discipelschapalalarrycrabb

‘Zonder Gods Geest is er niets wat wij kunnen doen dat zal meetellen voor Gods koninkrijk. Zonder Gods Geest kan de kerk eenvoudigweg de kerk niet zijn.’

Deze uitspraak van Tom Wright (‘Eenvoudig christelijk’, blz. 112) kwam onlang weer erg bij me binnen. Want is dit echt doorgedrongen in onze gedachten en harten dat we zonder de Geest echt geen kerk kunnen zijn?

Zonder de Geest kun je wel een kerkelijke organisatie optuigen en managen en er zullen dan zeker ook wel goede dingen gebeuren. Maar in wezen is de kerk niets ander dan een kanaal waar de Geest doorheen wil werken.

Iets theologischer gezegd: de kerk is een pneumatologische realiteit (‘pneuma’ is Geest). Als we de opzet van de Apostolische Geloofsbelijdenis serieus nemen dan moeten we in het derde deel in één adem door zeggen: ‘Ik geloof in de heilige Geest – één heilige algemene christelijke kerk’. Die kerk is daar niet een volgend en nieuw onderwerp, maar de invulling van ons geloof in de heilige Geest. Zonder Geest geen kerk.

Voor het leven in de kerk van zondag tot zondag en van dag tot dag is het daarom intens belangrijk dat we geloven in de Geest, dat we zien hoe Gods Geest werkt, dat we niets anders willen dan ons laten leiden door de Geest.

Is dat in de praktijk ook zo? Of is de Geest te midden van alle organisatorische drukte, onder de druk om de boel bij elkaar te houden en in het geweld van beleidsplannen, vergaderingen en toekomstdromen naar de marge gedrukt? Waar is de Geest?

Als in het plaatje dat ik gebruik om Kerk 7.0 in beeld te brengen tot vier keer toe het bijvoeglijke naamwoord ‘spirituele’  wordt gebruikt, dan gaat het over de Geest die werkt. Ik begrijp wel dat de woorden spiritualiteit en spiritueel ook andere associaties oproepen: vage en zweverige religieuze ervaring, die je eerder zoekt buiten de kerk en buiten het christelijk geloof dan daarbinnen. Wat mij betreft zetten we op de vier plaatsen waar ‘spirituele’ staat dan ‘Geestelijke’ neer: het gaat om Geestelijke theologie, Geestelijke vorming, Geestelijke gemeenschap en Geestelijke missie.

Geestelijk (of spiritueel) betekent in al die gevallen: op de manier van de Geest, gestempeld door de krachtige en gastvrije tegenwoordigheid van de Geest. Geestelijk betekent: de Geest is aan het werk. Het gaat niet om wat mensen doen maar om wat de Geest doet.

Het pleidooi voor Kerk 7.0 is daarmee ook een pleidooi om (opnieuw) helemaal vanuit de Geest te kijken naar de kerk. Wat is de Geest aan het doen? Wat laat de Geest zien? Hoe staat het met de vervulling van de Geest? Op welke manier komt de vrucht van de Geest tot bloei? Waar en wanneer worden de gaven van de Geest ingezet voor de opbouw van de gemeente?

Nog maar een keer dus die uitspraak van Tom Wright: ‘Zonder Gods Geest is er niets wat wij kunnen doen dat zal meetellen voor Gods koninkrijk. Zonder Gods Geest kan de kerk eenvoudigweg de kerk niet zijn.’