Om nog wat scherper in beeld te krijgen wat ik bedoel met spirituele theologie, ga ik te rade bij Eugene Peterson. In zijn boek ‘Christ Plays in Ten Thousand Places. A Conversation in Spiritual Theology’ geeft hij een paar omschrijvingen van wat hij onder spirituele theologie verstaat. Ik geef het even vertaald door:

Spirituele theologie is de aandacht die we geven aan de details van het leven op de weg van Jezus. Het is een protest tegen tegen een theologie die is gedepersonaliseerd tot informatie over God; het is een protest tegen een theologie die is gefunctionaliseerd tot een programma van strategische planning voor God.

De term spirituele theologie verwijst naar de specifiek christelijke poging om de levende ervaring aan te spreken die wordt geopenbaard in de heilige schriften en in de rijke zienswijzen en praktijken van onze voorouders als wij deze ervaring  in onze huidige samenleving, waarin een diffuse en ongerichte honger en dorst naar gerechtigheid leeft, in de praktijk brengen.

Spirituele theologie is de aandacht die we geven aan het aan het praktisch uitleven van wat we weten en geloven van God. Het is de bedachtzame en gehoorzame beoefening van het leven als aanbidding op onze knieën voor God de Vader, het leven als zelfovergave op onze voeten door God de Zoon na te volgen, en van het leven als de liefde die omhelst en die omhelsd wordt in de gemeenschap met God de Geest.

Als ik probeer het nu ook in eigen woorden te zeggen: spirituele theologie is een manier van theologiseren (creatief en zorgvuldig nadenken over God, Jezus, mens, openbaring, koninkrijk, toekomst) die levensecht is, gericht op de dagelijkse praktijk in de eigentijdse cultuur. Spirituele theologie houdt zich niet bezig met het bouwen en onderhouden van kathedralen van zeker weten maar is een zoektocht naar hoe je vandaag, geïnspireerd door de Geest van Jezus, relevant kunt spreken over God en mens, over leven en dood, over verleden en toekomst, over goed en kwaad.

Peterson schetst ook nog de eigen waarde van de beide begrippen in ‘spirituele theologie’ ten opzichte van elkaar:

‘Spiritueel’ bewaart ’theologie’ ervoor dat ze degenereert tot louter denken en praten en schrijven over God op afstand. ‘Theologie’ bewaart ‘spiritueel’ ervoor te verworden tot alleen maar denken en praten en schrijven over de gevoelens en gedachten die iemand heeft over God. De twee begrippen hebben elkaar nodig, omdat we weten hoe gemakkelijk het voor ons is om onze studie van God (theologie) te scheiden van onze manier van leven; we weten ook hoe gemakkelijk het is om om onze verlangens om een gaaf en bevredigend leven te leiden (spiritueel leven)  los te maken van wie God werkelijk is en de manieren waarop hij onder ons werkt.

In de volgende blogpost een paar meer inhoudelijke lijnen van een spirituele theologie. Dit dus allemaal in het kader van een wat uitgebreidere reflectie op ‘Spirituele gemeenteopbouw’ waarbij ik aandacht geef aan 1. spirituele theologie, 2. spirituele vorming, 3. spirituele gemeenschap en 4. spirituele missie.