In de reacties (waarvoor veel dank!) op mijn blogpost over ‘Jij ook schuldgevoel over stille tijd?’ wordt volgens mij zichtbaar dat de thematiek van stille tijd houden en ons schuldgevoel als het daar te weinig van komt, raakt aan de dieperliggende vraag naar het ‘moeten’ in het leven als christen. Globaal genomen zijn er drie standpunten mogelijk:

1. Er is niets mis met ‘moeten’. De Bijbel is vol van rechtstreekse aansporingen. Als er allergische reacties optreden wanneer er een ‘moeten’ klinkt, heeft dat te maken met zoiets als ‘bubbelbadchristendom’: geloven moet vooral leuk zijn en het mag niks (in elk geval geen inspanning) kosten.

2. ‘Moeten’ komt altijd verkeerd aan in het leven van christenen als ze de ‘obedience’ (gehoorzaamheid) die van hen gevraagd wordt niet zien opbloeien vanuit de ‘abundance’ (overvloed) die hun in Christus gegeven wordt.

3. ‘Moeten’ moet niet! Christenen zijn allemaal verschillend en mogen hun eigen weg vinden, die bij hen past. Laten we elkaar daarin niets voorschrijven, rekening houden met psychologische en agogische inzichten en ook niet bij voorbaat denken dat we de beschikking hebben over een goede uitleg van bepaalde Bijbelteksten.

Zelf houd ik erg van de tweede lijn, maar ik geef direct toe dat mijn blogpost veel trekken had van de eerste lijn. Eerder schreef ik een blogpost onder de titel ‘Moeten moet niet‘.

Dit weer eens overwegend greep ik naar een boek dat ik een aantal jaren geleden las: ‘Heel je ziel en zaligheid. Worden als Jezus’ (Renovation of the Heart) van Dallas Willard (een auteur waar ik erg enthousiast over ben). Ik herinnerde mij namelijk zijn acroniem VIM dat staat voor: Visie, Intentie, Middelen. Het verhaal dat hij vertelt gaat als volgt (blz. 72-75).

Het is een grote geestelijke vergissing om te denken dat het geestelijke vormingsproces in Christus, waarin Gods Geest het initiatief neemt en houdt, niet ook onze inzet vereist. Als we in Christus geestelijk gevormd willen worden moeten we de juist visie, intentie en middelen hebben. “Dit is in een notendop de reden waarom het zowel leiders als volgelingen vaak niet lukt om geestelijke volwassenheid te bereiken. Christenen hebben tegenwoordig zelden de VIM die nodig is om te groeien naar het punt waarop datgene wat Jezus zelf deed en onderwees op natuurlijke wijze uit hen kan vloeien. In plaats daarvan voeren ze een voortdurende innerlijke strijd met hun begeerten, en staan ze onder constante druk van de eisen die hen van buitenaf door het kerkelijke leven worden opgelegd. Authentiek innerlijke hervorming naar het beeld van Christus maakt daar geen deel van uit. Men heeft er geen visie voor, geen intentie en geen middelen.”

We moeten beginnen om visie te hebben  voor Gods koninkrijk.  Het koninkrijk van God is waar Gods wil wordt gedaan. “De visie achter geestelijke vorming naar het beeld van Christus is dus een visie voor een leven nu en voor eeuwig naar Gods wil en in Zijn tegenwoordigheid. Waar we ons op grond van deze visie op richten is om geheel en al in Gods koninkrijk te leven, voor zover mogelijk hier en nu, niet alleen in het hiernamaals.”

We beslissen vervolgens om om dit ook echt te gaan doen, uiteraard in het vertrouwen dat Jezus hierbij de weg, de waarheid en het leven is. “In feite kan niemand Jezus vertrouwen zonder de intentie te hebben Hem te gehoorzamen.” “Misschien is het moeilijkste dat belijdende christenen onder ogen moeten zien wel het niveau van hun eigen ongeloof: de niet nader benoemde scepsis ten aanzien van Jezus die al hun inspanningen ondermijnt om gelijkvormig te worden aan Christus. Het idee dat je Christus kunt vertrouwen zonder van plan te zijn Hem te gehoorzamen is een illusie die opgereopen wordt door een christelijke cultuur die in wezen ongelovig is.” “Een intentie wordt alleen werkelijkheid door het besluit de intentie te realiseren.”

De visie en de intentie leiden ertoe dat je middelen gaat zoeken en toepassen die helpen om het doel te bereiken. “Ik kan mijn denken hervormen door over Christus zelf en over het onderwijs van de Bijbel over God, Zijn wereld en mijn leven te studeren en te mediteren.  Ik kan mijn denken en gevoel ook helpen door na te denken over het bittere resultaat van het normale menselijke doen en laten. Ik kan me ook bewust oefenen in duidelijke daden van zelfopoffering. Ik kan iemand worden voor wie nummer één willen zijn niet meer het hoogste doel is. (…) Al deze dingen kan ik aangrijpen als middelen om de visie waar te maken om te leven met God, zoals ik wil en waarvoor ik heb gekozen.”

Als dit verhaal van Dallas Willard waar is, dan wil dat toegepast op ‘Stille tijd’  (tijd die je apart zet om God te ontmoeten door Bijbellezen en bidden, daarbij betrokken met hart, kracht, ziel en verstand) zeggen:

– (Middelen): herken ik en erken ik dat dit een cruciaal middel is dat God ons heeft gegeven om te groeien in een leven met hem?

– (Intentie): is er  een moment geweest waarop ik met heel mijn hart de bewuste keuze heb gemaakt om niet te blijven hangen in goede voornemens maar met mijn totale inzet, geleid door de Geest, me hieraan toe te wijden=

– (Visie): geloof ik dat God bezig is zijn koninkrijk op aarde zichtbaar te maken door zijn kinderen en dus ook door mij heen en dat het een geweldig groot voorrecht is om daarvan deel uit te maken en dat dat ook daadwerkelijk kan om at Jezus leeft en omdat hij zijn Geest heeft gegeven?

Misschien moeten we onszelf eens deze vraag stellen: als God nou vannacht al mijn (stille) gebeden verhoort over geloof en kerk… en morgenochtend sta ik op… hoe ziet de kerk er dan uit? En voor de predikanten onder ons: hoe ziet mijn werk er dan uit? Wat ga ik dan doen? Wat wil ik dan? Hoe ziet dat eruit?