Spirituele en missionaire gemeenteopbouw – daar gaat het gesprek over. Ik ben blij met de vragen van Theodoor (en ook met de reacties die inmiddels verschenen zijn van met name Ronald). Hoewel ik het uiteindelijk volkomen eens ben met de gedachte dat missionaire en spirituele gemeenteopbouw elkaar nodig hebben (en me heel goed kan vinden in Ronalds formulering dat het gaat om ‘spirituele gemeenteopbouw met missionaire waarden’) wil ik toch eerst even een nadrukkelijke keuze voor spirituele gemeenteopbouw maken.
Het valt namelijk op dat er al snel waarschuwende geluiden klinken rond het begrip spiritualiteit. Theodoor is bang voor ‘het eigen mystieke hoekje’. ik zou op mijn beurt richting de missionaire gemeenteopbouw willen zeggen: pas op dat je niet koste wat kost relevant wilt zijn en dat het evangelie in de uitverkoop gaat. Ik beweer geenszins dat dat bij Theodoor gebeurt (!), maar het gaat me even om de openheid dat het naar beide kanten toe fout kan gaan.
Missionair bezig zijn is momenteel heel populair. Alle kerken zijn er zo’n beetje mee bezig, in Kampen (Broederweg, TU) is zelfs een aparte Master Missionaire Gemeente gestart. Maar het blijft noodzaak om ook daar vragen bij te stellen. Verdraagt het geheimeniskarakter van het evangelie wel die zo sterke behoefte om relevant te zijn en om op de marktplaats mee te tellen? Hoort bij het volgen van Jezus niet per definitie het lijden (niet vanwege ziekte enzovoort, maar puur vanwege Christus) en is een zeker Salonfähigkeit van het christelijk geloof vanuit die optiek niet op z’n minst merkwaardig?
Verder schrijft Theodoor:
Nog te vaak kom ik veel christenen tegen die hun geestelijke en kerkelijke leven absoluut niet weten te verbinden met hun leven op school, werk, tijdens sport etc. En dan gaat het om meer dan ‘bid je op je werk voor het eten of niet’.
Dat is herkenbaar. Maar ik kan het ook nog sterker vertellen: Nog te vaak kom ik christenen tegen die überhaupt geen geestelijk leven hebben en in de kerk eigenlijk alleen komen consumeren. Het is met name die realiteit die schreeuwt om spirituele gemeenteopbouw: dat we elkaar in de gemeenste structureel helpen om een relatie met Jezus te ontwikkelen en om een leerling van Jezus te zijn. Daarvoor is zeker de marktplaats nodig, maar die kan ook te vroeg in beeld komen. Even scherp gezegd: wie geen binnenkamer heeft, heeft op de marktplaats niets te bieden.
Daarom wil ik het nog even volhouden om vooral en primair te pleiten voor spirituele gemeenteopbouw. Het is dan wel van belang om spiritualiteit goed te omschrijven. Ik kies voor deze definitie: ‘leven in de Geest van Jezus’. Ik vermoed dat Theodoor met die omschrijving heel goed kan leven, omdat die ook zeer open is naar een missionaire presentie. Maar mij gaat het dus primair om de inoefening van deze spiritualiteit waarvoor Jezus ons naar de binnenkamer verwijst: dat is niet ‘het mystieke hoekje’ maar de plek waar de vader die in het verborgene is ons ontmoet.
03/11/2009 op 15:40
Deze discussie werd ook kort aangestipt bij het symposium Another World is Possible met Shane Claiborne. Ten onrechte wordt er een wig gedreven tussen spiritualiteit en missie. Het is niet het één of het ander. Tegelijkertijd kun je je dan afvragen: wat is belangrijker, A of B?
Jezus gaf als reactie op zo’n A-of-B-vraag altijd C als antwoord:
– God liefhebben boven alles en je naast als jezelf.
– Geef aan de keizer wat van de keizer is en geef aan God wat voor God is.
– Laten we aanbidden in Geest en waarheid, want zulke aanbidders zoekt de Vader
Ik vraag me af… Wat zou zijn C-antwoord zijn in deze kwestie? Zelf denk ik dat één van de antwoorden gevonden kan worden in de geschiedenis van Marta en Maria. Jezus definieert geen posities, maar opent deuren naar een nieuwe weg. Juist in zijn leven komt duidelijk naar voren wat het C-antwoord is in reactie op de vraag: draait het nu om spiritualiteit of om missie?
04/11/2009 op 23:04
Van je C -altijd- als antwoord, snap ik niet zo goed wat je bedoelt. Leuke vondst hoor, maar daar heb ik echt nog nooit eerder van gehoord 🙂 Je voorbeelden pleiten m.i. trouwens voor A en B.
In onze kerken is het vaak praten over…,zowel als het om A gaat als om B. Is dat niet het probleem? Het lijkt wel wiskunde hier!
Miranda Klaver schrijft overigens een leuk artikel over de bijeenkomst met Shane.
04/11/2009 op 00:19
Volgens mij kun je alleen maar bidden.
Bidden dat mede christenen mogen leven in de Geest van jezus, want velen christenen dénken dat ze een geestelijk leven hebben maar leven er niet naar.
07/11/2009 op 14:53
Ik neem even aan – Jos – dat jouw definitie van spiritualiteit een christelijke definitie is of een definitie van christelijke spiritualiteit. Of niet?
Natuurlijk ben ik het enorm met je eens Jos als het gaat om je prioriteit voor spiritualiteit. Hoe kan je immers missionair, onderwijzend, pastoraal, etc bezig zijn als de Geest van Jezus Christus niet werkt in je leven. En inderdaad ‘Boonstra’ lijkt bidden mij een belangrijke activiteit hierin.
En volgens mij – Niels – is een C-antwoord wel gegeven in een spiritualiteit met missionaire aandacht hierin. Dat is er geen of/of maar een missionaire houding die wordt gevoed vanuit een bewuste relatie met God.
Missionair bezig zijn kan volgens mij niet zonder de aansluiting op de metaforische Wijnstok waaruit wij onze levenssappen ontvangen (Joh 15) En volgens mij heeft christelijke spiritualiteit alles te maken met de vraag hoe wij deze levenssappen kunnen ontvangen, zodat we in wie we zijn (man, vrouw, karakter etc) en in alle relaties die we hebben met mensen en de rest van de schepping, de ‘spirituele’ vruchten kunnen laten zien (Gal 5:22).
Het bewuste bezig zijn met dit proces is voor mij spiritualiteit. Dat kan persoonlijk – door activiteiten als gebed, bijbellezen, zingen, luisteren, stil vallen, ontvankelijk worden, mediteren etc. – maar aangezien de Geest van Jezus ons verbindt, zal er ook een gemeenschappelijke uitwerking zijn. Met dit gegeven kan christelijke spiritualiteit niet alleen in een klein hoekje plaatsvinden. Het kan daar beginnen en soms moet je daar weer naar terug, maar het zal ook altijd de ander zoeken. De liefde van Jezus brengt ons immers bij de ander. Dat betekent dat christelijke spiritualiteit ons ook zal richten op onze medemens waarin ook pastorale en missionaire gerichtheid en activiteit kan plaatsvinden.
Daarbij zal diepgang in je leven met God veelal leiden tot diepgang in je relatie tot anderen. Als je je bewust bent van je eigen diepere lagen die je met God hebt besproken, zal je ook meer oog krijgen voor wat er zich bij anderen afspeelt. Missionaire activiteiten hebben – volgens mij – alles te maken met aansluiting vinden bij mensen om ons heen.
In alle onbescheidenheid, vind ik dat ik daar wel iets over mag zeggen, omdat mijn leven in de ogen van anderen behoorlijk missionair is geweest tot nu toe =) Dus daarom hoef je bij mij mischien minder bang te zijn voor dat kleine hoekje wanneer ik het heb over christelijke spiritualiteit.
Ik vraag me nog wel af – Jos – of je definitie niet te breed is. Daarom vond ik de definitie van Waaijman wel boeiend. Een voordeel is dat jouw definitie breed acceptabel is. Een nadeel lijkt mij, dat iemand kan zeggen dat de Geest van Jezus in hem woont en er dus altijd sprake is van leven in de Geest van Jezus. Volgens mij is een aanvulling op je definitie nog wel behulpzaam om mensen te begeleiden bij een bewust leven in de Geest van Jezus. De keuze voor het goede, zoals Paulus dit vaak in zijn brieven laat horen, heeft alles te maken overgave en vernieuwing van gezindheid, zo kan je ontdekken wat het goede is. (Rom12:2) Maar misschien bedoel je met leven ook wel bewust leven, waarin ook een menselijke verantwoordelijkheid ligt.
Het lijkt mij een uitdaging voor iedereen om nog meer kunnen groeien naar een ruimer bewust leven door de Geest van Christus. We beperken Hem vaak nog zo enorm door onze eigen angsten (o.a.). Zo ontdekte ik bij mezelf bijvoorbeeld dat ik wel erg rationeel (cerebraal) was wat mij ook belemmerde in het contact met mensen. Inmiddels heb ik de breedte van mijn ervaring hierin leren waarderen en een plek gegeven in mijn leven met God. Dat heeft mij opener gemaakt en gevoeliger voor anderen. Dat is volgens mij ook ten goede gekomen aan mijn missionaire activiteiten. Maar dat moeten mijn collega’s maar beoordelen (en uiteindelijk God).
Goed tot zover mijn bijdrage. Ik hoop dat dit gesprek nog verder zal aanslaan en dat je geen roepende in de woestijn zal zijn Jos. Zegen daarbij. Ik ben benieuwd naar je boek.
vriendelijke groet,
Ronald
ps. ik zag dat je contact heb gehad met mijn collega Stephen dus misschien komen we elkaar in dat verband nog tegen =)
11/11/2009 op 19:26
Beste Ronald,
Dank voor je uitgebreide en opbouwende reactie. Ik besteed er aparte aandacht aan op de blogpost ‘Het eigen mystieke hoekje (3)’.
Hartelijke groet,
Jos