Ik ben me momenteel aan het verdiepen in de boektrilogie ‘The Undefended Leader (Leading out of Who You Are – Leading with Nothing to Lose – Leading with Everything to Give)’ van Simon P. Walker.
Ik werd een paar dagen geleden (om precies te zijn op Tweede Kerstdag 2019) zeer getroffen door dit citaat op blz. 309 over leiderschap en gastvrijheid:
“Undefended leadership is about (…) generous hospitality: a giving of ourselves to the world that transforms it, an opening-up of space in our lives in which the ‘other’ is welcomed and, indeed, utterly changed. As such, it is a task that depends on the ‘space’ available within the leader that others can be invited into. The quest to become undefended leaders is a quest to cultivate the interior space within ourselves, as well as the fluency to become welcoming hosts who can enrich our guests.’
Het citaat opent een voor mij nog nieuwe wereld in het denken over leiderschap vanuit de metafoor van de gastheer of gastvrouw (’the leader: not a hero, not a servant, but a host’). Ik heb meteen ook maar een boek besteld dat gewijd is aan dit thema, van Mark McKergow: ‘Host. Six New Roles of Engagement’.
Ik kwam op het spoor van The Undefended Leader via Twitter en Facebook en dan met name via de actieve aanwezigheid daar van Oeds Blok en Liesbeth van Tongeren die in Nederland het gedachte goed van Simon Walker onder de aandacht brengen via het Instituut voor Undefended Leadership.
Vijf weken geleden sprak ik uitgebreid met een jonge theologiestudent uit Leuven (hij reed met me in de auto mee terug naar Nederland, omgeving Zwolle) die colleges volgde van Oeds Blok aan de ETF (Gemeenteopbouw), en erg enthousiast was over boek van Simon Walker. Dat was de directe aanleiding om het boek te bestellen en te gaan lezen.
Tegelijk merk ik ook dat er heel erg veel verandert in de manier waarop kerk-zijn vandaag gestalte krijgt en dat dat een ander type leiderschap vraagt. Dat is meer mijn eigen zoektocht: mezelf opnieuw uitvinden als het gaat om predikantschap en leiderschap.
Het gedachtegoed van The Undefended Leader ervaar ik daarbij als heel inspirerend en richtinggevend. En dat dan gekoppeld aan de (voor mij nieuwe) metafoor van de ‘leider als gastheer’. Walker schrijft daar zelf een paar heel mooie bladzijden over (blz. 306-309). Via hem kwam ik op het spoor van Mark McKergow. Het boek dat hij erover schreef heb ik besteld en moet nog binnenkomen, maar ik vond al wel deze notitie van hem, die ik heel veelbelovend vind als het gaat om de theorie en praktijk van leiderschap (in de kerk): Leader as Host, Host as Leader.
Op basis van dit paper was mijn gedachte dus: visionair leiderschap aan de ene kant en dienend leiderschap aan de andere kant zijn mooie concepten, maar er zitten eenzijdigheden in dat gedachtegoed die opgevangen kunnen worden in de nieuwe metafoor: de leider als gastheer/gastvrouw.
Ik hoop dat het concept van ‘verwelkomend leiderschap’, ‘gastvrij leiderschap’ of ‘de leider als gastheer/vrouw’ me de komende tijd zal helpen om nieuwe wegen te vinden in een sterk veranderend (en bij tijd en wijle buitengewoon verwarrend) kerkelijk landschap.
30/12/2019 op 10:53
Boeiend Jos! Mooi elkaar zo te inspireren. Valt nog veel te leren. Leider als gastvrouw/heer geeft bewegelijkheid als leider in verschillende situaties en dat is nodig vandaag.
30/12/2019 op 12:40
Dag Jos,
Hartelijk dank voor het delen van je ontdekking in het boek van Simon Walker. Ik raak er al aardig in thuis en doe nog regelmatig nieuwe ontdekkingen. Je scherpt ons aan ook door het delen van het artikel van McKergouw. De Arabische uitspraak die hij aanhaalt over de gastheer/gastvrouw spreekt tot mijn verbeelding: ‘the host is both the first and the last’!
31/12/2019 op 19:24
Mooie deugd: gastheer of gastvrouw zijn, ruimte in jezelf maken voor anderen. Kunnen we allemaal in groeien: alleen leiders?
Wat betreft ‘leiderschap’. (‘k vind ‘t soms zo geprivilegieerd) hunker ik nog wel eens vanuit een artikel ‘de (…) weg van leiderschap’ van Eelco van den Dool, december 2005 (Wapenveldonline).
In de dierenwereld heb je zwermen vogels waar ook geen duidelijk leider is, ze letten alle op elkaar. ‘Koninklijk priesterschap’, het duidt eveneens op collectief leiderschap. Ambten staan misschien weer los van leiderschap (‘Op gezag van een apostel’, A A van Ruler).
01/01/2020 op 10:53
K zou graag toch eens een verhelderende bijdrage van een theoloog zien over de relatie ‘leiderschap’, 3 of 5 voudige ambt(en), overheid/overheden, (on)verenigbaarheid christen zijn en anarchist (de wet in ons hart geschreven, alleen Jezus als Heer en dat niet genoegzaam?) en gelijkwaardigheid en zelfsturende teams en bottom up versus top down.
Mijn aanleiding: k voel me ondergewaardeerd telkens wanneer men meent dat ik leiderschap of management nodig heb. Al die ‘elite’-boeken overf leiderschap irriteren me.
Collectief ligt het w.b. de bescherming v e overheid ms weer anders. En ook: God was niet oprecht 100% blij met de aanstelling van een koning destijds. Of wel?
03/01/2020 op 19:18
Beste Gjalt,
Wij zijn met Villa Klarendal in Arnhem aan het experimenteren met zelfsturende teams (verantwoordelijkheid van onderop). Dat vergt leiderschap dat niet sturend en hierarchisch is, maar ondersteunend en faciliterend. Niet uitgaan van het gebrek (‘ze zullen het wel niet kunnen, dus doen wij het), maar vanuit talent (‘samen ontdekken wat mensen wel kunnen’). Dat kan pas als de cultuur van de kerk daarop is aangesloten. Een cultuur waarin mensen van nature worden gewaardeerd en ruimte krijgen. Een cultuur van insluiting (modewoord: inclusie) in plaats van uitsluiting (exclusief).