In zijn boek ‘The New Copernicans’ tekent John Seel in het tweede deel de contouren van de culturele shift die eraan komt c.q. die al lang gaande is en die zichtbaar wordt in hoe de millennial generatie denkt en in het leven staat.

Lees wat hij schrijft:

They represent the first post-Enlightment and post-secular generational cohort. Not only are their perspectives different, they are better: a corrective to a narrow, left-brained, overly certain analytical thinking that undermines the humble, holistic thinking that can embrace doubt and ambiguity.

Dus: de millennial manier van denken, de millennial mindste wordt gekenmerkt door een nederigheid en een holisme die in staat zijn om twijfel en ambiguïteit te omarmen.

Drie factoren

John Seel noemt drie factoren die maken dat deze nieuwe mindset zich aandient:

  1. de ervaring van hyper-pluralisme
  2. de afwijzing van het Verlichtingsproject
  3. de verwerping van de secularisatiethese

In drie korte hoofdstukken bespreekt John Seel deze factoren.

Wie dwaalt is nog niet verloren

Millennials (en mensen met een millennial mindset) illustereren de beweging van ‘dwellers’ naar ‘seekers’. Seel haalt hier Tomas Halik aan:

I think the crucial difference in the church today is not between so-called believers and nonbelievers, but between the dwellers and seekers.

De ‘dwellers’ (bewoners) voelen zich gelukkig op de plek waar ze zijn en met de overtuigingen die ze hebben, terwijl de zoekers voortdurend op zoek blijven naar (nieuwe) antwoorden. De ‘dwellers’ houden de waarheid die ze hebben gevonden met gesloten vuisten vast, de zoekers houden hun handen voortdurend open om nieuwe dingen te kunnen ontvangen. In de praktijk, stel John Seel, is dit het verschil tussen hoogmoed en nederigheid.

Let op (blz. 49):

This is not to say that truth does not exist, only that it does not come to us in a manner unmixed with doubt, confusion, and limitations. Pure truth is an abstraction, not a lived experience. Human knowledge is always mixed.

Dat brengt met zich mee dat ik alles wat ik geloof moet ontvangen met een grote mate van nederigheid en openheid voor correctie en een bereidwilligheid om dezelfde waarheid vanuit verschillende perspectieven te bekijken.

Vlinders op je hand

Seel gebruikt een mooi beeld: onze overtuigingen zijn niet als edelstenen die we moet opgraven en vervolgens met onze gesloten vuisten moeten vasthouden, maar als vlinders die landen op onze open handen, als een gift om van te genieten, niet om te bezitten.

Een hyperpluralistische cultuur is het niet mogelijk om op onwrikbare wijze vast te houden aan eenmaal verworven overtuigingen. We moeten ook af van het of-of denken dat we te danken hebben aan het Verlichtingsproject met zijn eenzijdige vertouwen op de linkerhersenhelft.

Van relativisme naar nederigheid

Voor de niet-millennial mindset zal dit allemaal klinken als je reinste relativisme. Maar dat is niet het punt. Hier wordt geen relativisme omarmd, maar nederigheid omhelsd, namelijk de mogelijkheid dat er verschillende perspectieven op de werkelijkheid mogelijk zijn, dat onze eigen insteek incompleet of onjuist is. Het gaat niet om relativisme maar om wat Paulus zegt (1 Korintiërs 13:12):

Nu kijken we nog in een wazige spiegel, maar straks staan we oog in oog. Nu is mijn kennen nog beperkt, maar straks zal ik volledig kennen, zoals ik zelf gekend ben. 

In Seels eigen woorden (blz. 52):

This will require embracing ambiguity, paradox, and mystery, all of which are characteristics of Celtic spirituality and Eastern Orthodoxy. Left-brained thinking is the consequence of bad philosophy, reductionist theology, and erroneous neuroscience. We would be wise to embrace complexity and contingency, humanness and fallibility.

In een volgende blog bespreek ik de twee andere factoren die achter de shift naar de millennial mindset zitten.