Het was gisteren in Zwolle een inspirerende dag: veel mensen ontmoetten elkaar rond lezingen, workshops en vieringen die gedreven werden door het verlangen om te leren van het monastieke leven. Kerken moeten niet zonder kloosters willen.
Zelf ben ik al jaren bezig met de typisch monastieke manier van Bijbellezen die lectio divina wordt genoemd. Gisteren deed ik de suggestie dat die lectio divina misschien ook kan fungeren als monastieke leefregel waar christenen en kerken zich aan verbinden om hun leven met Christus en hun leven in Christus te ‘disciplineren’.
Nu houdt op dit moment de vraag boven deze blogpost me nogal bezig. Want de monastieke spiritualiteit is uiteraard een enorm veelkleurig en veelvormig gegeven. Wat is er nu het hart van? Daar zijn wellicht ook weer meerdere antwoorden op te geven. Een belangrijk antwoord kan zijn: het God zoeken. Een ander belangrijk antwoord kan zijn: aandachtig leven.
Maar ik zou ook dit antwoord willen uitproberen: de lectio divina. Het hart van monastieke spiritualiteit klopt in de lectio divina. Die lectio divina is in de eerste plaats een monastieke lees-praktijk: een manier van bijbellezen die wordt gekenmerkt door de vier momenten van lectio (lezen), meditatio (overwegen), oratio (bidden) en contemplatio (schouwen).
Maar de bezinning op en de beoefening van de lectio divina heeft me ook geleerd dat je niet alleen geschreven teksten kunt benaderen met de lectio divina maar ook: situaties, de natuur, een pastorale ontmoeting, een conflict, een muziekstuk. De vier momenten krijgen dan een bredere betekenis, waar ik gisteren tijdens mijn lezing iets over heb gezegd:
- lectio staat voor: oprechte aandacht en openheid voor wat er is, wat het ook is, wie het ook is;
- meditatio staat voor: een zich verdiepen in wat er is, wat er de betekenis van is, wat het met jou doet;
- oratio staat voor: een verlangen om doorheen wat zich aandient in contact met God te zijn, zijn stem te horen, met hem in gesprek te zijn;
- contemplatio staat voor: Gods aanwezigheid in alles ontdekken en ondergaan, rusten in zijn genade, je verwonderen voorbij de woorden en de daden, thuiskomen bij Christus.
Deze verbrede lectio divina (waar Thomas Quartier in zijn boek ‘Anders leven. Hedendaagse monastieke spiritualiteit‘ ook voor pleit) zou je nog één stap verder kunnen brengen door het idee uit te werken dat de lectio divina een Regel zou kunnen zijn voor christenen en kerken die aandachtig willen leven en zich monastiek willen laten inspireren.
Na gisteren hoop ik de komende maanden deze gedachte nog wat verder te onderzoeken.
1 Pingback