[ Terug naar alle lessen ]

20 De weg van stilte en contemplatie

In deze op een na laatste les geef ik niet meer echt nieuwe informatie maar ga ik in op een aantal vragen die ik kreeg.

20.1 Mijn gebedswoord

Van een aantal deelnemers kreeg ik al te horen wat hun gebedswoord was geworden, en soms ook welk verhaal daarbij hoort. Heel mooi om daarvan iets te proeven! Zelf gebruik ik momenteel het woordje ‘hier’. En ik merk ook dat één zo’n woordje best weinig is, en dat ik de neiging heb om daar toch ook nog wat omheen te hebben aan woorden.

‘Hier’. Dat woord werd voor mij belangrijk door dat mooie lied ‘Hij is hier, hij is bij ons’. En ook kwam ik het tegen in het boek van Brian McLaren, ‘Naked Spirituality. A Life With God in Twelve Simple Words’. In dat boek helpt de auteur mij om mijn gebedsleven als het ware helemaal vanaf de grond weer op te bouwen. En het eerste woord dat hij dan aanreikt is: ‘Hier’. Want ik kan alleen beginnen met bidden op de plaats waar ik nu ben: hier. Zelf breid ik dat ene woordje dan vaak uit tot:

Hier.
Hier ben ik.
Hier bent u.
Hier zijn wij samen.

Mag dat? Die vraag kreeg ik. Mag je meer dan één woord gebruiken? Mag je wisselen van gebedswoord? Ik herhaal weer even wat ik al vaker zei: ‘Waar de Geest van de Heer is, daar is vrijheid’. De gebedsvormen die ik in deze cursus heb aangereikt zijn geen wetten, in de trant van: precies zo moet het en niet anders. Vind je eigen weg, vind je eigen manier, vind je eigen gebedsvorm. En laat je daarbij inspireren door bestaande gebedsvormen.

Als je centrerend gebed oefent, is het niet de bedoeling dat je van gebedswoord wisselt, want dan sla je toch weer aan het ‘denken’. Het is wijs om te volharden bij een woord dat je gekozen hebt of dat jou gekozen heeft. Maar het kan zeker zo zijn dat je tijd nodig hebt om dat gebedswoord echt te vinden. En het kan ook zo zijn dat na verloop van tijd een nieuw gebedswoord belangrijk voor je wordt.

20.2 Jouw gebedswoord

En dan nu de vraag: Wat is jouw gebedswoord? Heb je inmiddels een woord gevonden dat langere tijd met je mee zal gaan?

Die vraag stelde ik aan de eerdere deelnemers van de cursus. De gebedswoorden die binnenkwamen heb ik hieronder verzameld:

20.3 Veel woorden

Een deelnemer vroeg: hoe kan het toch eigenlijk dat je zoveel woorden (en lessen) moet gebruiken om anderen te leren stil te zijn in Gods aanwezigheid? Ja, dat is een mooie vraag. Daar loop ik zelf ook wel eens over na te denken. Hoe kan het toch dat er zoveel tekst nodig is, zoveel boeken geschreven kunnen worden, zoveel woorden gewijd moeten worden aan bidden (bijna) zonder woorden, stil zijn bij God?

Gelukkig las ik in (alweer;-) een boek een antwoord op diezelfde vraag. De Jezuïet Franz Jalics (hij is een heel belangrijke inspiratiebron voor de al genoemde Karin Seethaler) schreef een boek met de titel: ‘Contemplatieve oefeningen. Een inleiding in de contemplatieve levenshouding en in het Jezusgebed’. Het boek telt 341 pagina’s… Al in het begin van het boek schrijft hij dat de taak die hij zich in het boek stelt (mensen inwijden in de weg van stilte en contemplatie) hem een grote moeilijkheid oplevert:

“Het paradoxale van mijn taak is gelegen in haar eenvoud. God is eenvoudig. En de weg naar de Vader die Jezus Christus ons liet zien, is een buitengewoon eenvoudige weg. Hij is niet altijd gemakkelijk, maar toch is het een heel gewoon en ongecompliceerd pad. Het bestaat gewoon uit de bescheiden, nederige en onafgebroken oriëntatie op God. Er valt niets anders te zeggen dan alleen op deze oriëntatie opmerkzaam te maken. En juist daar ligt de moeilijkheid, een boek te schrijven waarin men niets anders te zeggen heeft dan dat men zich op God moet oriënteren. Sterker nog, al het andere is een directe afleiding, die ons van het essentiële doet afdwalen. Het is tegenstrijdig veel woorden te gebruiken om te zeggen dat men geen woorden nodig heeft.”

Misschien kan ik het hiermee nog aanvullen: de vele woorden gaan vooral over wat we moeten afleren, om daar doorheen te komen op de plek waar we iets wezenlijks kunnen aanleren: dat het er eenvoudig om gaat stil te zijn in Gods aanwezigheid.

Er is nog een gevaar, en misschien heb je jezelf er al op betrapt: dat je eindeloos blijft lezen over stilte en meditatie en contemplatie, dat je enorm geniet van nieuwe inzichten en van de vrijheid die er ontstaat doordat er heel veel is wat je mag afleren, dat je de vele woorden die je leest indrinkt als water uit een koele bron.

Maar intussen ben je nog steeds niet stil geworden…

Reflectievragen

Geen reflectie deze keer. Meteen door naar de oefening.

Oefening

Maak de keuze voor een oefening met lectio divina, het Jezusgebed of centrerend gebed.

Bepaal ook hoeveel tijd je daaraan wilt besteden met behulp van de stilte-audio’s:

4 minuten | 8 minuten | 15 minuten | 20 minuten

Voor een (nieuwe) tekst voor een lectio divina-oefening kun je terecht in de Oefenruimte lectio divina. Kies daar, als je dat wilt, zelf ook een lied uit om met volle aandacht naar te luisteren.

Inspirerend citaat

Op de eerste bladzijde van het genoemde boek van Franz Jalics schrijft hij over wat hij ontdekte in tientallen jaren van pastorale ontmoetingen met mensen:

Heel veel mensen zoeken eigenlijk een eenvoudig, spontaan en persoonlijk contact met God. Overal waar ik op het eenvoudige, directe en innerlijke aanstuurde, slaakten de mensen een zucht van verlichting en zeiden ze mij dat ze deze eenvoudige weg naar God al jaren, zo niet tientallen jaren tevergeefs hadden gezocht. Anderen bekenden mij dat zij God heimelijk op deze directe manier hadden ontmoet, maar dat zij het niet hadden durven toegeven, uit angst dat zij door de pastores niet zouden worden begrepen.

Verdieping

  • Als je nog iets meer wilt lezen over het boek ‘Naked Spirituality’ van Brian McLaren, kun je terecht in dit artikel dat ik in 2012 schreef: Gezocht: duurzame spiritualiteit (pdf).
  • Het derde webinar bij de oorspronkelijke cursus ging over centrerend gebed. Hieronder kun je het webinar terugkijken. Omdat ik aan een aantal gestelde vragen niet toekwam, maakte ik nog een extra video met antwoorden.

Tenslotte

In de laatste les blikken we terug op de afgelegde weg. En ik zal tips en handreikingen geven om zelf bezig te blijven met de drie contemplatieve praktijken waarmee je in deze cursus hebt kennis gemaakt.

Doneren

Bij de informatie over deze cursus staat vermeld: “Er zijn geen kosten aan de cursus verbonden. Wel zal na afloop van de cursus om een vrijwillige financiële bijdrage worden gevraagd.”

[ Terug naar alle lessen ]