan het leven.’
Handelingen 17:28 – ‘In Hem leven wij, bewegen wij en zijn wij.’

👉 Schrijf voor jezelf drie ‘glimmende’ Bijbelwoorden op en neem je voor om ze je regelmatig te binnen te brengen, verbonden met je ademhaling.

Ademen

Ademen is eigenlijk het zesde trefwoord van deze cursus. Bewust inademen en uitademen is een heel krachtig middel om tot rust te komen en zo vrede ter ervaren. Hier volgt een tekst over het Ademgebed om rustig te lezen:

“Ademen. Het is zo vanzelfsprekend dat je er misschien nauwelijks bij stil staat. Tenzij je last krijgt van ademhalingsproblemen.

We ademen altijd. We hebben onze adem altijd bij ons. Ademen is leven.

In het boek Genesis staat dit:

“Toen maakte God, de HEER, de mens.
Hij vormde hem uit stof, uit aarde,
en blies hem levensadem in de neus.
Zo werd de mens een levend wezen.”

Die levensadem is zo fundamenteel voor ons bestaan. Zonder kunnen we niet. De adem verbindt ons met ons lijf en met de aarde. Inademen en uitademen – ze vormen samen het constante ritme van ons leven.

Juist om dicht bij jezelf en je lichamelijkheid te blijven (of te komen) kan het erg helpen om je aandacht te richten op je ademhaling. Al ademend – in en uit – kun je contact maken met de schepper die de levensadem in je neus heeft geblazen.

Ook dat is een gebedspraktijk. Niet spreken, niet luisteren, maar alleen maar aandachtig aanwezig zijn in het hier en nu van God door je op je ademhaling te richten en die ademhaling te volgen.

Probeer het maar. Voel je inademing (bij je buik of soms ook wat hoger). Voel je uitademing. Voel de lucht door je neusgaten gaan. En kom zo ademend thuis bij jezelf en bij de God die je adem heeft gegeven.

Dit kun je het ademgebed noemen. Al ademend ben je in het hier en nu. Zo begeef je jezelf in Gods aanwezigheid. Zonder woorden. Alleen maar ademend. Dankbaar dat God je adem geeft. Dankbaar dat God zelfs je adem is (de Geest wordt ook adem genoemd). Zonder hem kun je niet leven.”

👉 Wat spreekt je in het bovenstaande speciaal aan?

👉 Welke rol speelt je ademhaling nu in jouw spiritualiteit? Is daar verandering in gekomen in de voorbije periode?

Een vreedzaam, inspirerend innerlijk

Lees onderstaand citaat uit het boekje ‘Vrede kun je leren’ (blz, 91-92):

“We hebben door onze eerdere keuzes, en door de denkpatronen die eraan ten grondslag liggen, een middelpuntvliedende samenleving geschapen waarin iedereen die niet in het centrum van het systeem heeft weten te blijven en de ‘goede’ kant op draait, eruit wordt geslingerd. Het is onvermijdelijk dat degenen die niets meer te winnen hebben in die ratrace, ook niets meer te verliezen hebben en dat nu met veel bloedvergieten laten merken. Ieder van ons draagt een stuk verantwoordelijkheid in de middelpuntvliedende toestand van onze samenleving. Ieder van ons moet leren tot zichzelf te komen, de stukjes van zijn verdeelde wezen bijeen te brengen, een vreedzaam, inspirerend innerlijk te ontwikkelen, en te vertragen zodat de waanzinnige ratrace vertraagt en niemand zich dusdanig buitenspel, buiten het systeem, buiten zichzelf en buiten de wet voelt staan dat hij anderen laat boeten voor zijn woede, zijn spijt en zijn frustratie.”

👉 Waar merk jij in je eigen leven iets van die middelpuntvliedende kracht — het gevoel dat alles steeds sneller, harder en meer om prestatie draait? Hoe reageert je lichaam daarop?

👉 Wat betekent het voor jou om “de stukjes van je verdeelde wezen bijeen te brengen”? Waarin voel je dat er iets heel wil worden, en wat vraagt dat van je?

👉 Hoe zou jouw persoonlijke vertraging (in ritme, aandacht of houding) kunnen bijdragen aan een mildere, meer verbonden en vredige samenleving?