Vrede ervaren – Les 2
Om te beginnen
Hieronder vind je de tweede les van de cursus.
- Neem de les globaal een keer helemaal door zodat je ongeveer weet wat er aan de orde komt.
- Doe zo mogelijk direct in elk geval één onderdeel van de les.
- Verspreid de andere onderdelen van de les over de week die voor je ligt op momenten dat je er tijd voor hebt, of op momenten die je daarvoor apart in je agenda reserveert.
Kijk het webinar terug
Op dinsdag 16 september was het eerste webinar. Hieronder kun je het webinar op je gemak nog eens (of voor het eerst) bekijken en meemaken.
👉 Welk inzicht uit het webinar was voor jou vooral belangrijk?
👉 Welk perspectief spreekt jou het meeste aan? Theologisch-bijbels? Psychologisch-mentaal? Lichamelijk-neurologisch?
Presentatie webinar 1
Via onderstaande link kun je de presentatie van het webinar downloaden.
Aandacht voor innerlijkheid
In deze cursus staan de woorden ziel en zenuwstelsel voor het innerlijke perspectief op vrede. Vrede is (ook, niet alleen) een ervaring in ons waardoor we rust en kalmte kennen, veiligheid en harmonie. In het boekje ‘Vrede kun je leren’ staat een boeiende passage over het belang van aandacht voor de innerlijkheid. Dit staat tegen de achtergrond van deze gedachte dat die innerlijkheid vervolgens de uitvalsbasis is voor het betrokken zijn op de buitenwereld.
Lees onderstaande wat uitgebreidere passage langzaam en aandachtig:
“Innerlijkheid is tegenwoordig een weinig vertrouwd begrip. We kunnen het omschrijven als het vermogen van ieder mens om ruimte voor herijking, onderscheidingsvermogen en inspiratie in zichzelf te ontwikkelen, waardoor de verschillende menselijke inzichten samen kunnen komen, met voorbijgaan van de klassieke verschillen. Die toestand van focus en innerlijke coherentie geeft ruimte voor een geïnspireerde manier van kijken die aanmoedigt tot juist handelen. Heel weinig tijdgenoten beseffen dat deze innerlijkheid onze actieve, creatieve en verantwoordelijke deelname aan het gemeenschapsleven niet alleen vereenvoudigt maar ook verrijkt. We zien minstens drie redenen waarom dit begrip onbekend is.
Ten eerste hebben we de neiging innerlijkheid direct in verband te brengen met religie. Omdat veel mensen de sleutel voor een beter leven niet of niet meer in religie vinden, hebben ze die de rug toegekeerd, en daarmee meteen hun innerlijke leven; anderen kijken vanuit een seculiere instelling op dat begrip neer. Maar secularisatie is juist het resultaat van een ontwakend besef dat alle vormen van geloof, filosofie en spiritualiteit, en ook de scheiding van kerk (of religie) en staat overal gerespecteerd moeten worden, en kan dus duidelijk geen ontkenning van een innerlijk leven impliceren.
Ten tweede moeten we vaststellen, met alle respect voor de vele mensen voor wie hun religie een steun en toeverlaat is, dat het belijden van welk geloof ook niet automatisch een vredig en vredelievend leven bevordert waarin de mens, bevrijd van zijn ego, manieren vindt om te komen tot een gelukkige zelfontplooiing ten dienste van anderen.
Ten derde associëren veel mensen het begrip innerlijkheid met de houding van de monnik die bidt in zijn cel of van de yogi die mediteert voor zijn grot, en dat komt een tikkeltje eenzaam en passief over. Maar de dagelijkse ervaring en de geschiedenis bewijzen het tegendeel: het innerlijke leven blijkt de kiem voor een krachtig vermogen tot gezamenlijk handelen en collectieve verandering.
Zouden grote vredestichters zoals Gandhi, Martin Luther King, Mandela of Havel de wijsheid hebben gehad om sociaalpolitieke veranderingen die enkele jaren eerder onvoorstelbaar waren, tot een goed en geweldloos einde te brengen als elk van hen geen rijk innerlijk – niet noodzakelijkerwijs confessioneel – leven had ontwikkeld waardoor ze de valkuilen van het ego konden vermijden en zich ten dienste van het algemeen belang konden stellen? Ondanks zware beproevingen, met name de jaren in gevangenschap, waren ze in staat een ‘veranderende innerlijkheid’ te ontwikkelen.”
👉 Hoe ben ik zelf in contact met mijn innerlijkheid?
👉 Hoe probeer ik vanuit mijn innerlijkheid deel te nemen aan het leven?
Lied luisteren: Huis van vrede
“Wat is zo nodig heb (…) is bij U te vinden.” Luister met aandacht naar het onderstaande lied vanuit je verlangen naar vrede in je hart en in je leven.
Preek: Hoop op vrede
Op zondag 14 september 2025 ging ik voor in een interkerkelijke dienst in de Heilige Michaëlkerk in Emmeloord. Het gekozen thema voor die dienst was: ‘Hoop op vrede’.
Via onderstaan button vind je die preek en ook drie liederen die rond om deze preek werden gezongen.
Overdenking: Hoe gaat het met je ziel?
Als wat meer idee en gevoel wilt krijgen bij wat we bedoelen met onze ziel, kan onderstaande tekst je helpen. Het is een overdenking die ik eerder schreef in het retraiteboekje ‘De ontmoeting. 12 uren met Jezus’. Neem er rustig de tijd voor. Dat is sowieso belangrijk als je meer vrede van binnen wilt ervaren, in je ziel – dat je onthaast en verstilt. Het langzaam en aandachtig lezen van een geschreven tekst helpt daar bij.
In de overdenking staat een citaat van Dietrich Bonhoeffer dat ik hier even speciaal naar voren haal:
‘Dat woordje ziel klinkt zo vreemd te midden van de verwarring en het geschreeuw van de stemmen die zichzelf aanprijzen. Het heeft een zo rustige en stille klank, dat het nauwelijks meer uitkomt boven het razen en woeden in ons innerlijk. Maar het heeft een klank van grote verantwoordelijkheid en ernst: jij, mens, hebt een ziel. Let op dat je die niet verliest, dat je niet op een dag ontwaakt uit het gewoel van het leven – zowel beroepsmatig als privé – en ziet dat je van binnen hol bent geworden, een speelbal van gebeurtenissen, een blad waarmee de wind speelt, en dat uiteindelijk verwaait; dat je geen ziel hebt. Mens, let op je ziel!’
👉 Wat spreekt je in dit citaat speciaal aan?
👉 Wat doet de oproep ‘Mens, je hebt een ziel!’ met je?
De overdenking bevat ook een opsomming van 13 Psalmwoorden waar over de ziel wordt gesproken. Neem extra de tijd om deze psalmwoorden te overdenken, te proeven om zo de bijbelse klank van het woord ziel dieper te leren kennen.
Oefening: In deze stilte
Hieronder vind je het lied ‘In deze stilte’. Ik nodig je uit om deze week drie keer een moment te nemen om met al je aandacht naar dit lied te luisteren. Want vrede ervaren vraagt om verstilling en aandachtigheid.
Een luisterlied dus als een oefening van vijf minuten stil zijn en vrede ontvangen als zegen van God.
Probeer eerst ook een ontspannen houding te vinden, zittend of liggend. Haal rustig adem.
En luister…
Oefening: Ademgebed
Het ademgebed is eenvoudig en diep. Je verbindt bewust adem en gebed, lichaam en ziel.
Bij de inademing spreek je zacht (van binnen): “Uw vrede”.
En bij de uitademing: “in mij.”
Zo stroomt het gebed mee op je ademhaling, zonder inspanning. Je bidt niet met veel woorden, maar met een ritme dat rust brengt.
Het ademgebed helpt om aanwezig te zijn, stil te worden en jezelf te openen voor Gods liefdevolle nabijheid.
Het is rustgevend als je uitademing iets langer is dan je inademing, bijvoorbeeld: 4 tellen in en 6 tellen uit. Maar alleen al het brengen van je aandacht naar je ademhaling heeft een rustgevende werking.
Je kunt zo’n oefening heel kort doen, tussen bezigheden door: 3 keer in- en uitademen. Je kunt er ook wat meer tijd voor nemen bijvoorbeeld 5 tot 10 minuten.
Beeld van vrede
In de natuur valt er iets van ons af. Het ruisen van de bomen, het ritselen van bladeren, het stromen van water, vogels die fluiten: ze brengen ons terug naar eenvoud en stilte. Te midden van groen en lucht en water en licht ervaren we hoe vrede en rust min of meer vanzelf in ons opkomen. De natuur nodigt ons uit om te vertragen en ons hart te openen voor vrede.
Ervaar je als je kijkt naar dit beeld wat meer rust en vrede?
Maak een wandeling in de natuur.
Gebed in de Vredesweek
De Vredesweek start zaterdag 20 september. Het is goed om tijdens een cursus die met name gericht is op innerlijke vrede ook naar buiten te keren, vanuit het innerlijk om de wereld te zien waar zoveel oorlog en andere nood is.
Onderstaand gebed vond ik hier en reik ik je nu aan als gebed om bijvoorbeeld elke dag een keer te bidden in de Vredesweek.
Vredevorst,
Hoor me bidden:
Geef vrede tussen mensen.
Vuur en wapens doden zo veel leven.
Oorlog maakt zo veel stuk.
Geef vrede tussen mensen.Geef vrede in mijn hoofd.
Oorlog in mijn hoofd woedt dag en nacht.
Onrust en onmacht doden verlangens en hoop.
Oorlog maakt zo veel stuk.
Geef vrede in mijn hoofd.Geef vrede in mijn hart.
Ik voel de pijn van eenzaamheid.
Ik voel de steek van haat.
Ik voel me soms niet gezien.
Geef vrede in mijn hart.Geef vrede in mijn ziel.
In de storm is er ook leegte.
In de stilte voelt het kil.
Waar is dat vonkje van hoop?
Waar is de adem die mij aanvuurt?
Geef vrede in mijn ziel.Geef dat ik vrede leef,
dat ik vrede geef.Amen
