In drie eerdere blogposts deelde ik wat overwegingen naar aanleiding van het boek ‘Kampvuur. Persoonlijke verhalen over geloof en kerk’. Mijn belangrijkste aanknopingspunt was de waarneming dat in het boek een intens verlangen zit naar community, naar samen praten rond een kampvuur, om daar in alle authenticiteit geloof én twijfel te delen en te genieten van de liefde van Jezus. Ik deel dat verlangen en zie ook hoe belangrijk het is om hiermee bezig te zijn. En tegelijk zit me ook iets dwars aan dat (wat ik samenvattend maar noem) ‘verlangen naar echtheid’.
Daar wil ik nu tenslotte nog iets meer over zeggen.Want dat verlangen naar echtheid en authenticiteit past heel goed binnen onze cultuur van authenticiteit. En ik vind daar niet veel mis mee, hooguit dat het ook ongelooflijk moeilijk, ongelooflijk zwaar en ongelooflijk belastend kan zijn als je altijd maar authentiek moet zijn, altijd maar echt. Het vraagt heel veel van een mens om het eigen leven zo echt en uniek mogelijk gestalte te geven, helemaal als je daar eigenlijk geen hulp bij krijgt en je het eigenlijk in je eentje moet doen.
Desalniettemin verlang ook ik naar echtheid. Alleen, dat is niet het enige. Ik verlang naar meer. Ik verlang naar drie dingen, en dat is misschien een beetje schematisch, maar ik merk al lange tijd dat het me wel heel erg helpt om het leven en ook het kerk-zijn een beetje in balans te houden.
- Ik verlang naar waarheid.
- Ik verlang naar echtheid.
- Ik verlang naar goedheid.
Daar zit een wat fundamentelere drieslag onder: hoofd, hart, handen. Ik duid die drieslag ook graag aan met de begrippen: de mentale, emotionele en fysieke kant van het leven. De laatste maanden verbind ik ze ook steeds meer met wat ik als de drie belangrijkste christelijke praktijken van de kerk zie: samen lezen (Woord), samen delen (Doop), samen eten (Avondmaal). In een schema ziet dat er zo uit:
Waarheid |
Echtheid | Goedheid |
Hoofd |
Hart |
Handen |
Mentaal |
Emotioneel | Fysiek |
Samen lezen | Samen delen |
Samen eten |
Woord | Doop |
Avondmaal |
Dat ik boven deze blogpost heb gezet ‘wij verlangen naar waarheid’ heeft ermee te maken dat het mijn indruk is dat er in kerken inmiddels heel veel verlangen naar echtheid inhoud en vorm krijgt en dat we ook steeds beter beseffen en in de praktijk brengen dat christen zijn vooral betekent dat we in de praktijk van het dagelijks leven in Jezus’ naam verschil mogen maken door wat we doen.
Het verlangen naar waarheid is naar mijn indruk minder sterk aanwezig. Veel christenen willen voor geráákt worden en niet zozeer onderwézen (hoewel ik bij een jongere generatie hier al weer een verschuiving zie optreden). Dat begrijp ik ook. We zijn ons met zijn allen (hoewel, zijn het misschien vooral de veertigers en vijftigers?) nog steeds aan het ontworstelen aan een manier van kerk zijn die (in elk geval in de vrijgemaakte traditie waarin het boek ‘Kampvuur’ staat) erg cognitief en rationeel was, en waarin de (zuivere!) waarheid centraal stond.
Ik pleit er uiteraard niet voor dat we daarnaar terug verlangen. De nadruk op (zuivere) waarheid heeft veel afstand gebracht, veel mensen uit elkaar gedreven, veel eigen-wijsheid en gelijkhebberigheid opgeleverd die niet beantwoordde aan de oproep van Jezus om elkaar lief te hebben. Waar de leer vóór de sfeer en vóór de Heer gaat, worden veel brokken gemaakt. Daar verlang ik niet naar terug.
Waar ik wel naar verlang is naar een zekere balans in onze verlangens. Wat ik dus waarneem is een overmatig accent op verlangen naar echtheid, een verlangen dat ten koste kan gaan van verlangen naar waarheid: gewoon gezond Bijbels onderwijs, dat je (ook) wilt groeien in kennis, dat je de Bijbelse waarheid – die vrij maakt! – steeds dieper wilt laten doordringen en dat je weer leert Bijbellezen (niet om een standpunt in een kerkelijke of ethische discussie te bepalen maar gewoon om een ontmoeting met de Heer te hebben).
Dat verlangen naar waarheid kan beslist ook gestalte krijgen rond een kampvuur. Tegelijk geloof ik dat het ook heerlijk is en belangrijk blijft om ons te warmen aan de waarheid die verkondigd wordt in kerkdiensten en op andere meer duurzame plaatsen.
p.s. Over dat verlangen naar waarheid lees ik prachtige dingen in het in ‘Kampvuur’ ook een keer genoemde boek van Larry Crabb over ‘De ideale kerk. Waar onvolmaakte mensen God ontmoeten’. Op dit weblog schreef ik daar al eerder over.
08/11/2015 op 20:12
Beste broer Jos,
Ik heb de blog van tempeldenken en de 4 kampvuren achterelkaar gelezen, omdat deze zaken me erg bezig houden. Waar je mee afsluit, de balans is voor cruciaal. En dan: en toch…krijg ik de indruk dat het of of is. Kerkstijl gkv vandaag tegenover kampvuur. Ik denk dat het samen moet gaan, maar niet alles op een en dezelfde plek op zondag in de kerk. Woord van God en wat God in mensenlevens heeft gedaan(getuigenis) moeten toch samen kunnen gaan? Huiskringen als kampvuren zou toch geweldig zijn? Micha campagne en actie present zou toch wekelijks praktijk moeten zijn?
Ook ik ben Paas, priester ….aan het lezen. Ben benieuwd.