DAG 1

Toen hij de mensenmassa zag, ging hij de berg op. Daar ging hij zitten met zijn leerlingen om zich heen. Hij nam het woord en onderrichtte hen.

Matteüs 5:1-2

Jezus ging de berg op

Het is Pasen: Jezus leeft! Ook wij kunnen nu een nieuw begin maken als opgestane mensen. Dat doen we door 50 dagen lang te luisteren naar Jezus’ stem in de Bergrede. Hier laat Jezus zien hoe het nieuwe leven er in de dagelijkse praktijk uitziet. Hier vertelt Jezus over het koninkrijk van God: Gods nieuwe wereld hier op aarde. En dat gebeurt op een berg. Het is dezelfde berg waar de leerlingen van Jezus naartoe gaan na Jezus’ opstanding, in Galilea. Want leerling zijn van de opgestane Heer betekent: elke dag opnieuw luisteren naar zijn onderricht. Zo wordt de Bergrede dé wegwijzer naar het nieuwe leven op aarde zoals in de hemel.

Heer Jezus, ik aanbid u omdat u lééft! Ik wil ook leven, nieuw leven. Open mijn oren voor uw onderricht in de Bergrede. Amen.

Hoe helpt de Bergrede je om Pasen te vieren?

DAG 2

Gelukkig wie nederig van hart zijn, 

want voor hen is het koninkrijk van de hemel.

Matteüs 5:3

Gelukkig wie nederig van hart zijn

Het eerst woord van Jezus’ Bergrede is meteen raak: Gelukkig! Dát is waar Jezus naar verlangt: dat zijn leerlingen gelukkige, gezegende mensen zullen zijn. Dat geluk leert Jezus ons te vinden op manieren waar wij misschien niet aan zouden denken. Als eerste noemt hij: nederig van hart zijn. Een mens wordt gelukkig wanneer hij niet groot denkt van zichzelf, wanneer hij niet alles zelf onder controle wil hebben, wanneer hij afhankelijk wil zijn van God. Daar, in die kleinheid en afhankelijkheid en zwakheid, daar komt het koninkrijk van God tevoorschijn: het hemelse leven op aarde zoals God het bedoeld heeft. Daar begint een betere wereld: waar we er in Jezus’ naam voor kiezen om de weg van de nederigheid te gaan.

Heer Jezus, dank u dat u ernaar verlangt dat ik een gelukkig mens ben. Leer me het geluk te zoeken in nederigheid van hart. Amen.

Hoe kan nederigheid er in jouw leven uitzien?

DAG 3

Gelukkig de treurenden, 

want zij zullen getroost worden.

Matteüs 5:4

Gelukkig de treurenden

Jezus ziet de mensen die voor hem zitten. Veel van hen treuren. Ze hebben verdriet om de gebrokenheid van het leven, om momenten waarop ze faalden, om verliezen die ze hebben geleden. Jezus spreekt deze kwetsbaarheid op een bijzonder manier aan: gelukkig ben je als je treurt, als je huilt, als je je bewust bent van je kwetsbaarheid en je gekwetstheid. Want alleen langs die weg zul je troost vinden. Dat is wat Jezus wil zeggen: herken en erken wat er stuk is in je leven. Juist daarin zul je troost vinden. Onze gebrokenheid is een vindplaats van nieuwe heelheid, die God geeft. Treur daarom. Treur en vind troost.

Heer Jezus, leer me om mijn gebrokenheid en verdriet te aanvaarden. Troost me met uw bewogenheid. Amen.

Waarover treur jij?

DAG 4

Gelukkig de zachtmoedigen, 

want zij zullen het land bezitten.

Matteüs 5:5

Gelukkig de zachtmoedigen

Zachtmoedig zijn. Kiezen voor zachtheid in een harde wereld. Waar brengt dat je eigenlijk? De ervaring leert dat mensen gemakkelijk over je heen lopen als je zachtmoedig bent. Als je niet voor jezelf opkomt. Als je niet assertief bent. Aardig en zacht zijn brengt je niet ver in een samenleving waar brutalen de halve wereld hebben. Maar Jezus kijkt anders. Zachtmoedigheid is in de betere wereld van zijn koninkrijk juist de weg waarlangs je het beloofde land zult ontvangen van God. Want vriendelijk en mild zijn zet je op het spoor van het goede leven zoals Jezus dat voor zich ziet. Wil je gelukkig zijn? Zoek je geluk dan bij Jezus door in zijn naam zachtmoedig te zijn.

Heer Jezus, wijs me de weg van zachtmoedigheid in deze harde samenleving. Maak me mild en vriendelijk. Amen.

In welke situatie kun jij vandaag zachtmoedig zijn?

Gelukkig wie hongeren en dorsten naar gerechtigheid, 

want zij zullen verzadigd worden.

Matteüs 5:6

Gelukkig wie hongeren naar gerechtigheid

Jezus prijst mensen gelukkig die vol verlangen zijn. Onze verlangens richten zich meestal op iets wat we nog niet hebben, wat er nog niet is. En we leven inderdaad in een wereld vol onrecht, oneerlijkheid, leugens en machtsmisbruik. Wat maakt gerechtigheid dan veel verschil! Maar wat is nu die gerechtigheid die zo’n belangrijke rol speelt in de Bergrede van Jezus? Gerechtigheid heeft alles te maken met goedheid, de goedheid die in een mens komt die met de goede God leeft. Gerechtigheid is de echte innerlijk goedheid, de integriteit die past bij Gods koninkrijk en die alleen Jezus je geven kan. Verlangen naar gerechtigheid is verlangen naar een integer leven waar Gods goedheid doorheen straalt. Dat is de weg naar geluk.

Heer Jezus, ik verlang naar die innerlijke goedheid die u geven kan. Vervul mijn verlangen en leer me integer leven. Amen.

In welke situaties is integriteit belangrijk?

Gelukkig de barmhartigen, 

want zij zullen barmhartigheid ondervinden.

Matteüs 5:7

Gelukkig de barmhartigen

Als Jezus spreekt over barmhartigheid, brengt hij ons bij het hart van zijn Vader. Want onze Vader in de hemel is een God van barmhartigheid en liefde, een God van trouw en genade. ‘Wees barmhartig zoals jullie Vader barmhartig is’, zegt Jezus ergens anders. Mensen zijn gelukkig te prijzen als die barmhartige goedheid, die genadige bewogenheid van de Vader hun leven kleurt. Want barmhartigheid roept barmhartigheid tevoorschijn, genade ontsteekt genade, bewogenheid leidt tot bewogenheid. Ja, Jezus ziet een betere wereld voor zich, een wereld waarin Gods kinderen bidden: ‘Denk aan uw barmhartigheid, HEER, aan uw liefde door de eeuwen heen’ (Psalm 25). Wie zo bidt, wordt ook zelf barmhartig.

Heer Jezus, laat me de bewogenheid en barmhartigheid van de Vader steeds meer leren kennen en ervaren. Maak een barmhartig mens van mij. Amen.

Waarin zie jij Gods barmhartigheid?

Gelukkig wie zuiver van hart zijn, 

want zij zullen God zien.

Matteüs 5:8

Gelukkig wie zuiver van hart zijn

Wil jij gelukkig zijn? Dat is de vraag die steeds mee klinkt als we luisteren naar de acht uitspraken waarmee Jezus zijn Bergrede begint. Steeds opnieuw klinkt dat woord: Gelukkig! Wil jij gelukkig zijn? Dan komt ook je hart ter sprake: God verandert mensen van binnenuit. Het gaat erom dat je een zuiver hart hebt. Dat je niks verbergt voor God en voor mensen. Dat je oprecht bent. Dat je echt bent. Dat er geen leugens zijn in je leven en dat je je niet anders voordoet dan je bent. Wat bijzonder dat Jezus zegt dat je zo God zult zien. Je kunt hem frank en vrij in de ogen kijken. En hij ziet jou. En hij kijkt. Vol liefde. Naar jou.

Heer Jezus, schep in mij een zuiver hart. Amen.

Wat vind jij in je hart als je naar binnen kijkt?

Gelukkig de vredestichters, 

want zij zullen kinderen van God genoemd worden.

Matteüs 5:9

Gelukkig de vredestichters

We leven in een wereld vol ruzie en geweld. Er zijn oorlogen. Mensen staan elkaar naar het leven. En wat is er veel kapot in relaties. Soms zou je denken dat het niet anders kan. Maar Jezus laat zien dat het wel anders kan. Middenin het gebroken en geschonden leven kunnen we tekens oprichten van een betere wereld. Hoe? Door vrede te stichten. Door te zoeken naar vrede waar ruzie en onenigheid is. Door iemand te zijn en steeds meer te worden die bekend staat als vredestichter. Dan word je genoemd: kind van God. Kind van de Vader van de vrede. Zo Vader, zo kind.

Heer Jezus, vredevorst, blaas uw vrede over mij heen en maak me door uw Geest een vredestichter. Amen.

In welke situatie kun jij vandaag vredestichter zijn?

Gelukkig wie vanwege de gerechtigheid vervolgd worden, 

want voor hen is het koninkrijk van de hemel.

Matteüs 5:10

Gelukkig wie vervolgd worden

Van de acht gelukkigprijzingen is dit de laatste. Opnieuw spreekt Jezus over de belofte van het koninkrijk van de hemel. Want dat is waar het Jezus uiteindelijk om gaat: die betere wereld, die nieuwe wereld van God die vorm krijgt hier op aarde. Maar leven op die aarde als volgeling van Jezus is niet zonder lijden. Dat gaat niet over lijden door ziekte en dood en andere tegenslagen. Maar om lijden dat te maken heeft met de keuze om Jezus te volgen. Wie Jezus volgt, zal vervolgd worden. Want doen wat God wil, dat neemt niet iedereen je in dank af. Dat kan als gevolg hebben dat mensen je gevaarlijk vinden en een hekel aan je krijgen. Maar juist dan zal Jezus dichtbij je zijn.

Heer Jezus, help mij en al uw kinderen vervolging te verdragen als uw goedheid in ons stuit op slechtheid van andere mensen. Amen.

Waarin merk jij dat Jezus volgen vervolging met zich mee brengt?

Gelukkig zijn jullie wanneer ze je omwille van mij uitschelden, vervolgen en van allerlei kwaad betichten.

Matteüs 5:11-12

Vervolgd

De achtste gelukkigprijzing werkt Jezus nog wat verder uit. Want blijkbaar is dat vervolgd worden echt iets wat hoort bij het volgen van Jezus. We zien het ook bij Jezus zelf. Hij werd uitgescholden. Hij werd vervolgd. Hij werd van allerlei kwaad beticht. Een leven dat bijdraagt aan een betere wereld word je lang niet altijd in dank afgenomen. Nederigheid en zachtmoedigheid, liefde en bewogenheid stuiten ook op weerstand. Het is maar dat je het weet. En toch komt langs deze weg het koninkrijk van God dichterbij met het geluk dat daarbij hoort. Verheug je daarom als je omwille van Jezus op weerstand stuit.

Heer Jezus, geef me de moed om u te volgen, ook als dat moeite met zich meebrengt. Amen.

Wanneer merk jij dat Jezus volgen op weerstand stuit?

Jullie zijn het zout van de aarde. Maar als het zout zijn smaak verliest, hoe kan het dan weer zout gemaakt worden? Het dient nergens meer voor, het wordt weggegooid en vertrapt.

Matteüs 5:13

Jullie zijn het zout van de aarde

Leerlingen van Jezus krijgen nu iets moois te horen. Jezus opent hun ogen voor de invloed die ze hebben in deze wereld. Dat is in elk geval de bedoeling. Zoals zout eten smakelijk maakt, zo zijn de leerlingen van Jezus aanwezig om de wereld op smaak te brengen. Hoe? Precies door wie ze zijn: als mensen die nederig zijn, als mensen die vrede stichten, als mensen die verlangen naar gerechtigheid, als mensen die zuiver van hart zijn. Maar Jezus waarschuwt ook: zorg dat je je smaak niet verliest. Want dan ben je als leerling van Jezus je belangrijkste functie kwijt: smaakmaker zijn in een wereld waar nog zoveel verbeterd kan worden.

Heer Jezus, dank u dat u ons als uw leerlingen zo noemt: zout in de wereld. Help me om een smaakmaker te zijn. Amen.

Hoe kun jij vandaag een smaakmaker zijn voor Jezus?

Zo moet jullie licht schijnen voor de mensen, opdat ze jullie goede daden zien en eer bewijzen aan jullie Vader in de hemel.

Matteüs 5:14-16

Zo moet jullie licht schijnen

Jezus volgen betekent dat je mag baden in het licht. Zonnebaden, zo zou je het ook kunnen noemen, want Jezus is als de stralende zon. Zijn warmte en zijn licht zetten het leven van zijn volgelingen in een heel nieuw perspectief. Dat perspectief wordt door Jezus aangeraakt als hij ons oproept om ons licht te laten schijnen. Welk licht is dat? Het is in elk geval niet ons eigen licht, maar het licht dat in ons hart is gaan schijnen sinds de ontmoeting met Jezus. Het gaat niet om onze persoonlijke uitstraling maar om de uitstraling van Jezus door ons heen. Als hij het licht voor de wereld is kunnen ook wij in verbondenheid met hem licht voor de wereld zijn.

Heer Jezus, dank u dat u het licht voor de wereld bent. Geef dat uw licht ook door mij heen mag stralen in deze wereld. Amen.

Hoe kun jij vandaag licht voor de wereld zijn?

Denk niet dat ik gekomen ben om de Wet of de Profeten af te schaffen. Ik ben niet gekomen om ze af te schaffen, maar om ze tot vervulling te brengen.

Matteüs 5:17-18

Ik ben gekomen om tot vervulling te brengen

Jezus heeft over het karakter van zijn leerlingen gesproken toen hij de weg van het geluk aanwees: nederigheid, zachtmoedigheid, gerechtigheid en zuiverheid. Hij sprak over de invloed die zijn leerlingen hebben als zout en licht voor de wereld. En nu gaat hij het hebben over de wet van Mozes. Daar spraken de schriftgeleerden en de farizeeën steeds over. En Jezus’ onderwijs riep de vraag op of hij er misschien op uit was die wet af te schaffen. Voor dat misverstand is zijn onderwijs blijkbaar vatbaar. Maar Jezus is helder: wat hij gezegd heeft over gelukkig zijn en over het zout en licht voor de wereld zijn – daarin zien we de de vervulling van de wet!

Heer Jezus, dank u dat u de echte betekenis van de wet hebt laten zien door wie u als mens op aarde was en door uw onderwijs. Leid me door uw Geest. Amen.

Waar denk jij aan bij de wet?

Want ik zeg jullie: als jullie gerechtigheid niet groter is dan die van de schriftgeleerden en de farizeeën, zullen jullie zeker het koninkrijk van de hemel niet binnengaan.

Matteüs 5:19-20

Als jullie gerechtigheid niet groter is

Jezus heeft weinig goede woorden over voor de schriftgeleerden en farizeeën. Het zijn de mannen van de wet. Nu heeft Jezus niets tegen de wet, integendeel: hij komt om de wet te vervullen. Maar de wet zoals die door de schriftgeleerden en farizeeën wordt gehanteerd, is hem een gruwel. Het is de wet van de moralisten die anderen de maat nemen: als je je hier aan houdt en als je dat maar doet, dan mag je er zijn. Het is de wet van de hoogmoedigen die zichzelf op de borst kloppen omdat ze het zo goed doen. In hun handen wordt de wet een zweep, een keurslijf. In de handen van Jezus wordt de wet een en al uitnodiging om te participeren in het koninkrijksleven dat hij mogelijk maakt.

Heer Jezus, leer me de gerechtigheid uw koninkrijk kennen. En geef dat ik erin groei, door het werk van uw Geest. Amen.

Hoe kan jouw gerechtigheid groter worden?

En ik zeg zelfs: ieder die in woede tegen zijn broeder of zuster tekeergaat, zal zich moeten verantwoorden voor het gerecht.

Matteüs 5:21-23

Ieder die in woede tekeer gaat

Jezus geeft zes illustraties van de grotere gerechtigheid die hoor bij het koninkrijk van God. Eerst spreekt hij over moord en doodslag. Heel nadrukkelijk zegt hij nu: ‘En ik zeg zelfs’. Dat is opvallend. Jezus spreekt op een manier die gezag uitstraalt. Hij heeft echt iets nieuws te zeggen. Er breekt een nieuwe tijd aan nu hij gaat spreken. In Gods koninkrijk is het niet plegen van een moord nog maar een begin van hoe het leven bedoeld is. Jezus zegt dat ook kwaad worden op anderen en hen beledigen met woorden als dwaas of gek, moet leiden tot straf. Daar is Jezus heel duidelijk en scherp in. Want het gaat in Gods nieuwe wereld om liefde voor de naaste, vanuit het hart.

Heer Jezus, bewaar me er door de leiding van uw Geest voor dat ik in woede tekeerga tegen anderen of hen beledig of bezeer door boosheid in mijn hart. Amen.

Welke plek heeft kwaad zijn in jouw leven? Is alle kwaadheid verkeerd?

Leg een geschil snel bij, terwijl je nog met je tegenstander onderweg bent, anders levert hij je uit aan de rechter, draagt de rechter je over aan de gerechtsdienaar en word je gevangengezet.

Matteüs 5:24-25

Leg een geschil snel bij

‘Pleeg geen moord.’ Jezus is bezig om concreet te maken wat dat betekent in de betere wereld die hij voor ogen heeft.Hij kiest als voorbeeld dat iemand jou voor de rechter wil brengen omdat je hem geld schuldig bent. Dat levert een situatie op waarin boosheid en haat zomaar de overhand kunnen krijgen. Zoek daarom snel een oplossing, zegt Jezus. Doe het direct. Stel het niet uit. Zorg dat het niet voor de rechter komt. Want dat zou ook nog kunnen betekenen dat je in de gevangenis terecht komt. Dus: los problemen die er zijn zo snel mogelijk op. Dat is wat Jezus heel concreet zegt. Dan voorkom je erger.

Heer Jezus, geef me de moed en de wil om problemen die er zijn, en die ik misschien wel zelf heb veroorzaakt, zo snel mogelijk op te lossen. Amen.

Aan welk probleem met iemand anders in jouw leven denk jij nu? Hoe kun je het oplossen?

En ik zeg zelfs: iedereen die naar een vrouw kijkt en haar begeert, heeft in zijn hart al overspel met haar gepleegd.

Matteüs 5:27-28

Overspel in het hart

Overspel plegen met een andere vrouw. Naar bed gaan met een andere man. Daar gaat het over in het zevende gebod van Gods tien woorden. Maar Jezus gaat veel verder. Het moet niet alleen gaan over wat we doen, maar allereerst over hoe we kijken en hoe we denken. Kijken naar een ander is op zich niet verkeerd. Dat is niet wat Jezus wil zeggen. Maar als je kijkt en tegelijk verlangt om met die ander naar bed te gaan – ook dan ga je vreemd: je pleegt overspel in je hart. Zegt Jezus. In dat hart gebeurt heel veel. Hoe is het met mijn hart? Wat speelt er in mijn gedachten?

Heer Jezus, laat tot me doordringen wat u zegt. Laat niet alleen mijn daden, maar ook mijn blik en mijn hart zuiver mogen zijn. Amen.

Hoe kijk jij naar andere vrouwen of mannen?

Als je rechteroog je op de verkeerde weg brengt, ruk het dan uit en werp het weg. Je kunt immers beter een van je lichaamsdelen verliezen dan dat heel je lichaam in de Gehenna geworpen wordt.

Matteüs 5:29-30

Je rechteroog

Het gaat Jezus vooral om ons hart. Maar het is via de ogen dat de verleiding ons hart binnenkomt. Jezus gebruikt een wel heel sterke uitdrukking: ruk je oog uit en gooi het weg. Want het gaat hem erom dat we radicaal zijn in het omgaan met verleidingen. Heel radicaal. We hoeven onszelf niet lichamelijk te verminken maar wel moeten we onszelf echt verloochenen. Nee zeggen tegen wat ons via onze ogen in verleiding brengt. Radicaal kappen met kijken als dat tot zonde leidt, als dat je weghaalt bij God. Anders loop je Gods nieuwe wereld mis.

Heer, maak me radicaal als ik moet kiezen tussen kijken en niet kijken. Geef me een zuivere blik en een zuiver hart. Amen.

In welke situaties moet jij kappen met kijken?

En ik zeg jullie: ieder die zijn vrouw verstoot, drijft haar tot overspel. tenzij er sprake was van een ongeoorloofde verbintenis; en ook wie trouwt met een verstoten vrouw, pleegt overspel.

Matteüs 5:31-32

Ieder die zijn vrouw verstoot

Als er een ander in het spel is, gaat er zoveel stuk. Het is waar dat Jezus hier een uitzondering noemt op de regel dat je niet mag scheiden van je vrouw of je man. Als een van beiden is vreemdgegaan, is het huwelijk kapot gemaakt. Hoewel er ook dan herstel mogelijk is, want God maakt heel. Maar toch heeft wat Jezus hier in alle kortheid zegt vooral als doel om Gods bedoeling met het huwelijk hoog te houden, juist ook in een gebroken werkelijkheid. ‘Die twee zullen één worden; ze zijn dan niet langer twee, maar één. Wat God heeft verbonden, mag een mens niet scheiden.’

Heer Jezus, wat is er veel stuk op het gebied van huwelijken. Ontferm u over ons. En geef uw Geest om de eenheid die u geeft te bewaren. Amen.

Wat betekent eenheid in het huwelijk voor jou?

Laat jullie ja ja zijn, en jullie nee nee; wat je daaraan toevoegt komt voort uit het kwaad.

Matteüs 5:33-37

Laat jullie ja ja zijn

Jezus stelt uitgebreid aan de orde wat er mis is met het zweren bij van alles en nog wat. Uiteindelijk gaat het hem hier om: wees gewoon eerlijk. Zeg ja als het ja is. Zeg nee als het nee is. Je hoeft helemaal niet te zweren, of dat nu bij de naam van God of bij de stad Jeruzalem of bij iets anders is. Eerlijkheid is alles wat nodig is. Gewoon de waarheid zeggen. Jezus verbindt al dat andere wat de schriftgeleerden hadden bedacht (zweren bij de hemel, de aarde, Jeruzalem, je hoofd) met het kwaad. Ergens anders is Jezus nog directer en spreekt hij over de duivel: ‘Hij hoort niet bij de waarheid, omdat er geen waarheid in hem is. Wanneer hij liegt, spreekt hij zoals hij is: een aartsleugenaar, de vader van de leugen.’

Heer Jezus, ik wil geen leugenaar zijn, maar altijd in alle eenvoud de waarheid spreken. Leid me daarin door uw Geest. Amen.

Is er vandaag een situatie waarin het er op aan komt dat je ja ook echt ja is?

En ik zeg jullie je niet te verzetten tegen wie kwaad doet, maar wie je op de rechterwang slaat, ook de linkerwang toe te keren.

Matteüs 5:38-42

Verzet je niet

Verzet je niet tegen wie kwaad doet. Dat is precies het tegenovergestelde van wat we geneigd zijn te doen. We verzetten ons wel, we willen ons gelijk halen. Maar Jezus leert ons iets anders: blijf degene die jou kwaad doet liefhebben. Overwin het kwaad door de liefde. Als iemand je slaat, keer dan je andere wang toe om daarmee te laten zien dat je het kwaad juist niet het laatste woord wilt laten hebben. Dat gaat heel ver dus. Liefde gaat heel ver. We kunnen die liefde alleen opbrengen als we heel dichtbij Jezus blijven die zich steeds nog een keer liet slaan.

Heer Jezus, maak mijn harde hart zacht zodat ik in staat ben de liefde te laten overwinnen, niet het kwaad. Amen.

In welke situatie zou jij je hoofd naar de andere kant kunnen draaien zodat de ander je nog een keer kan slaan?

En ik zeg jullie: heb je vijanden lief en bid voor wie jullie vervolgen, alleen dan zijn jullie werkelijk kinderen van je Vader in de hemel.

Matteüs 5:43-46

Heb je vijanden lief

Die betere wereld van Jezus gaat verder dan we misschien zouden willen. We moeten niet alleen onze vrienden liefhebben, en andere mensen die om ons heen zijn, maar ook onze vijanden. Vijanden dat zijn mensen die je kwaad doen, die je bezeerd hebben, die moeite en verdriet in je leven brengen. Heb hen lief, zegt Jezus. Dat kunnen we alleen maar omdat Jezus het zelf ook deed: hij ging voor ons aan het kruis toen wij nog vijanden waren. Zoveel hield hij van ons. Door zijn Geest gaat er in ons iets gebeuren waardoor we zelfs voor onze vijanden bidden. We nemen hen mee om bij God te zijn en daar zijn onvoorwaardelijke liefde te ervaren.

Heer Jezus, ik kan het niet: mijn vijanden liefhebben. Maar u kunt het wel doen, door mij heen. Leer me van mijn vijanden te houden. Amen.

Wie ervaar jij als jouw vijanden?

En als jullie alleen je broeders en zusters vriendelijk bejegenen, wat voor uitzonderlijks doe je dan? Doen de heidenen niet net zo?

Matteüs 5:47

Doen de heidenen niet net zo?

Wie bejegenen we wel en wie niet vriendelijk? Iets eenvoudiger gezegd: wie groeten we wel en wie groeten we niet? Over zulke dagelijkse dingen gaat het als we ontdekken hoe die betere wereld volgens Jezus eruit ziet. Alle mensen groeten hun vrienden. Ook mensen die niet in God geloven. Dat is de gewoonste zaak van de wereld. Maar Jezus wil duidelijk maken dat zijn volgelingen anders zijn. Christenen doen iets bijzonders: ze groeten niet alleen hun vrienden, maar ook hun vijanden. Want dat is de uitwerking van de onbegrensde liefde van Jezus in het leven van zijn volgelingen. Dat ze meer doen dan het gewone. In de kracht van de heilige Geest.

Heer Jezus, maak me steeds meer tot iemand die niet alleen vrienden groet, maar ook vijanden. Vul me met uw liefde. Amen.

Wie ga jij vandaag groeten als je onderweg bent?

Wees dus volmaakt, zoals jullie hemelse Vader volmaakt is.

Matteüs 5:48

Wees dus volmaakt

Jezus brengt hier zijn onderwijs tot nu toe terug tot de kern: we moeten volmaakt zijn zoals onze hemelse Vader. Die hemelse Vader is volmaakt goed. Dat komt tot uitdrukking in zijn liefde voor iedereen: vrienden én vijanden, goede mensen én slechte mensen. Daarin is hij volmaakt. En Jezus zegt niets minder dan dit: ook jullie, als mijn leerlingen en als kinderen van God, moeten daarin volmaakt zijn. Hij bedoelt niet dat we zonder zonde zullen zijn. Maar wel: als je je helemaal richt op je Vader, als je vervuld bent met de Geest, als je mij volgt als je Heer, dan word je een goed mens. Dan ga je kijken op je Vader die van alle mensen houdt.

Heer Jezus, ik besef dat wat u hier vraagt buiten mijn eigen mogelijkheden ligt. Alleen u bent goed. Laat uw goedheid in mij zijn. Amen.

Waaraan merk je dat Gods volmaaktheid doorwerkt in jouw leven?

Let op dat jullie de gerechtigheid? niet beoefenen voor de ogen van de mensen, alleen om door hen gezien te worden. Dan beloont jullie Vader in de hemel je niet.

Matteüs 6:1

Gerechtigheid beoefenen

Jezus heeft veel gezegd over de gerechtigheid: hoe goed doen en goed zijn er uit ziet. Nu gaat hij spreken over een paar praktische vormen van vroom leven: hoe oefen je je in de gerechtigheid die God voor ogen staat in zijn koninkrijk? Hij gaat het hebben over: geven, bidden en vasten. En daarvan zegt hij: doe dat niet om gezien te worden. Want dat was wel aan de hand bij de schriftgeleerden en farizeeën: zij deden deze goede dingen om bij de mensen op te vallen en zo eer van mensen te ontvangen. Maar zo lopen ze de beloning van de Vader mis. Geven, bidden en vasten – dat doen we niet voor mensen, maar voor God.

Heer Jezus, leer me om in mijn geven, bidden en vasten niet de eer van mensen te zoeken. Ik wil het voor u doen. Amen.

Herken je bij jezelf het gevaar dat je geven, bidden en vasten doet om bij mensen op te vallen?

Dus wanneer je aalmoezen geeft, bazuin dat dan niet rond, zoals de huichelaars doen in de synagoge en op straat om door de mensen geprezen te worden. Ik verzeker jullie: zij hebben hun loon al ontvangen.

Matteüs 6:2-4

Geven

Aalmoezen geven aan mensen die arm zijn. Dat is blijkbaar heel belangrijk in de betere wereld die Jezus voor zich ziet. Dat je je bekommert om armen, mensen die geen geld hebben en in nood zijn. Maar als we dat doen, moeten we het niet aan iedereen laten weten. De wetsleraren deden dat wel. Schijnheilig waren ze. Ze gaven geen geld om armen te helpen of God te eren. Ze gaven geld om gezien te worden. Schijnheilig is dat. Het lijkt heilig, maar het is schijn. Want de heiligheid van Gods nieuwe wereld is helemaal op God gericht en heeft met huichelarij niets te maken. Wie leeft zoals Jezus vraagt, heeft er geen behoefte aan dat mensen dat zien, maar dat God zich erover verheugt.

Heer Jezus, bewaar me voor een huichelachtig leven. Help me als ik geld geef aan mensen om dat te doen vanuit een goede motivatie: God eren. Amen.

Welke plek heeft geld geven aan arme mensen in jouw leven?

Maar als jullie bidden, trek je dan in je huis terug, sluit de deur en bid tot je Vader, die in het verborgene is. En jullie Vader, die in het verborgene ziet, zal je ervoor belonen.

Matteüs 6:5-6

Bidden in het verborgene

Jezus wijst ons hier de weg naar de binnenkamer. Een plek in huis waar je alleen bent, en waar niemand anders je ziet. Alleen de Vader ziet je daar, en dat is genoeg. Dat is zelfs heel veel! Want terwijl het loon voor bidden op de hoeken van de straten bestaat in de bewonderende blikken van de voorbijgangers, bestaat het loon voor bidden in de binnenkamer in de liefhebbende blik van je Vader in de hemel. Hij kijkt naar je, hij ziet je in het verborgene van je huis en van je hart. Je ontvangt daar de zegen die doorklinkt in die bekende priesterlijke woorden: ‘De HEER doet het licht van zijn gelaat over je schijnen, de HEER wendt je zijn gelaat toe en geeft je vrede.’ Dat is het loon dat je in het verborgene vindt.

Vader in de hemel, u wil ik ontmoeten in het verborgene. Dank u voor uw liefhebbende blik van vrede. Amen.

Wanneer ben jij in je binnenkamer?

Laat uw koninkrijk komen en uw wil gedaan worden op aarde zoals in de hemel.

Matteüs 6:7-10

Op aarde zoals in de hemel

Het gebed dat Jezus ons geeft, leert ons om hemel en aarde veel meer in elkaars verlengde te zien dan we vaak doen. Het is niet voor niets dat we in de Bijbel regelmatig worden opgeroepen door Jezus om niet aardsgezind te zijn. Het gaat ons van nature namelijk heel gemakkelijk af om ons te hechten aan wat hier op aarde belangrijk is. Voor we het weten zijn we dan bezig om ons eigen koninkrijk te bouwen in plaats van gericht te zijn op Gods koninkrijk. Bidden is dan de manier om te leren geloven dat het God erom gaat dat de hemel op aarde gestalte krijgt. Zijn licht, zijn leven, zijn liefde willen vanuit de hemel doorbreken op de aarde, in ons dagelijkse leven. Zijn hemelse naam, zijn hemelse koninkrijk en zijn hemelse wil maken het leven op aarde goed.

Heer Jezus, leer me om te verlangen naar uw koninkrijk op aarde zoals in de hemel. Amen.

Waar zie jij het koninkrijk?

Geef ons vandaag het brood dat wij nodig hebben.

Matteüs 6:11

Brood voor vandaag

Jezus geeft ons dit gebed zodat we kunnen oefenen in afhankelijkheid. Het gaat hem erom dat we leren om te leven in het koninkrijk van de hemel waar onze hemelse Vader ons alles geeft wat we nodig hebben. Dat is ook echt een noodzakelijke oefening, want we zijn geneigd om te proberen alle dingen in ons leven onder controle te hebben: ons inkomen, onze huisvesting, ons voedsel, onze relaties. Maar op die manier zijn we toch weer bezig ons eigen koninkrijk te bouwen. Het gaat er Jezus om dat we tot in onze meest elementaire levensbehoeften leren om ontvankelijk te zijn voor wat God aan ons geeft. Elke nieuwe dag weer. Juist dan zullen we ervaren hoe goed onze hemelse Vader is.

Heer Jezus, leer me om in volkomen afhankelijkheid van de Vader te leven. Amen.

Wat heb jij vandaag broodnodig?

Want als jullie anderen hun misstappen vergeven, zal jullie hemelse Vader ook jullie vergeven.

Matteüs 6:12-15

Anderen vergeven

Jezus zegt hier nog meer over de bede ‘vergeef ons onze schulden’. Blijkbaar is dat een belangrijk onderwerp in Gods nieuwe wereld. Als er op dit gebied iets mis gaat, kunnen we de overvloed van het leven met de koning niet ervaren. Want het is niet alleen belangrijk om de vergeving te leren ontvangen van de Vader. Het is ook belangrijk dat we de misstappen die anderen hebben begaan kunnen vergeven. Want dat biedt een basis in ons leven om ook de vergeving van de Vader te ontvangen. Anders gezegd: wrok die in ons leven blijft zitten, laat zien dat we zelf nog niet ervaren wat het betekent om vergeving te ontvangen.

Vader in de hemel, leer me nog meer verlangen naar vergeving geven en ontvangen. Amen.

Welke misstappen moet jij andere mensen vergeven?

Wanneer jullie vasten, zet dan niet zo’n somber gezicht als de huichelaars, want zij doen dat om iedereen te laten zien dat ze aan het vasten zijn. Ik verzeker jullie: zij hebben hun loon al ontvangen.

Matteüs 6:16-18

Wanneer jullie vasten

Naast geven en bidden vormt ook vasten een belangrijke praktijk voor volgelingen van Jezus. Hoe kan het toch dat deze praktijk grotendeels lijkt te zijn verdwenen? Waarom bidden en geven de meeste christenen wel, maar laten zeer velen vasten achterwege? Voor Jezus was het vasten een gegeven. Hij zegt ook niet: jullie moeten vasten. Nee, hij gaat uit van de bestaande praktijk om daarvoor een aantal aanwijzingen te geven. Vasten bestaat in het gedurende een bepaalde tijd niet gebruiken van voedsel. Een lichamelijke oefening dus. Bestemd voor de binnenkamer: andere mensen hoeven het niet te weten.

Heer Jezus, laat ons zien hoe we vandaag in ons leven als volgeling van u het vasten een plek kunnen geven. Amen.

Wat is jouw ervaring met vasten?

Verzamel schatten in de hemel, daar vreten mot noch roest ze weg, daar breken geen dieven in om ze te stelen.

Matteüs 6:19-21

Verzamel schatten in de hemel

Wat bedoelt Jezus met die schatten in de hemel? Het gaat in elk geval om zaken die eeuwigheidswaarde hebben. Die niet alleen voor dit aardse leven belangrijk zijn, maar die ook betekenis hebben voor Gods nieuwe wereld. We kunnen denken aan bijvoorbeeld geloof, hoop en liefde. Of aan groei in karakter waardoor we meer op Jezus gaan lijken: vriendelijkheid, goedheid, zachtmoedigheid, vrede en vreugde. Dat is allemaal: hemelse rijkdom. Die verdwijnt nooit. Die is altijd waardevol, nu en in eeuwigheid. Zorg dus dat je hiermee bezig bent. En dat je al hier op aarde, in Gods nieuwe wereld, hemelse schatten omarmt.

Heer Jezus, leer me steeds meer ontdekken wat echt eeuwigheidswaarde heeft en wat me rijk maakt in de hemel hier op aarde. Amen.

Waar denk jij vooral aan bij die schatten in de hemel?

Het oog is de lamp van het lichaam. Dus als je oog helder is, zal heel je lichaam verlicht zijn.

Matteüs 6:22-23

Als je oog helder is

Eerder in de Bergrede heeft Jezus ook over licht gesproken: ‘Jullie zijn het licht voor de wereld.’ ‘Zo moet jullie licht schijnen voor de mens.’ Nu brengt Jezus het nog dichterbij. Hij spreekt over het oog en het lichaam. Een helder oog staat daarbij voor zuiverheid: onze ogen zijn een expressie van ons innerlijke wezen. Jezus laat ons hier nadenken over hoe we in het leven staan. Kiezen we voor het licht of voor de duisternis? En dat heeft dus grote gevolgen voor hoe we in het leven staan: is ons hele lichaam licht of is er duisternis? Dat zullen mensen om ons heen merken.

Heer Jezus, geef me een helder oog. Laat mij lichaam en mijn leven vol licht zijn. Amen.

Waaraan merk jij of je een verlicht lichaam hebt?

Niemand kan twee heren dienen: hij zal de eerste haten en de tweede liefhebben, of hij zal juist toegewijd zijn aan de ene en de andere verachten. Jullie kunnen niet God dienen én de mammon.

Matteüs 6:24

Niemand kan twee heren dienen

Kan het echt niet? Trouw zijn aan twee heren tegelijk? Zou je niet God op zondag en de mammon (geld en materiële zaken) tijdens de rest van de week kunnen dienen? Of met een half hart God en met een half hart de mammon? Of God met je lippen en de mammon met je hart? Het zal allemaal wel voorkomen. Maar het kan niet, zegt Jezus. Als je hem volgt, als je verlangt naar een betere wereld, dan kan dat alleen door radicaal te kiezen. Eer God alleen. Dat zegt Jezus. Eer God alleen. Laat niet het geld (of iets anders) je heer zijn, maar alleen de Heer zelf.

Heer Jezus, laat het me zien als ik niet volledig op God vertrouw en me niet volledig aan hem toewijd. U wil ik volgen! Amen.

Welke plek heeft geld (of een andere afgod) in jouw leven?

Daarom zeg ik jullie: maak je geen zorgen over jezelf en over wat je zult eten of drinken, noch over je lichaam en over wat je zult aantrekken. Is het leven niet meer dan voedsel en het lichaam niet meer dan kleding?

Matteüs 6:25-30

Maak je geen zorgen

Dat is nu precies wat we wel doen. We maken ons zorgen over van alles en nog wat. Over eten en drinken, over ons inkomen, over onze relaties, over onze gezondheid, over onze toekomst. Jezus weet dat. Als hij zegt: ‘Maak je geen zorgen’, dan weet hij dat we dat wel voortdurend doen: ons zorgen maken. En het is eigenlijk een onmogelijke opgave: je geen zorgen maken. Maar Jezus zegt het. En daarin zit precies wat we nodig hebben. Dat we ons richten op Jezus, naar hem luisteren, naar hem kijken. En erop vertrouwen dat wat hij zegt goed voor ons is. Dus: maak je geen zorgen.

Heer Jezus, ik maak me voortdurend zorgen. Leer me om u echt te horen als u me aanmoedigt om me geen zorgen te maken. Amen.

Waarover maak jij je zorgen? Hoe kun je je daarin meer richten op Jezus?

…dat zijn allemaal dingen die de heidenen najagen. Jullie hemelse Vader weet wel dat jullie dat alles nodig hebben.

Matteüs 6:31-32

Alles nodig hebben

Het is best confronterend wat Jezus hier zegt. Als je steeds maar bezig bent met kleding, voedsel, geld, gezondheid, werk en alles waar je je zorgen over kunt maken – dan ben je als de heidenen: de mensen die God niet kennen. Want die moeten voor zichzelf zorgen. Die moeten zelf hun leven op orde houden en zorgen dat alles goed gaat. Ze hebben geen God die daarin dichtbij hen is. Maar Jezus richt onze aandacht opnieuw op onze Vader, de God die we kennen omdat Jezus over hem vertelt en hem laat zien. Die God weet echt dat je al die dingen nodig hebt. Laat hem voor je zorgen.

Heer Jezus, dank u dat u niet moe wordt om mijn hart te richten op mijn Vader in de hemel die voor mij zorgt. Amen.

Waarin wil jij je hemelse Vader meer betrekken?

Zoek liever eerst het koninkrijk van God en zijn gerechtigheid, dan zullen al die andere dingen je erbij gegeven worden.

Matteüs 6:33

Zoek liever eerst Gods koninkrijk

Waar ben je mee bezig? Die vraag komt naar je toe als je luistert naar deze woorden van Jezus. Ben je bezig met al die dingen op aarde waar je je zorgen over maakt? Of richt je je aandacht allereerst op Gods koninkrijk, die betere wereld die begint bij Jezus? Die wereld waar God zelf vrede en recht brengt, liefde en goedheid. Het is de werkelijkheid waarin Jezus koning is en God onze Vader en de heilige Geest onze enige echte bron van leven. Als je daarnaar zoekt en je er met hart en ziel op richt, dan zul je merken dat al het andere ook op zijn plek gaat vallen. Want God zorgt en geeft!

Heer Jezus, open mijn hart en mijn ogen vandaag weer voor Gods koninkrijk op aarde zoals in de hemel! Amen.

Waarin zie jij al iets van Gods koninkrijk?

Maak je dus geen zorgen voor de dag van morgen, want de dag van morgen zorgt wel voor zichzelf. Elke dag heeft genoeg aan zijn eigen last.

Matteüs 6:34

Elke dag

Merk je ook wel eens hoeveel je bezig bent met de dag van morgen? Wat gaat er morgen gebeuren? Hoe zal het er morgen voorstaan? Wat ga ik morgen doen? En zo ben je bezig met morgen zonder echt vandaag te leven. In het hier en nu. En daar is al genoeg wat je aandacht nodig heeft. Het is wijsheid van Jezus als hij dus zegt dat we ons maar beter alleen met vandaag kunnen bezig houden. Bij de dag leven. En op die ene dag, die nu bezig is, merken dat hij erbij is. Dat de Vader voor je zorgt. En dat de heilige Geest je leidt.

Heer Jezus, leer me om vandaag in het hier en nu te leven. Wees daarin liefdevol en zorgzaam aanwezig. Amen.

Wat houdt jou vandaag bezig?

Oordeel niet, opdat er niet over jullie geoordeeld wordt.

Matteüs 7:1-2

Oordeel niet

Herken je het bij jezelf? Dat je andere mensen oordeelt? Je vindt dat die ander er raar uitziet. Je vindt dat die ander ongelijk heeft. Je vindt dat die ander verkeerde overtuigingen aanhangt of verkeerde dingen doet. Ja, wat kunnen andere mensen toch veel verkeerd doen! En het zit als het ware in ons ingebakken om daar een oordeel over te hebben en om veroordelend te zijn. Niet doen, zegt Jezus. Veroordeel andere mensen niet. Je schiet er niks mee op. Sterker nog: je haalt er het oordeel van God mee op je hals. Dat wil je toch niet? Veroordeel andere mensen dus niet.

Heer Jezus, ik merk dat ik mensen vaak oordeel. Vergeef het me. Leer me zonder oordeel te kijken en te luisteren. Amen.

Als je bij jezelf naar binnen kijkt, wie oordeel jij dan?

Waarom kijk je naar de splinter in het oog van je broeder of zuster, terwijl je de balk in je eigen oog niet opmerkt?

Matteüs 7:3-5

Splinter en balk

Telkens valt in Jezus’ toespraak over een betere wereld weer op hoe goed hij ons kent. Want wat zijn we vaak bezig met de fouten van anderen. We weten vaak haarscherp aan te wijzen wanneer iemand een misser heeft begaan. Of verkeerd heeft gereageerd. Of weer eens in zijn of haar oude patroon is teruggevallen. Maar naar anderen kijken is een manier om niet naar onszelf te kijken. Daar opent Jezus ons de ogen voor. De splinter bij de ander krijgt meer aandacht dan de balk bij onszelf. Ja, dat is ook maar al te vaak waar. Maar in de nabijheid van Jezus kan dat wel. Het is veilig om in zijn aanwezigheid je eigen fouten onder ogen te zien.

Heer Jezus, help me om niet steeds naar andermans fouten te kijken. Leer me mijn eigen fouten onder ogen te zien. Amen.

Welke fouten van jezelf kun je aanwijzen?

Geef wat heilig is niet aan de honden en gooi je parels niet voor de zwijnen; die zouden ze maar met hun poten vertrappen, zich omkeren en jullie verscheuren.

Matteüs 7:6

Parels gooien

‘Parels voor de zwijnen werpen.’ Dat is een bekend spreekwoord. Het is ontleend aan wat Jezus hier zegt. Want het komt voor dat mensen heel afkerig zijn van het evangelie. Ze hebben het al vaak gehoord. Maar ze willen er niks mee te maken hebben. Ze willen Jezus niet. Ze willen niet gered worden. Ze vinden dat wat zo kostbaar is in Gods ogen maar waardeloos. Als je dan toch het evangelie blijft vertellen, ben je bezig parels voor de zwijnen te werpen. Dat hoeft niet. Sterker nog: je draagt eraan bij dat het evangelie wordt besmeurd. Vertel het evangelie dan liever aan mensen die er wel open voor staan.

Heer Jezus, leer me om uw evangelie als een kostbare parel te zien. En help me om te ontdekken in welke situaties ik het evangelie niet opnieuw hoef te vertellen. Amen.

Zijn er mensen in jouw leven die passen in het beeld dat Jezus hier schetst?

Vraag en er zal je gegeven worden, zoek en je zult vinden, klop en er zal voor je worden opengedaan.

Matteüs 7:7-11

Vragen, zoeken, kloppen

Jezus geeft zoals al eerder in de bergrede onderwijs over bidden. Want wat hebben we het gebed nodig als we mensen willen worden die niet oordelen en die niet schijnheilig zijn. Dat kan niet zonder de goedheid van God die we ontvangen door erom te bidden. Op een krachtige manier, door drie woorden te gebruiken, spoort Jezus ons aan om te bidden. We mogen: vragen, zoeken, kloppen. De uitnodiging van Jezus is dus heel ruimhartig. We hoeven niet bang te zijn om bij God te komen. Bij hem is alle ruimte voor ons. Dus: vraag, zoek, klop. Bid. Bid indringend. Bid zonder ophouden. Langs die weg komt Gods goedheid ons leven binnen.

Heer Jezus, dank u dat u mij zo hartelijk uitnodigt om te bidden: te vragen, te zoeken, te kloppen. Leer mij bidden! Amen.

Wat wil jij op dit moment aan God vragen?

Behandel anderen dus steeds zoals je zou willen dat ze jullie behandelen. Dat is het hart van de Wet en de Profeten.

Matteüs 7:12

Gouden regel

Deze uitspraak van Jezus wordt wel de ‘gouden regel’ genoemd. Let erop dat hij niet zegt: ‘Wat jij niet wilt dat jou geschiedt, doe dat ook een ander niet.’ Want dat is negatief gedacht. Jezus spreekt positief. Behandel anderen dus steeds zoals je zou willen dat ze jullie behandelen! Dat is zelfs de kern waar het om gaat in alles wat de wet wil: dat we onze naaste liefhebben. Als we dit in ons dagelijkse leven toepassen, zullen we niet meer oordelen, want we worden zelf ook niet graag geoordeeld. Positief gezegd: we zijn gunnend naar de ander, liefdevol, waarderend, vriendelijk en bewogen. Want zo wil je zelf toch ook graag worden behandeld?

Heer Jezus, leer me om de gouden regel elke dag en in ieder contact met andere mensen toe te passen, geleid door uw Geest. Amen.

Wie kun jij vandaag behandelen zoals je zelf graag behandeld wilt worden?

Ga door de nauwe poort naar binnen. Want de brede weg, die velen volgen, en de ruime poort, waar velen door naar binnen gaan, leiden naar de ondergang.

Matteüs 7:13-14

De nauwe poort

Jezus spreekt hier heel zwart-wit. Er is een smalle weg met een nauwe poort en een brede weg met een brede poort. Zijn woorden doen denken aan de allereerste Psalm die Jezus zelf ook goed gekend zal hebben: ‘Gelukkig de mens die niet meegaat met wie kwaad doen, die de weg van zondaars niet betreedt, bij spotters niet aan tafel zit, maar vreugde vindt in de wet van de HEER en zich verdiept in zijn wet, dag en nacht.’ De smalle weg is moeilijk als we die willen gaan zonder Jezus en zonder zijn Geest en Woord. Maar met hem blijkt het een mooie weg te zijn. De weg van het geluk. Kies die weg!

Heer Jezus, u laat mij duidelijk kiezen. Leer me om te kiezen voor de nauwe poort en de smalle weg. In de kracht van uw Geest. Amen.

Wat vind jij moeilijk en mooi aan de smalle weg met de nauwe poort?

Zo draagt elke goede boom goede vruchten, maar een slechte boom draagt slechte vruchten.

Matteüs 7:15-20

Goede en slechte vruchten

Waar moet je op letten als je wilt ontdekken of iemand een valse profeet is? Jezus legt dat uit met behulp van de vergelijking van een boom die vruchten draagt. We kunnen daarbij ook denken aan wat Paulus later de vrucht van de Geest noemt: ‘Mensen die zich laten leiden door de heilige Geest, leven heel anders. Zij houden van elkaar. Ze zijn blij en leven in vrede. Ze hebben geduld en zijn goed voor elkaar. Ze geloven in Christus. Ze zijn vriendelijk en gedragen zich goed.’ Als je dat allemaal ziet bij iemand die profeteert, dan kun je er vanuit gaan dat je niet met een valse profeet hebt te maken.

Heer Jezus. leer me letten op de vruchten in het leven van profeten. En maak mensen die profeteren vol van uw Geest. Amen.

Welke vrucht vind je het meest kenmerkend voor iemand die een ware profeet is?

Niet iedereen die ‘Heer, Heer’ tegen mij zegt, zal het koninkrijk van de hemel binnengaan, alleen wie handelt naar de wil van mijn hemelse Vader.

Matteüs 7:21-23

Heer, Heer

Woorden zijn heel belangrijk. Helemaal als het woorden zijn waarmee we Jezus belijden als Heer. Toch zegt Jezus dat woorden niet genoeg zijn. Want woorden kun je gemakkelijk uitspreken. Je kunt prachtige dingen zeggen over God en zingen over zijn grootheid. Maar dan heb je nog geen deel aan Gods nieuwe wereld. Dat heb je pas als je ook echt doet wat Jezus vraagt. Als je de wil van je hemelse Vader niet alleen kent maar ook in de praktijk brengt. Daarop legt Jezus aan het einde van zijn toespraak alle nadruk. Gods nieuwe wereld komt er niet door Jezus alleen Heer te noemen, maar allereerst door Jezus Heer te laten zijn over alles wat je doet.

Heer Jezus, help me om niet alleen mooie woorden te spreken maar de wil van de Vader ook daadwerkelijk te doen. Amen.

Hoe kun jij vandaag de wil van je hemelse Vader doen?

Wie deze woorden van mij hoort en ernaar handelt, kan vergeleken worden met een verstandig man, die zijn huis bouwde op een rots.

Matteüs 7:24-25

Een verstandige man

Het bestaat: dat je wel luistert maar niet doet, dat je het wel hebt gehoord maar er niet naar leeft. Daarom legt Jezus aan het einde van zijn toespraak alle nadruk op het handelen, het doén. Het horen van zijn woorden moet ook leiden tot gehoorzaamheid aan zijn woorden. Als je bijvoorbeeld wel hóórt dat je je vijanden moet liefhebben, maar het vervolgens niet doét, dan heb je de boodschap niet begrepen. En als je het hoort én ook doet, dan ben je verstandig en wijs. Want dat is wat Jezus bedoelt met alles wat hij zegt. Luister dus naar Jezus en doe wat hij vraagt.

Heer Jezus, help me om niet alleen te horen wat u zegt maar het ook echt te doen in mijn dagelijks leven. Amen.

Wat heb je gehoord van Jezus en doe je ook in de praktijk?

En wie deze woorden van mij hoort en er niet naar handelt, kan vergeleken worden met een onnadenkend man, die zijn huis bouwde op zand.

Matteüs 7:26-27

Een onnadenkend man

Jezus benoemt nu ook de andere kant. Verstandige en onnadenkende mensen zijn hetzelfde als het gaat om het luisteren. Ze horen dezelfde woorden. Maar waar verstandige mensen die woorden ook in de praktijk gaan brengen, kiezen onverstandige mensen voor de andere weg. Ze doen niks met wat ze horen. Het gaat het ene oor in en het andere oor uit. De woorden verwaaien. Er blijft niks van over. Dat lijkt op de situatie van een onnadenkende man die een huis bouwt zonder iets te doen aan een goed fundament. Dat loopt vroeg of laat verkeerd af.

Heer Jezus, leid me zo dat ik niet lijk op een onnadenkende man die zijn huis bouwt op zand. Leer me luisteren en doen! Amen.

Op welke momenten luisterde je wel, maar deed je er niks mee?

Toen Jezus deze rede had uitgesproken, waren de mensen diep onder de indruk van zijn onderricht.

Matteüs 7:28

Diep onder de indruk

Er komt een einde aan de toespraak van Jezus. Wat heeft hij veel gezegd! Allemaal verschillende thema’s kwamen er langs toen hij sprak over een betere wereld, over Gods koninkrijk op aarde zoals in de hemel. De leerlingen en de andere mensen die erbij waren hebben aandachtig geluisterd naar het onderwijs van Jezus. En ze zijn diep onder de indruk. Ze zijn verbijsterd. Ze zijn geraakt. Dit was echt nieuw en echt anders. Ze zijn er stil van. De woorden van Jezus hebben kracht en gáán echt ergens over: over het leven van mensen én over het leven van God zoals dat in deze wereld ervaarbaar wordt. En jij, ben jij ook diep onder de indruk?

Heer Jezus, wat hebt u krachtig gesproken. Laten uw woorden ook mij mogen raken en mij onder de indruk brengen van wie u bent. Amen.

Waarvan ben jij vooral onder de indruk?

Want hij sprak hen toe als iemand met gezag, en niet zoals hun schriftgeleerden.

Matteüs 7:29

Iemand met gezag

Als je zit aan de voeten van Jezus en met heel je hart naar hem luistert, ontdek je wat velen in Israël ondergingen: dat Jezus spreekt met gezag. Hij had – in tegenstelling tot de schriftgeleerden die wetten leerden en teksten uitplozen – echt iets te zeggen. Want dat is gezag toch: dat je iets te zeggen hebt! Als Jezus spreekt, gáát het ergens over. Op liefdevolle en confronterende wijze legt hij bloot wat er leeft in ons hart en wat er gebeurt in ons leven. Hij zoekt onze ziel en leert ons tegendraads te denken. Zijn krachtige Geest komt daarin mee. Want daar gaat het in de Bergrede uiteindelijk om: dat we leren leven in de Geest van Jezus!

Heer Jezus, u spreekt met gezag! Leer me met alles wat in me is naar u te luisteren. Leid me door uw Geest! Amen.

Hoe neem jij de Bergrede van Jezus in de kracht van de Geest mee in je dagelijkse leven?