oefenplekspiritualiteitEen half jaar geleden had ik een ontmoeting met drie broeders uit de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. Alle vier deelden en delen we hetzelfde verlangen: dat er in de kerken meer aandacht kom voor spiritualiteit. We hadden een inspirerend en bemoedigend gesprek, maar constateerden vervolgens dat onze persoonlijke agenda’s te vol waren om met dit groepje nog structureel verder te gaan.

Intussen was een vrucht van deze ontmoeting wel dat ik een document heb geschreven waarin het toen bedachte concept ‘Oefenplekken Spiritualiteit’ is beschreven. Bij deze bied ik het aan voor een breder publiek.

Inleiding
Wij verlangen ernaar dat er in Nederland in de kerken van de gereformeerde traditie steeds meer plekken komen waar christenen worden geïnspireerd en toegerust voor hun persoonlijke spiritualiteit als ontmoeting met de levende Heer. We stellen dankbaar vast dat er al veel van deze plekken zijn en dat velen hun eigen wegen vinden om verdieping van hun spiritualiteit te zoeken. Toch zien we vanuit onze zorg over een verschraalde, te weinig doorleefde spiritualiteit die wij in de breedte van de kerken signaleren, de noodzaak van een spirituele vernieuwingsbeweging.
Daarom willen we – ieder binnen onze eigen mogelijkheden – een bijdrage leveren aan het tot stand komen van meer Oefenplekken Spiritualiteit. Om in beeld te brengen wat we daarmee bedoelen, geven we eerst een opsomming van voorbeelden van wat wij onder Oefenplekken Spiritualiteit verstaan. En vervolgens proberen we de volle breedte van spiritualiteit te laten zien aan de hand van een model van zes stromen.

Voorbeelden van Oefenplekken Spiritualiteit
Hieronder noteren we een aantal voorbeelden van wat wij zien als Oefenplekken Spiritaliteit:

  • een kerk die haar gebouw een dagdeel openstelt als stiltecentrum
  • een gespreksgroep die regelmatig samenkomt voor het voeren van een geloofsgesprek
  • een nieuw op te richten ‘klooster’ waar mensen voor een retraite naartoe kunnen gaan
  • stille week vieringen en ander vesperachtige bijeenkomsten in lokale kerken
  • een cursus in een plaatselijke kerk over spiritualiteit en gebed
  • boeken die een concrete handreiking bieden om te groeien in spiritualiteit
  • lezingen waarin de spirituele dimensie vorm en inhoud krijgt
  • retraitehuis De Spil in Giessendam
  • een kerkdienst
  • spreekbeurten in kerken en op conferenties
  • een kleine groep bijeenkomst
  • A Rocha
  • Time to Turn
  • Etc…

Het gaat ons er niet in de eerste plaats om allerlei nieuwe initiatieven te lanceren (ook dat wel), maar om dat wat al gebeurt meer te bezien vanuit een spiritueel perspectief. Zo is in de opsomming hierboven ook de kerkdienst genoemd, omdat we geloven dat kerkdiensten veel meer vindplaatsen van spiritualiteit zouden kunnen worden, van waarachtige ontmoeting met God in Christus door de Geest, op zielsniveau.

Zes stromen
We willen ervoor waken dat er een eenzijdig beeld ontstaat van waar het in spiritualiteit om zou gaan: om meditatie, contemplatie, stilte, retraite, liturgie enzovoort. Aan de hand van een door Richard Foster (Renovaré) beschreven model van zes spirituele stromingen, zoeken we naar de volle breedte van spiritualiteit (zie het overzicht hieronder). Waar het ons ten diepste om gaat is dat we (nieuwe) spirituele wegen zoeken waarin de ontmoeting met onze Heer gevonden wordt. En die wegen zijn zo veelkleurig als verwoord in de genoemde zes stromen.

1 GEBED | Biddend leven
Je bent iemand die bidden en mediteren erg belangrijk vindt, er tijd voor apart zet, en ook graag samen met anderen God in gebed zoekt.

2 WOORD | Bijbels leven
Je leest en studeert graag in de bijbel en verlangt ernaar om het evangelie met anderen te delen (mede-gelovigen en on-gelovigen).

3 GEEST | Geestelijk leven
Je bent iemand die de gaven van de Geest dankbaar wilt gebruiken en je uitstrekt naar het groeien in de vrucht van de Geest.

4 BEWOGENHEID | Bewogen leven
Je bent iemand die graag anderen dient en helpt en die zich graag inzet voor sociale gerechtigheid in relaties en structuren.

5 ALLEDAAGSHEID | Alledaags leven
Je zoekt en vindt Gods aanwezigheid in de alledaagse dingen (in wat je zegt en doet en ziet) en in de schepping van God.

6 HEILIGHEID | Heilig leven
Je bent iemand die graag wil leven volgens Gods goede geboden, die vecht tegen zonde en er naar streeft goede werken te doen uit genade.

Spiritualiteit: ziel en samenleving
Wij willen zelf op onze eigen plek en binnen de ruimte van onze eigen bediening een bijdrage leveren aan het creëren van Oefenplekken Spiritualiteit. Tegelijk willen we ook anderen aanmoedigen en verbindingen aangaan om dit verlangen vorm en inhoud te geven. Daarbij willen we aandacht hebben voor zowel de ziel als de samenleving. Wij geloven dat christenen echte ziel-zorg nodig hebben in de vorm van geestelijke begeleiding en dat de invalshoek van de spiritualiteit hiervoor zeer wezenlijk is en nadere verdieping behoeft. Wij geloven ook de onze samenleving is gediend met aandacht voor spiritualiteit, doordat mensen die meer spiritueel leren leven van diepgaandere betekenis kunnen zijn in de maatschappij. Bovendien wordt onze rusteloze en op prestatie gerichte samenleving gekenmerkt door een nieuwe honger naar verdieping en bezieling.

Het is ons gebed dat ons verlangen een echo is van het verlangen van de Geest van Jezus Christus. Zijn hulp, wijsheid en liefde roepen we in om biddend te werken aan een evenwichtige visie en een doeltreffend plan.

Download Oefenplekken Spiritualiteit (pdf)