Gisteren ben ik bij de studiedag geweest waarop de Nederlandse vertaling van het boek ‘Total Church. A Radical Reshaping around Gospel and Community’ werd gepresenteerd. Het boek had ik al gelezen en in een eerdere blogpost had ik er enkele kritische vragen bij gesteld: Hoe radicaal is Total Church?

De kritische vragen zijn niet bevredigend beantwoord gisteren, maar dat maakt niet uit: soms kom je erachter dat je vragen gewoon niet zo heel erg belangrijk zijn en dat je ze gewoon los moet laten om je te concentreren op datgene waar het echt om gaat. De dag van gisteren heeft me daarbij geholpen, met name het tweede praatje van Steve Timmis waarin hij ook enkele vragen beantwoordde die hem vanuit de zaal waren gesteld.

Voor mezelf schrijf ik hieronder een paar dingen op die voor mij echt leermomenten waren en die ik graag vast wil houden, ook voor het missionaire inspiratietraject waarmee we in de Fonteinkerk in Haarlem bezig zijn.

1. Total Church is geen model, geen concept, geen zoveelste hype voor kerk zijn in de 21e eeuw. Dat werd door Steve Timmis (en de organisatie van de conferentie) erg benadrukt. Het boek maakt dat overigens ook wel duidelijk: het is een lopend verhaal, met her en der praktische voorbeelden, waarin steeds opnieuw wordt uitgewerkt wat de dubbele focus op evangelie en gemeenschap inhoudt voor kerk zijn in het gewone alledaagse leven (‘on street level’ was de uitdrukking die Steve Timmis voortdurend gebruikte): ’these two vital principles shape everything we do’.

2. Als ik een basisgedachte moet aanwijzen waarin het gedachtegoed wordt samengevat, dan kom ik hier uit: ‘Ordinary people doing  ordinary things with gospel intentionality’. Ik denk dat die gedachte, dit principe het dichtst de kern nadert van wat Total Church wil. In de Nederlandse vertaling is dat geworden (blz. 48): ‘Gewone mensen die gewone dingen doen met de intentie van het Evangelie’. Hier faalt het Nederlands. Ik weet zo ook niet hoe je ‘gospel intentionality’ beter kunt vertalen, maar we hebben hier met een kernbegrip te maken. Wat is dat precies: gospel intentionality? Hoe kun je die intentionaliteit aanleren en cultiveren?

3. Steve Timmis sprak gisteren buitengewoon belangrijke en bewogen woorden naar aanleiding van de vraag of ‘gemeenschap’ niet de neiging heeft het ‘individu’ op te slokken. Ik had de indruk dat Timmis oprecht verbaasd was over deze vraag. Hij veegde in ieder geval de vloer aan met het doorgeslagen individualisme van onze tijd (die ook sterk doorwerkt, wellicht zelfs gestimuleerd wordt in veel vormen van attractioneel kerk zijn) en maakte nadrukkelijk verschil tussen individualiteit en individualisme. Asl we geloven dat we onze identiteit, onze individualiteit ontlenen aan de gemeenschap (en dat is een heel Bijbelse gedachte), dan is het individualisme juist de doodssteek voor ons individu-zijn.

An identity that I construct for myself is far removed from an identity I receive by grace. (40)

I am not autonomous. I am a person-in-community. I cannot be who I am without regard to other people. In our pervasively individualistic worldview, we speak the gospel message of reconciliation, unity, and identity as the people of God. This is perhaps the most significant “culture gap” that te church has to bridge. (41)

Total Church is dus geen model of concept dat we moeten omhelzen, maar een gedachtegoed dat veel inspiratie kan bieden voor het vormen van missionaire gemeenschappen in Nederland!

p.s. lees ook eens De tien waarden van The Crowded House.