Bijbelgedeelte om te lezen: Marcus 1:1-15

Kerntekst: De tijd is aangebroken, het koninkrijk van God is nabij: kom tot inkeer en hecht geloof aan dit goede nieuws.

Waarom is Jezus op aarde gekomen? Wat was volgens jou de boodschap die Jezus kwam brengen? Geef er eens een samenvatting van in eigen woorden.

Het begin

Als we Jezus zelf een samenvatting willen horen geven, dan moeten we aan het begin van het Marcus-evangelie zijn, speciaal in vers 15. We nemen even een aanloopje naar dat vers toe. En dan zien we allereerst het opschrift boven dit evangelie: Het begin van het evangelie van Jezus Christus, Zoon van God. Heel dit evangelie heeft dus als doel te laten zien wie Jezus is: hij is Christus, de Zoon van God. We horen vervolgens de boodschap van Johannes de Doper: hij verkondigt Jezus die de mensen zal dopen met de heilige Geest. Na de stem van Johannes horen we Gods eigen stem, vanuit de hemel. Want aan het begin van Jezus’ bediening op aarde wordt hij gedoopt in de Jordaan en gaat de hemel open. Dat moet voor Jezus zelf een machtig en indrukwekkend moment geweest zijn, om dit te horen uit de mond van zijn hemelse Vader: Jij bent mijn geliefde Zoon, in jou vind ik vreugde. Dat is zijn identiteit van waaruit hij zijn werk op aarde mag doen: een bron van voortdurende inspiratie. Ik denk dat Jezus zich in de loop van de jaren van zijn bediening steeds heeft teruggetrokken voor gebed om juist dit opnieuw te ervaren: dat hij ondanks alle verzet de geliefde Zoon was en bleef van de hemelse God die zich van dag tot dag in hem verheugde met een onuitsprekelijke vreugde. 

De stem van Jezus

Pas als hij ook nog eens veertig dagen in de woestijn is verzocht door de Satan, klinkt in het Marcus-evangelie voor het eerst de eigen stem van Jezus. Want nu is het zijn beurt om goed nieuws te verkondigen. En dit is de kern van dat goede nieuws: dat in Jezus het koninkrijk nabij is gekomen! Ik weet niet of dat ook voorkwam in de samenvatting die je zelf aan het begin van deze overdenking hebt gegeven. Zelf heb ik in elk geval lange tijd het evangelie ongeveer zo samengevat: Jezus is gekomen om aan het kruis voor onze zonden te sterven zodat het weer goed is tussen God en ons. Maar dat is dus niet wat Jezus zegt. Zijn samenvatting luidt zo: De tijd is aangebroken, het koninkrijk van God is nabij: kom tot inkeer en hecht geloof aan dit goede nieuws.

Nu wachtte het volk van God al eeuwenlang op de komst van de messias die Gods koningschap op aarde zou vestigen. De verwachtingen waren extra hoog gespannen nu de Israëlieten werden onderdrukt door de Romeinen. En dan is daar Jezus die zegt dat dit het moment is waarop ze al zolang hebben gewacht. De tijd is aangebroken, het koninkrijk van God is nabij! Maar waar is dat koninkrijk dan? Als je er op het moment dat Jezus deze woorden sprak bij zou hebben gestaan, en je zou om je heen hebben gekeken en vervolgens weer naar degene die deze woorden sprak, moest je wel tot deze conclusie komen: in Jezus zelf is dat koninkrijk dus blijkbaar nabij gekomen. Want verder was er niet zoveel bijzonders te zien geweest: geen legers, geen wapentuig, geen slagorden die klaar staan om de strijd aan te gaan. Alleen maar Jezus. De mensen die luisterden zagen niemand dan Jezus alleen.

Kom tot inkeer

Het koninkrijk is dus waar Jezus is en waar zijn leven stroomt: vol vrede en gerechtigheid, dienstbaarheid en liefde, trouw en gehoorzaamheid. Het koninkrijk is het nieuwe leven in de Geest van Jezus dat in de toekomst volmaakt zal zijn, als Jezus terugkomt, maar dat ons door in hem te geloven ook nu al toekomt. Dat koninkrijk wil gestalte krijgen in ons persoonlijk leven, in onze relaties en in onze kerken, maar beslist ook in de samenleving waarvan we deel uitmaken. Daar is echter wel een stap voor nodig. Het is niet genoeg om te constateren dat Jezus heeft gezegd dat het koninkrijk nabij is. Hij doet daarom ook een even helder als dringend appel: Kom tot inkeer! Het gaat er dus om dat we ons omkeren, dat we onze oude visies en ons oude leven achter ons laten en welbewust kiezen voor een nieuwe visie en een nieuw leven. Wil jij dat?

Jezus Christus zelf bergt het koninkrijk van God in zich en overal waar mensen hem erkennen als Heer breekt dat koninkrijk zich in deze wereld baan. Maar dat vraagt veel van wie naar hem luisteren. Ik zie in mijn eigen leven zo vaak dat ik mijn eigen koninkrijk aan het bouwen ben: ik ga voor mijn eigen ideeën en idealen, ik loop achter mijn eigen visioenen en dromen aan, ik bouw aan een wereld waar ik zelf heer ben over mijn gedachten en mijn gevoelens en mijn gedrag.

Maar dan komt Jezus dus vierkant tegenover mij te staan. Hij roept me op tot een diepgaande ommekeer in mijn leven. Kom tot inkeer. Het gaat om een totaal nieuwe oriëntatie, een heuse bekering, een keuze voor een leven waarin ik niet zelf in het midden sta, maar Jezus alleen, die telkens opnieuw tegen mij zegt: Het koninkrijk is nabij; kom tot inkeer en hecht geloof aan dit goede nieuws. 

Verandering

Als Jezus dus begint te spreken, staat alles meteen op scherp. In het leven van zijn eerste hoorders, maar ook in jouw en mijn leven. Wil ik geloof hechten aan dat goede nieuws van het koninkrijk dat gekomen is en dat komt? Wil ik leven in dat koninkrijk waar Jezus Heer is? Wil ik er wel aan dat mijn gedachten dan moeten veranderen, mijn gevoelens, mijn verlangens, mijn gedrag? Dat komt allemaal mee bij die inkeer waartoe Jezus me oproept. Want de boodschap van Jezus is niet vrijblijvend: het is niet de afkondiging van een stand van zaken maar een appel dat mijn en jouw leven heel concreet binnenkomt. Maar ben ik wel in staat om gehoor te geven aan dit appel, om gehoorzaam te zijn aan het woord van het koninkrijk? Is dit niet allemaal veel te radicaal? 

Ja, het is de radicale boodschap van een radicale God die zich openbaart in de radicale mens Jezus: de Zoon van God, de Heer van Gods koninkrijk. Maar bedenk dit: het koninkrijk staat voor een leven in overvloed. Alles wat goed en mooi en waar is, is te vinden in dit koninkrijk, is te vinden in Jezus, is van jou als je Jezus omhelst als je Heer. Zie hem daar staan, zie zijn innerlijke uitstraling en onderga zijn onweerstaanbaarheid. Hoor zijn warme en krachtige stem waarmee hij jou persoonlijk aanspreekt op dit moment: Kom tot inkeer en hecht geloof aan dit goede nieuws!

Bezinning

  1. Wat is jouw beeld van het koninkrijk van God? Welke rol speelt het in je geloofsleven?
  2. Zet voor jezelf eens naast elkaar wat kenmerkend is voor het oude leven (waarin je aan je eigen koninkrijk bouwt) en voor het nieuwe leven (waarin de overvloed van Gods koninkrijk zichtbaar wordt).
  3. Welke stappen zou je moeten zetten om in je leven daadwerkelijk te kiezen voor een omkeer naar het koninkrijk van God?

Gebed

Heer Jezus, wat geweldig dat u het koninkrijk op aarde hebt gebracht. Leer me om met hart en ziel te bidden dat mijn leven een onderdeel mag zijn van dat koninkrijk, op aarde zoals in de hemel. Laat me zien waarvan ik me af moet keren en gun me de ervaring van de overvloed van uw koninkrijk. Amen.