Geworteld leven – Les 7

Nieuw leven 2 – De weg van het gebed

De belangrijkste manier om te participeren in de beweging van Gods koninkrijk op aarde is het gebed. Jezus leert ons bidden. Hij heeft zelf ook volhardend gebeden: tijd doorbrengen met zijn Vader vormde de kern van zijn werk op aarde. Want gehoorzaamheid, het doen van de wil van God, kan niet zonder gebed. Ik zou bidden daarom het hart van het nieuwe leven willen noemen. Zonder gebed vaart niemand wel in het koninkrijk van God.

Leer ons bidden

Als Jezus zijn leerlingen leert bidden, geeft hij naast enkele aanwijzingen ook een gebed: het Onze Vader. Als dat alleen maar wordt gebruikt als een soort formuliergebed, dan mis je de kracht van deze woorden. Het gaat er niet om dat je het Onze Vader regelmatig bidt door de woorden letterlijk na te spreken (hoewel ook dat een eigen waarde heeft), maar dat je leert bidden met het Onze Vader. De woorden die Jezus aanreikt zijn geen formuliergebed maar vormen een patroon waardoor je biddend leert Gods koninkrijk te zoeken als je eerste prioriteit.

Het Onze Vader

Onze Vader in de hemel.

Wie met Jezus leert bidden, bidt nooit alleen, maar altijd in verbondenheid met al Gods kinderen: ónze Vader is hij! En het is een groot voorrecht dat we samen met Jezus ‘Vader’ mogen zeggen. Zo leidt Jezus ons binnen in het geheim van de intieme omgang met de hemelse God: hij is, hoe machtig hoog verheven en hoe hemels hij ook is, geen vreemde voor ons!

Laat uw naam geheiligd worden.

Drie maal klinkt het ‘uw’. Jezus laat ons eerst naar buiten en naar boven kijken. Want we kunnen zo naar binnen gekeerd bezig zijn met onszelf: onze eigen naam, ons eigen koninkrijk en onze eigen wil. Maar het gaat allereerst om de kostbare, onvolprezen, machtige en prachtige naam van God. Dat die naam wordt groot gemaakt, in ons eigen leven en in heel deze wereld – dat moet onze allereerste zorg zijn.

Laat uw koninkrijk komen.

Jezus is vol van het koninkrijk en daarom neemt het in dit gebed ook een prominente plaats in. Ten diepste spreekt Jezus’ eigen hart in dit gebed. Het koninkrijk van God is er al en moet toch ook nog komen. In de spanning van wat al gekomen is en wat nog gaat komen, leert Jezus ons dus om ons hart te richten op zijn hemelse heerschappij op aarde. Alle macht is al van hem en dat zal steeds meer zichtbaar en ervaarbaar worden, langs de weg van het gebed.

Laat uw wil gedaan worden.

Hier leert Jezus ons bidden om de gehoorzaamheid van het koninkrijk. Als we deze woorden van harte bidden zal het verlangen groeien om net als Jezus een diepe passie te hebben om de wil van God te doen. Want dan wordt het koninkrijk zichtbaar: als de wil van de Vader gestalte krijgt in mensenlevens. Daar bloeit het leven op zoals het ooit door God bedoeld was.

Op aarde zoals in de hemel.

Deze toevoeging hoort bij alle drie de beden: Gods naam en koninkrijk en wil moeten op aarde schitteren zoals in de hemel. Het gaat erom dat de hemel op de aarde komt, dat hemel en aarde door de levens van Jezus’ volgelingen heen zich met elkaar verbinden. De hemel is niet een plaats ver weg, maar de dimensie van de drie-enige God die op aarde wil zijn om het leven tot bloei te brengen. Totdat het volmaakte rijk op aarde komt.

Geef ons vandaag het brood dat wij nodig hebben.

Vanuit het hemelse perspectief wordt ook het aardse leven belangrijk: deze wereld is de plek waar Gods koninkrijk gestalte krijgt. Daarvoor is ook heel gewoon nodig dat we kunnen eten en drinken. Bidden om ons dagelijks brood leert ons om ook hierin de hemel voor ons te laten zorgen. Jezus oefent ons zo in een leven van afhankelijkheid: niet alles zelf voor elkaar maken en zo een eigen koninkrijk bouwen, maar de hemelse Vader voor ons laten zorgen en niet bezorgd zijn.

Vergeef ons onze schulden, zoals ook wij hebben vergeven wie ons iets schuldig was.

Jezus weet hoe het leven in elkaar zit: er is veel gebrokenheid en we maken ons dagelijks schuldig aan het overtreden van Gods goede geboden. We bidden wel om het geschieden van Gods wil, maar het breekt ons ook zo vaak bij de handen af. Daarom leert Jezus ons om onze schuld bij de Vader te brengen. Want we verergeren de zaak alleen maar als we proberen onze schuld zelf af te lossen door bijvoorbeeld beter ons best te doen om heilig te leven. Tegelijk leert Jezus ons ook zien: vergeving ontvangen betekent per definitie vergeving uitdelen. Zo leren we niet alleen met onze eigen schuld maar ook met die van anderen in het reine te komen.

En breng ons niet in beproeving, maar red ons uit de greep van het kwaad.

Al biddend worden onze ogen ook steeds meer geopend voor de werkelijkheid van Gods tegenstander. Jezus is daar helder over: de boze waart rond en probeert uit alle macht Gods kinderen van hun Vader te vervreemden. Bidden in het koninkrijk brengt ons in een geestelijke strijd. In die strijd is juist het gebed een krachtig wapen, evenals het besef dat we ook daadwerkelijk gered kunnen worden uit de greep van het kwaad door ons toe te vertrouwen aan Jezus als overwinnaar.

Want aan u behoort het koningschap, de macht en de majesteit tot in eeuwigheid. Amen.

Het Onze Vader wordt al eeuwenlang afgesloten met een lofprijzing die zo waarschijnlijk niet tot het oorspronkelijke gebed heeft behoord. Maar dat maakt niet uit. Het onderstreept alleen maar dat de kerk in navolging van Jezus dit gebed een cruciale plaats heeft gegeven en heeft aangevoeld dat een eerbiedige en uitbundige lofverheffing op haar plaats was. Daarin klinkt opnieuw de muziek van het koninkrijk, dat zo vol is van de kracht en de glorie van de eeuwige God, Vader, Zoon en heilige Geest.

---

Reflectievragen

(1) “De belangrijkste manier om te participeren in de beweging van Gods koninkrijk op aarde is het gebed.” Welke rol speelt bidden in jouw leven? Welke plek neemt het Onze Vader in in je gebedsleven?

(2) Als je zelf één van de gebedszinnen van het Onze Vader zou uit moeten kiezen als de belangrijkste, welke zin is dat dan? (Zie ook het deel-formulier)

(3) Op welke manier speelt vergeving ontvangen en vergeving geven een rol in jouw gebed?

Oefeningen

(1) Neem je voor om het bidden van het Onze Vader de komende tijd regelmatig een plek te geven in je gebedsleven (bijvoorbeeld dagelijks een keer). Probeer de woorden van dat gebed dan met aandacht te bidden en vraag de heilige Geest of hij de betekenis en diepte van de woorden wil tonen.

In onderstaande audio klinken de woorden van het Onze Vader met steeds een stilte van 10 seconden tussen de verschillende zinnen, een stilte die als doel heeft: de woorden laten landen, proeven wat de Geest wil zeggen. Misschien is 10 seconden wel te kort? Laat via het deel-formulier weten wat je ervaring is met het op deze manier (mee)bidden van het Onze Vader.

(2) Luister naar een gezongen versie van het Onze Vader. Hieronder vind je twee voorbeelden. Maar je kunt ook zelf op YouTube zoeken.

(3) Een manier om de woorden van het Onze Vader je eigen te maken is om elke dag één gebedszin te mee te nemen in je dagelijkse leven. Dat zou bijvoorbeeld zo kunnen:

• Zondag: Onze Vader in de hemel, laat uw naam geheiligd worden…
• Maandag: Onze Vader in de hemel, laat uw koninkrijk komen…
• Dinsdag: Onze Vader in de hemel, laat uw wil gedaan worden op aarde zoals in de hemel…
• Woensdag: Onze Vader in de hemel, geef ons vandaag het brood dat wij nodig hebben…
• Donderdag: Onze Vader in de hemel, vergeef ons onze schulden, zoals ook wij hebben vergeven wie ons iets schuldig was…
• Vrijdag: Onze Vader in de hemel, breng ons niet in beproeving, maar red ons uit de greep van het kwaad…
• Zaterdag: Onze Vader in de hemel, aan u behoort het koningschap, de macht en de majesteit tot in eeuwigheid.

(4) Beluister dagelijks (of een paar keer per week) de Tijd met Jezus Podcast (via Google Podcasts, Spotify, Podbean of een ander podcastkanaal). Dat is een kort bijbelmoment van drie minuten met nadruk op stilte. Je kunt je hier abonneren.

Deel-formulier

Bij elke les zit een ‘deel-formulier’. Dat is een Google Formulier waar je antwoorden kwijt kunt op vragen die gesteld zijn, waar je vragen kunt stellen en waar je andere opmerkingen of ideeën kunt achterlaten of gewoon iets kunt delen.

Met wat daar te lezen zal zijn, hoop ik als begeleider van de cursus mijn winst te doen bij het verder vorm en inhoud geven aan deze cursus. Geen enkele vraag hoeft verplicht te worden beantwoord. Je hoeft ook je naam niet door te geven (dat mag wel).

Extra

1 Over het levensgebed

Er zijn vele manieren en vormen van gebed. Afgelopen maandag 11 oktober sprak Nikolaas Sintobin in een webinar van de School voor Spiritualiteit over het levensgebed. Ben je nieuwsgierig naar die vorm van gebed? Dan kun je hier dat webinar bekijken:

2 Prekenserie

Enige tijd terug heb ik een prekenserie gehouden over het Onze Vader. Daarbij werd ik geïnspireerd door het boek ‘Open leven’ van Gert-Jan Roest. Hij brengt de boodschap van het Onze Vader in beeld door zeven trefwoorden: Vertrouwen, Vreugde, Hoop, Commitment (Toewijding), Vrijgevigheid, Vergevingsgezindheid en Alertheid.

Je vindt de hele prekenserie terug via onderstaande button. Ik nodig je uit om één preek uit te kiezen om te lezen en/of naar te luisteren. Kies voor het trefwoord dat op dit moment het meest resoneert in je leven.

3 Podcasts Zin in bidden

Van april tot mei 2021 gaf ik een cursus in podcastvorm over ‘Zin in bidden’. Je vindt alle podcasts bij elkaar via onderstaande button. In de afleveringen 10 en 11 komt het Onze Vader aan bod in de Reflecties. Om de opzet van de podcasts te begrijpen is het handig om aflevering #0 eerst even te beluisteren.

Mocht je na afloop van de cursus ‘Geworteld leven’ verder willen groeien als het gaat om bidden, zou je zelf deze cursus in podcastvorm kunnen volgen.