Komende zondag is het themazondag ‘Christen zijn op je werk’. In de Plantagekerk in Zwolle ga ik er aandacht aan besteden. We doen dus mee. En toch voel ik steeds een soort blokkade rond dit thema. In deze blogpost onderzoek ik dat.
Appèl
Ik heb bij dat thema (tegelijk een appèl) ‘Christen zijn op je werk’ namelijk hetzelfde gevoel als bij ‘Missionair kerk zijn’ (wat ook een appèl is). Ik heb het gevoel dat ik iets éxtra’s moet gaan doen. En ik heb het gevoel dat ik weer iets moet gaan dóen. Waarschijnlijk is dat niet de bedoeling van degenen die dit appèl doen, maar het gaat me er nu even om hoe het landt bij mij en hoe ik vermoed dat het bij veel anderen ook zou kunnen landen. ‘Christen zijn op je werk’ roept bij mij op dat ik op mijn werkplek iets moet brengen wat er nog niet is, iets van Christus. Maar wat nu als Christus al lang op je werk is?
Als ik dit wat bij mezelf onderzoek dan ontdek ik dat ik graag iets anders zou willen horen of zeggen. Misschien kan ik dat het duidelijkst maken door een alternatief thema voor te stellen: ‘Christus op je werk’. Dat thema heeft een heel andere insteek. Nu voel ik me uitgedaagd om op mijn werk op te zoek te gaan naar Christus die er al is. Hij is toch immers overal? Dus waarom niet op mijn werk? Ik vind het veel stimulerender om, in plaats van mijn beste te doen om christen te zijn op mij werk, te gaan zoeken hoe Christus al aanwezig is, hoe ik hem ontmoet in mijn collega’s en klanten en leerlingen en managers enzovoort.
Geloven op je werk
Want, dat geloven we toch: dat in iedere mens die ons aankijkt, Jezus Christus zelf ons aankijkt? We geloven toch dat Gods genade niet ophoudt bij de kerk maar dat hij overal zijn genade uitdeelt, ook op ons werk, ook door niet-christenen heen? Wij geloven toch dat de heilige Geest niet alleen in christenen maar in alle mensen mooie dingen tevoorschijn roept als trouw, bewogenheid, toewijding, vriendelijkheid, geduld en vakmanschap?
Misschien zit me aan dat thema ‘christen zijn op je werk’ wel wat dwars dat er onderhuids een scheiding tussen het sacrale leven en het seculiere leven aan ten grondslag ligt, tussen ‘de kerk’ enerzijds en ‘de wereld’ anderzijds. Maar er is misschien wel veel meer ‘kerk’ in ‘de wereld’ (en trouwens ook veel meer ‘wereld’ in ‘de kerk’) dan we waar willen hebben.
Dagelijks werk
Een themazondag over ons dagelijks werk is inderdaad heel goed. Want wat brengen heel veel van ons dáár veel tijd door! En wat is het goed om dat ook eens in beeld te krijgen als we op zondag samen komen. Maar laten we dan vooral hierbij beginnen: Christus is al op mijn dagelijks werk aanwezig als ik daar aankom! Ik hoef hem daar niet te brengen. Ik hoef niet mijn best te doen om christen te zijn op mijn werk. Ik hoef alleen maar te zoeken naar wat Christus door zijn Geest daar al aan het doen is, tot mijn verrassing ook door mij heen.
Vreemdelingen en priesters
De bovenstaande gedachten zijn ook geïnspireerd door een passage uit het boek ‘Vreemdelingen en priesters’ van Stefan Paas. Hij schrijft (blz. 228):
Juist in missionaire benaderingen die de kerk zien als ‘instrument’ voor een betere wereld, ligt de nadruk op de morele kwaliteit die christenen moeten laten zien in de wereld.
Er is echter een probleem dat velen ervaren:
…dat er zoveel niet-christenen zijn die aardiger zijn, socialer en menslievender dan zijzelf ooit zullen zijn. In een postchristelijke samenleving, waarin christelijke intuïties vaak radicaal hebben doorgewerkt, valt het niet mee om moreel ‘het verschil te maken’.
En deze zinnen even verderop op dezelfde pagina geven de ruimte waarnaar ik in deze blogpost op zoek ben, om niet ‘christen zijn op je werk’ centraal te stellen, maar ‘Christus op je werk’ (waar over ‘de kerk’ wordt gesproken kun je ook invullen ‘het christen zijn’ of ‘christen’):
Een deel van de crisis van de kerk ligt precies hier: in het verlangen koste wat kost ‘relevant’ te zijn. Het gevolg laat zich raden: wanneer christenen zich moreel niet onderscheiden, doet dit onmiddelijk afbreuk aan de missie, maar wanneer zij moreel wel uitblinken, volgt onmiddelijk de vraag: ‘Denk je dat je gelovig moet zijn om dit te kunnen?’ (…) Een priesterlijke benadering van de kerk haalt ons uit deze kramp. De kerk hoeft de wereld niet voortdurend te wijzen op haar immoraliteit. Integendeel, een priesterlijke kerk kan nederig erkennen dat de postchristelijke wereld in haar geradicaliseerde postchristelijkheid het vaak ‘beter’ doet dan zij. Zij kan dit blijmoedig toegeven en uit naam van Gods wereld een God danken die de wereld niet kent. Daarmee komt de missionaire spiritualiteit op een grondtoon van dankbaarheid. Laten we iedere zondag voor al het goeds dat hij doet door gelovigen en ongelovigen.
02/11/2015 op 11:39
Herkenbare gedachtegang in je blog. Je voorstel voor de nieuwe titel is inderdaad beter. Geeft een stuk ontspanning. Er ligt in de contacten op je werk meer potentieel om over Christus en geloofszaken te delen dan we vaak beseffen…denk ik. Open ogen voor hoe Christus present is in die werkomgeving, dat is wel iets waar we ons meer naar mogen uitstrekken. Zo’n zondag kan daar bij helpen. Goede zondag straks!
02/11/2015 op 11:54
Mooi stukje Jos! Ik sluit me aan bij je gedachtegoed en moest bij het lezen van dit stuk teurgdenken aan een paar jaar geleden. Ik werk in de IT en help non profit organisatie. Een paar jaar geleden was ik op een open source conferentie in London. De avond voor de conferentie las ik uit mijn bijbel een stuk over Cyrus die door God ingezet wordt om het Joodse volk terug te brengen naar Israël. Een heidense koning die door God gebruikt wordt. De dag van de conferentie gaf een christelijke non profit organisatie een presentatie en liet zien hoe zij in hun organisatie open source gebruikten. Een IT jongen die hun daarbij hielp was een atheïstisch jongen die ik ken maar die wel vanuit zijn vakgebied deze christelijk organisatie hielp om effect te hebben. En ik zag toen vooral ook de link met Cyrus die door God wordt ingezet en zo dacht ik die dag zo wordt ook deze jongen door God gebruikt. Dat was voor mij een blik opener… Want ik hoefde niet perse extra christelijk te zijn in mijn werk. En dat bracht verademing.
02/11/2015 op 12:14
Het spijt me, Jos, maar waar je voor pleit is echt puur de New Age-gedachte en echt onbijbels!
“En elke geest die niet belijdt dat Jezus Christus in het vlees gekomen is, is niet uit God; maar dat is de geest van de antichrist, waarvan u gehoord hebt dat hij komt, en die nu al in de wereld is.” (1 Joh. 4:3)
Kortom: als mijn niet-gelovige collega niet belijdt, dat Jezus Heer is, dan woont de Geest niet in hem! En dat zal ik hem of haar dan voor moeten houden; niet belerend, maar vanuit liefde!
Paulus is heel duidelijk: “Maar u bent niet in het vlees, maar in de Geest, wanneer althans de Geest van God in u woont. Maar als iemand de Geest van Christus niet heeft, die is niet van Hem.” (Rom. 8:9)
Gedreven door Gods liefde heb ik maar één boodschap voor mijn niet-gelovige collega: “Want als u naar het vlees leeft, zult u sterven. Als u echter door de Geest de daden van het lichaam doodt, zult u leven.” (Rom. 8:13) En ook Jezus zelf is heel duidelijk: “Jezus zei tegen hem: Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven. Niemand komt tot de Vader dan door Mij.” (Joh.14:6) “Wie in de Zoon gelooft, heeft eeuwig leven, maar wie de Zoon ongehoorzaam is, zal het leven niet zien, maar de toorn van God blijft op hem.” (Joh. 4:36)
En dat is wat ik mijn niet-gelovige collega dus voor moet houden. Niet uit betweterigheid, maar gedreven door Liefde!
Ik geloof, dat je met deze blog mensen echt af houdt van de waarheid. En dat doet me echt pijn! Mijn gebed is, dat God je ogen wil openen voor Zijn waarheid, in de oprechte hoop, dat je je blog (en je preek?) zult herzien!
02/11/2015 op 19:11
Beste Catharinus,
De Bijbelteksten die je aanhaalt zijn wat mij betreft onomstotelijke waarheden. Ik begrijp uit je reactie dat jij anders aankijkt tegen het vormgeven aan christen zijn op de plek waar je werkt dan Jos Douma dat doet. De veelkleurigheid van de Bijbel en de veelkleurigheid van Zijn schepselen maakt dat die verschillende belevingen wat mij betreft prima naast elkaar kunnen bestaan.
Wat ik niet begrijp is dat je met termen komt als “onbijbels”, “new-age”, “mensen van de waarheid afhouden” etc. Ik lees het stuk van Jos als een pleidooi voor “Christus op de werkvloer” als een pleidooi voor het zoeken naar en gericht zijn op Zijn Koninkrijk, op de werkvloer.
Vanwaar toch die scherpe reactie op het stuk van Jos. Zijn we niet eerder geroepen om elkaar de voeten te wassen, in plaats van elkaar de oren te wassen?
Groeten,
Tijmen.
02/11/2015 op 12:25
Jos, van harte eens met je analyse dat we in onze kerken moeten ophouden met de gereformeerde ‘goede werken’ leer… Je moet tegenwoordig overal je eigen doel bij hebben o kunnen getuigen dat je iets hebt bijgedragen… Maar mensen blijven ‘loosers’ die gelukkig niks hoeven behalve geloven in Jezus onze Redder.
02/11/2015 op 12:33
Prikkelende blog, mooi geschreven. Wat mij betreft in lijn met Jezus’ centrale boodschap: zoek eerst het Koninkrijk van God en Zijn gerechtigheid. Ook op de werkvloer.
02/11/2015 op 15:17
Wordt er niet een tegenstelling gecreëerd die er niet is? Christus is overal. Niet alleen bij onze samenkomsten, onze christelijke evenementen maar Hij is ook in Syrië, Noord-Korea, het partijbureau van D66 en ga zo maar door. We hoeven Hem echt geen handje te helpen. En natuurlijk mogen we ook op de werkvloer van Hem getuigen. Maar dan wel zo dat we daarin zijn Naam groot maken. Dus op het goede moment met het goede onderwerp zonder dat het werk daaronder lijdt. Ik zeg het Stefan Paas na dat in deze tijd van bijna totale secularisatie we Gods vertegenwoordiger in deze wereld mogen zijn en dat we bovenal bidden voor onze collega’s. Als we met onze niet gelovige collega’s op ons werk goede dingen doen tot nut van de naaste, zowel christen als niet-christen mogen we weten dat Hij erbij is met zijn zegen.
Om het kort met Bonhoeffer te zeggen: Hem navolgen is bidden en het goede doen voor de ander.
02/11/2015 op 15:33
Het thema is Christen zijn op je werk. Maar je leest het dus als Christen doen op je werk. Maar het thema roept niet op tot doen, althans niet persé, maar vooral tot het besef dat je niet alleen christen bent in de kerk, maar ook door de week en dat Christus niet alleen in de kerk aanwezig is. Laat het thema dus zoals het is, maar voel je niet meteen verplicht tot doen, laatst staan ‘beter doen of zijn dan…’.
02/11/2015 op 16:06
Even een korte reactie van mijn kant. Ik vraag me oprecht af waar de bijbel is in dit hele gedeelte? Als de bijbel je leidraad is (ik neem aan dat dat voor iedere christen geldt, voor mij in ieder geval wel), dan zou ik verwachten dat er teksten zouden worden aangehaald uit Zijn woord. We zoeken toch immers Zijn weg? Of kiezen we toch zelf een weg die ons goed uit lijkt te komen?
03/11/2015 op 12:48
ik begrijp jouw reactie wel. De Bijbel is DE belangrijkste leidraad die God ons geeft voor ons leven en tegelijk is ons leven het belangrijkste werkterrein van God. Om een goed beeld van iemands leven te krijgen is het voor mij altijd belangrijk om eerst te luisteren/lezen welke realiteit er speelt voordat ik meteen met bijbelteksten alles onderbouw of wil verklaren. Dit is wat Jos Douma ook doet met deze weergave van de werkelijkheid. En reken maar dat de Bijbel bij Jos Douma open ligt.
02/11/2015 op 17:44
Een eyeopener in dit verband is wellicht de tekst uit Matteüs 24 waar Jezus zegt dat (op de dag van het oordeel) twee vrouwen samen de molen zullen draaien. Eén van hen zal worden meegenomen en de ander zal worden achtergelaten. Ongetwijfeld kenden die vrouwen elkaar goed en misschien waren ze wel elkaars beste vriendin. Toch maakt God scheiding tussen hen. Als je jezelf in denkt in de positie van die vrouwen, dan is het een tekst die wel pijn moet doen.
02/11/2015 op 22:58
Van je collega’s leest 1% misschien wel eens in de Bijbel, bezoekt 10% ooit wel eens een kerk maar leest 100% jouw leven.
Hoe zegt Jezus dat ook weer tegen ons in Mattheüs 5:13-16? ‘Jullie zijn het zout van de aarde en het licht van de wereld’.
Wat een geweldig voorrecht om er dus gewoon te mogen zijn, als christen op je werk.
03/11/2015 op 12:30
Mooie reactie! Dit geeft berusting en gezond ongeduld tegelijker tijd…
03/11/2015 op 11:03
Niemand hoeft nieuwe fratsen te bedenken. Jezus Christus zelf geeft de oplossing: zoek eerst het Koninkrijk van Mijn Vader! Regeer samen met Mij dat Rijk, door te ‘zorgen en te dienen’. Die opdracht geldt maatschappij breed; voor thuis, in de kerk en op je werk. Hij verbindt daaraan de heerlijke belofte dat het je dan aan niets zal ontbreken, sterker nog, je hoeft je dan nergens zorgen om te maken, gewoon omdat God het dan zo leidt, dat ook jij op Zijn tijd de juiste zorg ontvangt! Ook de wetten van dat Rijk heeft Hij aan ons nagelaten: wie die gaven en talenten heeft ontvangen en wie ze door Zijn Geest weet te gebruiken, krijgt nog veel meer; wie niets heeft, zelfs wat hij of zij denkt te hebben wordt ontnomen. Bedenk bij dit al, dat je niets goeds kunt doen, of het moet je uit de hemel zijn gegeven…… Zijn Geest wil desgevraagd die onmisbare bijstand geven…..
03/11/2015 op 12:24
Mooie blog Jos. Ik herken jouw dilemma’s. Het is veel actie reactie. Christen ZIJN impliceert een activiteit gekoppeld aan een moment. Zoals vrolijk ZIJN of… met vakantie ZIJN….en….op het werk ZIJN. En zo kan Christen ZIJN verworden tot een werkwoord. Iets dat moe maakt omdat het een gelegenheids status is. Daarentegen is de status ”Christen” meer dan een tijdelijke. Het is onze eeuwige status die wij door Hem hebben gekregen en van waaruit Hij ons herkent. Wij Hem mogen kennen. Wij op onze beurt elkaar herkennen. En door daarnaar te leven onze omgeving Christus herkent. Dat merkt mijn vrouw, mijn kinderen, mijn buren mijn collega’s de kassajuffrouw bij de AH. (Filippenzen 4:5) Het is niet een activiteit. Het is onze identiteit. Het is de manier van waaruit wij leven. Transformeren van activiteit naar identiteit is het levenswerk van Christus in ons leven. Het geeft God alle eer. want immers het woord is mens geworden (Johannes 1) Om te begrijpen waarom wij juist in een kramp (kunnen) schieten als wij Christen willen ZIJN op ons werk of in onze omgeving is het belangrijk om te weten hoe onze omgeving ons DENKT te kennen en hoe dit beeld kantelt als ze ons juist HERKENT en ERKENT als wij op identiteit niveau afdalen: Een tijdje geleden kregen wij bezoek van het college van B&W van onze stad in ons wijkcentrum. Alle jongeren organisaties kregen de gelegenheid om kort iets te vertellen over welke activiteiten zij organiseerden en met welk doel. Ook wij vertelden over hoe wij in de wijk wekelijks met sport er willen ZIJN voor de jongeren in de wijk. In de discussie die volgde wilde een van de wethouders een nadere toelichting op ons doel. Ik had aangegeven dat wij vanuit ons Christen ZIJN er willen ZIJN voor jongeren. Ze kreeg het idee dat er meer moest zijn omdat ”er ZIJN” niet paste in het vakje. Het vakje van ”als kerk heb je een missionair doel oid” Ik vroeg haar wat haar doel is om politiek te bedrijven. Ze deed dit vooral omdat ze iets wil betekenen voor haar omgeving. Haar identiteit van waaruit ze dit deed was vooral dat ze overtuigd is dat zwakkeren in de samenleving een overheid nodig hebben die het voor hen opneemt. En tada…Hier vonden wij elkaar weer. Om werk te maken van je identiteit is gebed en verootmoediging nodig. Dat begon bij Adam en dat eindigt en duurt voort bij jou op jouw plek waar God je inzet. Als je de identiteit van je buurman, collega, werkgever etc. ontdekt en daar mee verder gaat, gebeuren er mooie dingen. Je werk kan je kwijt raken je omgeving kan veranderen. Je identiteit neem je overal mee naar toe. Besef dat je een waardevolle schakel kunt zijn in iemands leven door de ware ANDER te ontdekken en je ware ZIJN te laten zien. ”I don’t have to shine brighter; I just have to bring my little light into darker places.”
03/11/2015 op 16:27
Broers en zussen, aan Zijn voeten is onze hoogste plaats. Hem volgen betekent dat Hij ons in alles voorgaat. Zodra je op je werk komt, is Hij net voor jou al gearriveerd. Denk niet dat je kunt voordringen, en alvast iets goeds voor Hem zou kunnen doen ofzo. Alvast even christen-zijn voordat Hij binnenkomt…
En als je als christen binnenkomt, dan is daar Jezus al. Niet alleen Geestelijk, maar ook fysiek IN jou. Je hebt immers de Geest van Jezus ontvangen? Dus die collega van je ontmoet Jezus in jou. Moet er dan iets? Nee, laat het een ONT-moeten zijn en deel in die ontmoeting uit wat je van Hem ontvangen hebt…
18/11/2015 op 23:56
Mooie woorden waar ik veel aan heb. Ik werk als docent aan een ROC, waar het geloof geen leidraad is. Toch wil ik door mijn “zijn” mensen laten zien wie Jezus is. Dit soort woorden geven mij daarbij steun.
04/11/2015 op 00:44
Interessant, maar gaat me net iets te ver. In de kerk lopen goed en kwaad dooreen, in de wereld ook. Het komt aan op het onderscheiden der geesten. Niet in iedere mens kijkt Christus mij aan. Soms kijkt de verleider mij aan. Graag dus iets meer kritisch blijven. Ik zou zeggen: als Christus in ons woont, gaat Hij ook met ons mee naar ons werk. Laat Hem dan ook daar het zijne doen door mij heen. Relaxed. Als Christus in mij woont herken ik ook buiten, in de wereld, wat naar Hem verwijst en wat niet. Er is in mij een radargevoeligheid voor alles wat bij Hem thuishoort, ook al is dat in onwetendheid.
04/11/2015 op 10:18
‘Niet in ieder mens kijkt Christus mij aan’: Ik zou zeggen, kijk eens met de ogen van Jezus naar ieder mens. Die blik in die ogen vertellen mij dan: Hij/zij heeft Jezus nodig! En dan zie ik Jezus die mij aankijkt in ieder mens…
En ‘herken ik ook buiten, in de wereld, wat naar Hem verwijst en wat niet.’: Zijn er dan collega’s en mensen die geen redding nodig hebben? De hele wereld verwijst naar Jezus, snakt naar Hem. Laat dat nu net Zijn missie zijn. Hij kwam toch juist voor die mensen die nog niet bij Hem thuis zijn? Maar wel bij Hem thuis horen? De mensen die de Geest van Jezus nog niet ontvangen hebben? En Hij ontmoet deze mensen, door jou heen…logisch ook, want Jezus leeft IN jou…