De twee zinnen die groot afgedrukt staan op de achterkant van het boek van John Mark Comer zijn al direct helemaal raak:

“We worden constant gevormd door de wereld om ons heen.

Om gevormd te worden door Jezus, moeten we zijn leerlingen worden.”

Nauw verwant met die gedachte is dit inzicht: “De vraag is niet óf je iemand volgt (want dat doen we uiteindelijk allemaal, onbewust of bewust ), maar wíe je volgt.”

Wie volg jij?

Het christelijk geloof bestaat in de kern uit de uitnodiging van Jezus: Kom, volg Mij!

Rond deze uitnodiging heeft John Mark Comer een boek geschreven over discipelschap en spirituele vorming. Hij zegt eigenlijk geen nieuwe dingen. Want alles wat ik bij hem lees, heb ik ook gelezen bij met name Dallas Willard, die een aantal boeken schreef over christelijk discipelschap. Ergens in een online interview zegt John Mark Comer dan ook dat hij niet hoopt dat hij nog eens aangeklaagd wordt vanwege plagiaat van Dallas Willard.

Dat zal zeker niet gebeuren wat mij betreft, want Comer is er volstrekt transparant en eerlijk over dat Dallas Willard zijn grote leermeester is. Het briljante van het boek van Comer is wel dat hij de dingen nieuw zegt: dat hij het gedachtegoed van Dallas Willard (maar denk ook aan bijvoorbeeld: Richard Foster, John Ortberg en Eugene Peterson) op een sublieme en eenvoudige en voor vandaag relevante wijze samenvat, of misschien kun je beter zeggen: herneemt.

Vasten en memorisatie

Met het werk van Dallas Willard en Eugene Peterson ben ik al vele jaren vertrouwd (en ik ben het nu weer aan het herlezen), maar toch is het nu pas John Mark Comer gelukt om mijn echt op een veel concreter en praktischer spoor te zetten als het om spirituele vorming gaat. (Ik ben pas nu voor het eerst, ik ben 56 jaar geworden onlangs, serieus begonnen met de spirituele disciplines van het vasten en het memoriseren van Schriftteksten.)

John Mark Comer verwoordt wat we als christenen en kerken vandaag de dag meer dan ooit nodig hebben: genadevolle en tegelijk praktische aanwijzingen voor een concreet alledaags leven met Jezus, een leven dat niet opgesloten wordt op zondagen of in ons hoofd, maar dat dagelijks handen en voeten, een hart en een buik en vooral ook een lichaam krijgt in ons leven. Een belichaamde christocentrische spiritualiteit. Een leven als respons op de oproep van Jezus: “Volg Mij!” Een leven waarin gebeurt waar het God altijd al om te doen is geweest: eenwording met Hem. Een leven waarin we gevormd worden tot ‘mensen van liefde’ die elke dag weer opnieuw mogen beginnen. Een leven waarin je niet een christen bent die zondags naar de kerk gaat en een serie geloofsovertuigingen omarmt, maar waarin je daadwerkelijk een leerling van Jezus bent die in een levenslang leerproces waar geen einde aan komt steeds meer groeit in Christusgelijkvormigheid.

Curriculum voor Christusgelijkvormigheid

Eigenlijk biedt John Mark Comer een veel meer praktische uitwerking van een Curriculum voor Christusgelijkvormigheid waar Dallas Willard ook uitgebreid over schreef in zijn grote boek ‘God geheime plan’. Zo had hij zelf zijn boek ook willen noemen: ‘Een curriculum voor Christusgelijkvormigheid’. Maar het werd: ‘De Weg volgen’.

Dat is ook mooi. Want Jezus is de Weg. Hij is de Manier Om Te Leven die God ons heeft gegeven. Hij is Gods LevensMethode (‘methode’ komt van het Griekse hodos dat ‘weg’ betekent).

De Engelse titel is trouwens wat mij betreft wel sterker dan de Nederlandse vertaling ervan: ‘Practicing the Way’. In deze titel wordt sterk gefocust op de praktische kant van dit leven, het praktiseren van de Weg, het beoefenen van christelijke praktijken die we ook in het leven van Jezus terugzien. Het gaat om een Way of Life, namelijk die van Jezus.

Kom, volg Mij

‘Kom, volg Mij’ (Marcus 1:17). Dat is de centrale oproep van Jezus die de kern vormt van het boek. Ik zou het zelf mooi hebben gevonden als die oproep van Jezus nog wat explicieter en directer verbonden zou zijn met Marcus 1:15 (dat overigens ook al vrij snel aan bod komt, blz. 41) omdat dan ook van meet af aan duidelijk is dat aan de oproep ‘Volg Mij’ de aankondiging van het nabij zijn van het Koninkrijk direct en fundamenteel voorafgaat. Dat zou ook (nog) meer in lijn zijn geweest met het gedachtegoed van Dallas Willard bij wie de tweeslag ‘Abundance & Obedience’ fundamenteel is. Abundance staat voor de overvloed van het koninkrijk. Obedience staat voor de gehoorzaamheid van de navolging van Jezus.

Zelf heb ik in mijn exemplaar van Comers boek op blz. 13, waar dit staat:

‘Kom, volg Mij.’

– Jezus

(Marcus 1:17)

het volgende genoteerd:

Het Koninkrijk van God is nabij.
Kom tot inkeer.
Geloof dit goede nieuws.
(…)
Kom, volg Mij.

– Jezus

Marcus 1:15,17

De uitnodiging van Jezus kan namelijk alleen maar goed ‘vallen’ als we weten en ervaren dat in die oproep zijn belofte van overvloed van het Koninkrijk (vol leven, vol licht, vol genade, vol kracht, vol Geest, vol liefde enzovoort), van Gods actieve werkzaamheid door zijn Geest meekomt.

Basileia en metanoia

Zonder koninkrijk (basileia) wordt ons veranderproces (inkeer is metanoia) mensenwerk. Met het Koninkrijk is en blijft het Gods werk in onze levens (waarbij wij overigens – eigen aan het werk van de Geest – niet uitgeschakeld maar juist ingeschakeld worden): wij participeren is Góds verlossende werk in onze leven). Wij zullen onze eigen koninkrijken moeten loslaten om in Gods Koninkrijk te kunnen leven.

En daarbij is het van groot belang om dit steeds in gedachten te houden en in het hart te koesteren (een echt Dallas Willardiaanse gedachte, blz. 40): “Voor Jezus gaat het bij redding er niet zozeer om jou in de hemel te krijgen, als wel om de hemel in jou te krijgen.”

Het gaat er om dat we worden als Hij omdat Hij is geworden zoals wij.

Transformatie

Het gaat (in het christelijke geloof) niet om transactie (Jezus bloed in ruil voor onze zonden), maar om transformatie (Jezus’ karakter dat zichtbaar wordt in onze levens).