pinksterenIn deze weken en dagen op weg naar Pinksteren houdt het werk van de Geest me sterk bezig. Hoeveel ruimte is er in de kerk voor het werk van de Geest? Vanmorgen nog hoorde ik iemand zeggen tijdens een Pinksterviering: ‘ik heb veel aandacht voor de Vader en de Zoon, maar als ik eerlijk ben komt de Geest er heel bekaaid af, terwijl hij toch ook Gód is!’ En zelf bracht ik tijdens die viering ook onder woorden dat ik verlang naar meer Geest.

Nu kent de kerk (in de protestantse traditie) een belangrijke en veel gebruikte tweeslag: ‘Woord en Geest’. En je zou mogen verwachten dat zo’n tweeslag helpt om veel aandacht te hebben voor de persoon en het het werk van de heilige Geest. Toch kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat deze fundamentele tweeslag in de praktijk van het kerkelijk leven vaak wordt vervangen door andere tweeslagen. Een paar voorbeelden.

‘Woord en traditie’  Soms lijkt het erop dat traditie belangrijker is dan de Geest. Traditie staat dan voor afspraken, voor ‘zo doen we dat’. (Er zijn overigens ook positievere duidingen van het woord ’traditie’ mogelijk: de dynamiek van het doorgeven van het evangelie.) Vandaag nog mailde iemand me dat hij er last van had dat de kerk geplaagd wordt door ‘formalisme en traditionalisme waardoor de goede boodschap minder tot haar recht komt’.

‘Woord en commentaar’ – In workshops over lectio divina zeg ik regelmatig dat de tweeslag ‘Woord en Geest’ in de praktijk van veel bijbelstudie wel eens vervangen lijkt te zijn door de tweeslag ‘Woord en commentaar’. En met dat commentaar bedoel ik dan exegetische studies over het bijbelgedeelte dat aan de orde is of bijbelstudieboekjes. Het lijkt er soms op dat we onszelf niet durven toevertrouwen aan het Woord zonder een commentaar terwijl we toch ook geloven dat de Geest werkt als we de Bijbel open doen en dat de Geest in ons woont en in in de waarheid leidt.

‘Woord en confessie’ – Soms lijkt het erop dat de confessie het eerste en laatste woord heeft als het gaat om het bezig zijn met de bijbel. Als we dan de bijbel lezen beamen we al direct onze toevlucht tot de confessie om te ontdekken wat een en ander wil zeggen. De uitdrukking ‘Schrift en belijdenis’ is al niet meer zo actueel als jaren geleden, maar toch lijkt de vertrouwdheid met de confessie het wel eens te winnen van vertrouwdheid met de leiding van de heilige Geest.

‘Woord en beamer’ – Van een iets andere orde maar wellicht toch ook herkenbaar: veel prediking wordt vandaag ondersteund door de beamer. Er lijkt een soort vanzelfsprekendheid gegroeid te zijn rond beamergebruik in kerkdiensten, alsof bij uitstek de beamer zal helpen om de preken weer te laten landen.

Nu heb ik op zich niets tegen tradities, commentaren, belijdenisgeschriften en beamers. Ik zal ook niet beweren dat de Geest niks van doen heeft met tradities, commentaren, belijdenisgeschriften en beamers (de Geest werkt op vele manieren). Maar wel heb ik er steeds meer moeite mee dat ze in de praktijk van het kerkelijke leven de Geest wel eens lijken te vervangen en dat we nauwelijks nog een idee hebben van hoe dat nu toch werkt: Woord en Géést samen,

Dus daarom, in deze week voor Pinksteren, dit appèl (ook aan mezelf gericht): laten we terugkeren naar de tweeslag ‘Woord en Géést’! En daarbij: laten we dan vooral ook veel ruimte nemen om naast de bediening van het Woord de bediening van de Geest te herontdekken!

Hoe werkt de Geest rondom het Woord? Wat betekenen geestelijke gaven voor de bediening van het Woord en rond die bediening? Welke rol speelt de vrucht van de Geest als het gaat om preken en om luisteren naar preken? Wat betekent het dat Paulus zegt:  ‘Mijn spreken en mijn prediking kwam ook niet met meeslepende woorden van wijsheid, maar met betoon van geest en kracht‘ (1 Korintiërs 2:4-5) en ‘onze verkondiging aan u overtuigde immers niet alleen door onze woorden, maar ook door de overweldigende kracht van de heilige Geest’ (1 Tessalonicenzen 1:5).

En ik citeer opnieuw een uitspraak van Jelle de Kok (in het kader van de aankondiging van de conferentie ‘There is More‘) die ik als erg inspirerend ervaar:

Door naast de bediening van het Woord de bediening van de Geest door persoonlijke voorbede en handoplegging te praktiseren zal de kerk krachtiger worden.