Vanaf komende zaterdag, als de Maand van de Spiritualiteit van start gaat, ligt mijn boekje ‘Geworteld leven. Christelijke spiritualiteit‘ in de christelijke boekhandels. Ik schreef het boekje op verzoek van Uitgeverij Kok, die samen met Boekencentrum en Jongbloed de thematiek van spiritualiteit ook graag bij een christelijk publiek op de kaart wil zetten. Theodoor Meedendorp, missionair opbouwwerker van de Stadshartkerk in Amstelveen reageerde hierop elders op de blog, maar ik haal zijn reactie graag even naar voren. In een volgende post zal ik er op reageren. Maar ik nodig ook jou graag uit om je gedachten hier met anderen te delen.
Hoewel ik het helemaal o.k. vind dat in het kader van de ‘Maand van de spiritualiteit’ er een boekje van jou uitkomt, vind ik het tegelijk jammer dat dit weer plaatsvindt in een apart circuit van christelijke uitgeverijen en christelijke boekhandels. Waarom niet aangehaakt bij de organisatoren van de ‘Maand van de spiritualiteit’. Wat je ook vindt van alles wat onder de noemer ’spiritualiteit’ op de markt wordt gebracht en aangeprezen wordt.
Op deze manier hebben we weer keurig twee (gesloten) circuits, twee cirkels, die elkaar meestal niet raken. Wordt het niet tijd om gewoon op de Areopagus mee te doen? Zoals bijvoorbeeld een Antoine Bodar die een gesprek heeft met de hoofdredacteur van Happinez in het blad ‘Health’ (van, jawel, verzekeringsmaatschappij Achmea).
En om het nog wat breder te trekken: jij pleit op je website voor ’spirituele gemeenteopbouw’. Mooi. En mee eens, als het om geestelijke vernieuwing gaat, waarbij Jezus centraal staat. Tegelijk geloof ik dat ‘spirituele gemeenteopbouw’ niet zonder ‘missionaire gemeenteopbouw’ kan, zoals ‘missionaire gemeenteopbouw’ absoluut ’spirituele gemeenteopbouw’ nodig heeft.
Mijns inziens heeft ‘spirituele gemeenteopbouw’ de marktplaats nodig, het gesprek met zoekers, andersdenkenden etc. om getest te worden op z’n relevantie, werkelijkheid, geaardheid in het volle leven, en om te voorkomen dat het toch ‘ik in mijn eigen mystieke hoekje’ of ‘ik in mijn eigen fijne christelijke boekhandel’ wordt. Nog te vaak kom ik veel christenen tegen die hun geestelijke en kerkelijke leven absoluut niet weten te verbinden met hun leven op school, werk, tijdens sport etc. En dan gaat het om meer dan ‘bid je op je werk voor het eten of niet’.
28/10/2009 op 10:36
Tja, ik denk dat Theodoor een punt heeft, maar dat je daar niet de schrijver van een boekje op aan moet/kan spreken, maar de uitgeverijen die voor deze methode kiezen.
31/10/2009 op 22:54
Het lijkt me een verbindende opmerking dat missionaire gemeente-opbouw de spirituele gemeenteopbouw nodig heeft en andersom. Alleen zou ik zelf liever willen zeggen dat een spirituele gemeenteopbouw missionaire waarden in zich dient te hebben.
Thedoor lijkt namelijk spiritualiteit te versmallen tot contemplatie, wat mij onjuist lijkt. Een definitie van prof. Waaijman luidt: spiritualiteit is het samenspel tussen elementaire gegevens als: historische kontekst, kultuur, waardensystemen, subjectstructuren, omvormingsprocessen, en mystieke processen (’85) Missionaire waarden kunnen dus heel goed in een spiritualiteit worden opgenomen. Maar spiritualiteit is meer dan missionaire waarden en contemplatie, zoals de definitie laat zien.
Ook de kritiek op de gesloten circuits herken ik. Alleen lijkt me de suggestie dat spiritualiteit dit in de hand kan werken niet meer to-the-point, als we de genoemde definitie hanteren. Er bestaat immers naar buitengerichte spiritualiteit- en naar binnengerichte spiritualiteit al dan niet expliciet gristocentrisch (of kristocentrisch zoals de katholieken dat eerder zullen zeggen)
Boeiend vind ik dan hoe het komt dat juist veel van onze vriendelijke katholieken geloofsgenoten die de mond vol hebben van spiritualiteit en minder van missionaire woorden, het lukt om in de publieke ruimte ingang te vinden en zelfs in deze ruimte alom worden gewaardeerd. Ik noem naast Antoine Bodar maar even Anselm Grun en Paulo Coelho.
Er lijken mij andere factoren aan te wijzen die bijdragen tot deze gesloten circuits. De expliciete neiging tot verbinding lijkt me heilzamer voor missionaire doeleinden dan de expliciete neiging tot normering en veroordeling.
Daarin kunnen we nog wat leren van de spiritualiteit van onze katholieke geloofsgenoten. Bij protestantse- of evangelicale spiritualiteit staat nog te vaak de normerende “identiteitsbevestigende” meetlat op de voorgrond die onvriendelijk en uitsluitend werkt in de omgang met buitenkerkelijken. Uitzonderingen gelukkig daargelaten.
Veel emerging gedachtegoed (spiritualiteit) lijkt me daarom een welkome aanvulling voor de protestantse kerk van vandaag. Daarin vind ik wel een mooie balans tussen verbinding en confrontatie.
Ik ben dus benieuwd hoe Thedoor het samengaan met missionaire gemeenteopbouw en spirituele gemeenteopbouw voor zich ziet. Dan kan ik meer beoordelen of ik het met hem eens kan zijn.
Ondertussen lijkt het me voor een gesprek wel nuttig om goede definities te hanteren van spiritualiteit, wat toch al zo’n containerbegrip is.
Ik ben benieuwd…
vriendelijke groet,
Ronald
31/10/2009 op 23:05
Een van de missionaire methoden die bij de EO gangbaar is/was is: “laat het de buitenkerkelijke vertellen”. In dat kader ben ik erg blij met het optreden van Kluun. Daar komt een voorzichtige verbinding tussen seculier en spiritualiteit zodat bij Pauw en Witteman er deze week toch confrontatie was met de gesloten houding van verstokte atheisten. Deze seculiere tijd vraagt volgens mij om een seculiere uiting van een missionaire drive. Spiritualiteit die ons brengt bij de spirituele bronnen van onze breed gedeelde seculiere cultuur kan goed invulling geven aan deze missionaire drive.
02/11/2009 op 09:55
Ik heb over het optreden van Kluun bij Pauw en Witteman en over zijn boekje een kleine bijdrage gepost op mijn weblog.
02/11/2009 op 14:00
Mooi post over Kluun, Theodoor.
Ik vond nog een nuttige powerpointpresentatie op het www die spiritualiteit verbindt aan missionair werk met jongeren.
Door jongeren iets te laten ervaren van spiritualiteit (bv klooster of film) en deze achteraf met hen te bespreken waarbij de spirituele elementen worden onderkent, kan in een volgende fase het onderscheid der geesten worden besproken. Volgens mij verwijst dit naar het boekje “mensen verleiden tot God” van W. Smeets. Maar dat weet ik niet zeker. Even zoeken op ‘The monastry’ (BBC/RKK) bij youtube en je hebt een mooi voorbeeld hoe dit eraan toe kan gaan.
Boeiend hierbij vind ik dat er niet wantrouwend wordt gedaan naar de rol van ervaring bij missionair werk, maar dat het wordt ingeschakeld om mensen te “verleiden” tot God. (Christelijke) Spiritualiteit vind ik dan een nuttig begrip waarin meer plaats is voor de rol van ervaring, persoonlijke kenmerken en dagelijkse leven in relatie tot geloven (in Jezus).
vriendelijke groet,
Ronald
ps. powerpoint staat op http://www.raadvankerken.nl/fman/662.ppt
04/11/2009 op 22:52
Ik lees het boekje van Kluun in de trein. Zal wel door de spitsdrukte komen, maar vind het een naar boekje tot nu toe.