Verlangen naar het goede leven 2.3

2.3 Discipelschap

Er is in de voorbije tien jaren in veel kerken meer aandacht gekomen voor discipelschap. Zelf ben ik ook een tijdlang geboeid geweest door dit thema. Dat ik het zo zeg, wekt misschien de indruk dat het me nu niet meer interesseert. Maar dat is niet het geval. Wel heb ik gemerkt dat ik de term discipelschap niet blijvend aantrekkelijk vind als het centrale woord voor datgene waar het in de kerk om gaat. Liever kies ik nu dus voor: het goede leven. Toch kan een les over discipelschap in deze cursus niet ontbreken.

Zoekproces

Als ik zelf terugkijk op het zoekproces dat ik de voorbije jaren doormaakte, zie ik dat er een duidelijk lijn loopt vanaf het koninkrijk van God via discipelschap naar het goede leven. Ik vertelde al dat ik in 2013 in de Plantagekerk begon met een prekenserie over het koninkrijk van God. In 2014 en 2015 stond in de gemeente het thema discipelschap centraal. Deze aandacht vormde voor mij achteraf een onmisbare stap op weg naar de thematiek van het verlangen naar het goede leven en de praktijken van samen lezen, samen delen en samen eten.

Ik werkte in een prekenserie die ik hield over discipelschap met de volgende definitie:

discipelschap is het leerproces van Gods kinderen waarin zij, geïnspireerd door Gods woord en geleid door Gods Geest, in de context van hun dagelijkse omstandigheden, activiteiten en relaties, in groeiende Christusgelijkvormigheid gehoorzaam zijn aan Gods geboden en ook anderen uitnodigen om Jezus te vertrouwen en te volgen.

Dat is een hele mondvol. Kort samengevat komt het neer op de laatste zin van de definitie:

discipelschap is Jezus vertrouwen en volgen in je dagelijkse leven.

Ik licht de definitie nog wat verder toe door er tien aspecten van naar voren te halen.

1 Het leerproces

Discipelschap is een leerproces dat een leven lang duurt: Gods kinderen blijven altijd leerling in opleiding. Zoals elk leerproces vraagt om bewustheid en intentionaliteit, is dat ook met het discipelschapsleerproces. Het gaat erom dat je er bewust en doelgericht mee bezig bent. Ook is het van belang om ruimte te geven aan verschillende leerstijlen. Dit leerproces kan niet zonder de leergemeenschap van de lokale geloofsgemeenschap.

2 Gods kinderen

Discipelschap vindt plaats in het leven van mensen die Gods kinderen zijn. Het is niet zo dat we pas door een leven van discipelschap Gods kinderen worden. Dankzij het leven, sterven en opstaan van Christus, door Gods genade, is ieder die gelooft in zijn ondergang en opstanding een kind van God. Dit kindschap vormt de basis voor het discipelschap. Genade is er de bron van.

3 Geïnspireerd door Gods woord

Discipelschap is zonder Gods woord en onze actieve omgang daarmee ondenkbaar. De woorden van Jezus moeten in ons komen en in ons blijven. Het is nodig dat ons denken wordt vernieuwd door Gods Woord. Daarom is Bijbellezen en Bijbelstudie, gezamenlijk en individueel, een erg belangrijk element van discipelschap. Daarbij gaat het niet allereerst om meer kennis van de Bijbel maar om de vraag hoe we de bijbelse boodschap toepassen in ons dagelijks leven en hoe we Gods stem verstaan.

4 Geleid door Gods Geest

Discipelschap is een proces dat we niet in eigen kracht kunnen doen. We laten ons leiden door de heilige Geest. Die Geest is de krachtige aanwezigheid van Jezus op aarde. Hierbij speelt het gebed een cruciale rol: want God geeft zijn genade en zijn Geest aan wie hem daar van harte en zonder ophouden om bidden en voor danken.

5 In de context van dagelijkse omstandigheden, activiteiten en relaties

Discipelschap gebeurt daar waar we ons meestal bevinden: thuis, op ons werk, in onze gezinnen, in onze vriendenkring, in de buurt enzovoort. Discipelschap is niet een programma van de kerk maar een levensstijl. Discipelschap is: leven in Jezus’ nabijheid en tot eer van God, waar je maar bent.

6 Groeiende Christusgelijkvormigheid

Discipelschap draait altijd om het kennen en aanbidden van Christus. Daarbij gaat het om een groeiproces naar geestelijke volwassenheid: volledig toegroeien naar Christus zodat de vrucht van de Geest zichtbaar wordt in het leven van Jezus’ leerlingen.

7 Gehoorzaam zijn

Discipelschap gaat over leven in gehoorzaamheid. Want we moeten Gods woorden niet alleen horen maar er ook naar handelen. Deze gehoorzaamheid wortelt in de overvloed van Gods koninkrijk: het gaat niet om onze gehoorzaamheid in eigen kracht maar om de liefdevolle gehoorzaamheid die gewerkt wordt door de heilige Geest van Christus.

8 Gods geboden

Discipelschap heeft alles te maken met de geboden: Jezus geeft de opdracht om leerlingen te maken door hen te leren dat ze zich aan Gods geboden moeten houden. Deze geboden vinden we allereerst in de Bergrede van Jezus en verder door heel de Bijbel heen, waar God ons aanwijzingen geeft voor het goede leven. Door Jezus worden deze geboden samengevat in het grote gebod: God liefhebben en de naaste als onszelf.

9 Anderen uitnodigen

Discipelschap heeft altijd als doel dat ook wie Christus nog niet kennen met hem in aanraking worden gebracht. Dit is de onmisbare evangeliserende of missionaire dimensie van discipelschap. Een discipel van Jezus heeft een sterk verlangen om ook anderen te laten proeven van Gods koninkrijk.

10 Jezus vertrouwen en volgen

Discipelschap kun je ook kort definiëren met deze woorden: Jezus vertrouwen en volgen. Vertrouwen gaat over in hem geloven, hem liefhebben en hem aanbidden. Volgen gaat over het dagelijkse leven waarin discipelen steeds in zijn nabijheid willen zijn om zijn stem te verstaan en te doen wat hij zegt.

Activisme?

Nu kies ik in dit boek dus niet voor de insteek van discipelschap. Dat komt eigenlijk vooral omdat ik bij dat woord toch steeds weer de indruk krijg dat ik een programma moet doorlopen. Er komt (bedoeld of onbedoeld) een bepaald activisme in mee dat beslist ook gezonde aspecten heeft omdat Jezus er erg duidelijk over is: als we alleen maar luisteren naar wat Jezus te zeggen heeft en er niet naar handelen, lopen we het koninkrijk van God mis en lopen we dus ook het goede leven mis.

In het vervolg van deze cursus is de actieve component zeker ook aanwezig, speciaal als we het gaan hebben over praktijken. Maar ik hoop dat het kader van ‘verlangen naar het goede leven’ een inspirerender en toegankelijker kader biedt om na te denken over een leven in het voetspoor van Jezus.

Reflectievragen

Noem jij jezelf een ‘discipel van Jezus’? Wat maakt dat je dat wel of niet doet?
Welk van de tien aspecten van discipelschap spreekt jou het meest aan of vind je het belangrijkst?
‘Als we alleen maar luisteren naar wat hij te zeggen heeft en er niet naar handelen, lopen we het koninkrijk van God mis en lopen we dus ook het goede leven mis.’ Wat vind je van die uitspraak?

Extra materiaal

1.

In september 2014 begon ik in de Plantagekerk een prekenserie over Discipelschap. In een middagdienst lichtte ik de hierboven gegeven definitie uitgebreider toe. Luister hier de preek. (Halverwege de preek, op 22 minuut 52 seconden, werd er een filmpje getoond, het filmpje dat je onder 2. terugvindt.)