Onderaan deze pagina vind je extra input.

Reflectie: Beginnen

Ik vind beginnen een hele kunst. Beginnen met een klus of een taak. Beginnen met de dag. Beginnen met iets waar ik tegenop zie.

Zo vind ik beginnen met bidden ook best lastig. Als het om vaste momenten gaat, bijvoorbeeld bidden bij het eten als we samen aan tafel zitten, vind ik het niet moeilijk. Daar is het een (goede) gewoonte. Maar zelf de tijd nemen om te bidden – ik blijf het lastig vinden om eraan te beginnen. Er is altijd wel weer wat anders om te doen.

Niet voor niets is er een bekend spreekwoord dat juist hier over gaat: alle begin is moeilijk. Dat is waar. En er is dan ook geen reden om aan te nemen dat dit niet het geval zou zijn als het gaat om gebed.

Een tijd geleden kwam ik een mooie uitspraak tegen die me hierin verder helpt: de kern van het geestelijk leven is altijd opnieuw beginnen. Lees die zin nog maar een keer: de kern van het geestelijk leven is altijd opnieuw beginnen. Met geestelijk leven wordt bedoeld: de dingen die je doet en ervaart als het gaat om je leven in Gods aanwezigheid. Bij geestelijk leven hoort bijvoorbeeld: bidden, bijbellezen, stil zijn, mediteren, vergevingsgezind zijn, geduldig worden, liefhebben.

Vaak denk ik – en jij misschien ook wel – dat geestelijk leven betekent dat je moet groeien, dat je stappen vooruit moet zetten, dat je een doel moet halen. Bijvoorbeeld: een betere bidder zijn, een geduldig mens worden, de bijbel uitgelezen hebben. Maar dat is niet zo. De kern van geestelijk leven is altijd opnieuw beginnen.

Dat is bevrijdend! Zo ervaar ik dat tenminste. Ik mag altijd opnieuw beginnen. Ook met bidden. Want God is een God die ons altijd een nieuw begin gunt. We blijven beginners. Dat is misschien wel het belangrijkste wat je moet weten als het over bidden gaat (en andere zaken die voor geestelijk leven belangrijk zijn): we blijven beginners.


Praktijk: Stilte

Is stil zijn ook een vorm van bidden? Ja, dat is het. Stil zijn heeft alles te maken met het scheppen van tijd en ruimte om de aanwezigheid van God te zoeken en te ervaren.

Maar wat gebeurt er als je stil wordt? Eigenlijk heeft iedereen die dat doet de ervaring dat dat moeilijk is. Want je kunt wel stil gaan zitten, stoppen met praten, zwijgen, niks doen. Maar al heel snel merk je dat er van binnen van alles doorgaat. Je denken gaat door. Je voelen gaat door. Je opmerken gaat door.

Vooral je gedachten lijken niet te temmen te zijn. Ze gaan alle kanten op. En het lijkt maar niet stil te kunnen worden. Ter geruststelling: dat is normaal. Zo zit onze geest in elkaar.

Maar het is wel mogelijk om de stilte te oefenen en er zo meer gewend aan te raken. Dat kan door de volgende aanwijzingen op te volgen.

1. Kies een gebedswoord dat voor jou symbool staat voor je actieve verlangen om in de tegenwoordigheid van de Heer te zijn en open te staan voor zijn vernieuwende werkzaamheid. Zo’n gebedswoord kan bijvoorbeeld zijn: ‘Jezus’, ‘liefde’, ‘God’, ‘rust’ of ‘verlangen’. Het is niet de bedoeling dat je over dit woord nadenkt. Het heeft alleen de functie van ankerpunt.

2. Ga ontspannen zitten, kom tot rust en maak contact met je verlangen om in Gods aanwezigheid te zijn. ‘Heer, ik wil stil zijn in uw aanwezigheid.’

3. Wees nu stil (bijvoorbeeld vijf of tien of twintig minuten). Als je merkt dat je bezig bent met gedachten of andere prikkels, keer dan telkens weer zachtjes terug naar je gebedswoord.

Dit is het stiltegebed.


Gebed: Ziel

Hoe gaat het met je ziel? Die vraag raakt een andere laag in je bestaan dan deze vraag: hoe gaat het met je? Dan antwoord je bijvoorbeeld: druk. Of: goed. Of: kon beter.

Maar wat zeg je als iemand je vraagt: hoe gaat het met je ziel?

Het mooie van Psalm 103 vind ik dat je met de woorden van die psalm je ziel direct aanspreekt. ‘Prijs, de Heer, mijn ziel.’ Dat is een uitnodiging om naar binnen te keren. Om in die binnenruimte te komen die de bijbel ziel noemt. En om daar iets te laten gebeuren door de woorden van deze psalm.

Bid zo deze psalmwoorden. Om te zorgen voor je ziel.

“Prijs de HEER, mijn ziel,
prijs, mijn hart, zijn heilige naam.
Prijs de HEER, mijn ziel,
vergeet niet één van zijn weldaden.

Hij vergeeft u alle schuld,
hij geneest al uw kwalen,
hij redt uw leven van het graf,
hij kroont u met trouw en liefde,
hij overlaadt u met schoonheid en geluk,
uw jeugd vernieuwt zich als een adelaar.

Liefdevol en genadig is de HEER,
hij blijft geduldig en groot is zijn trouw.
Niet eindeloos blijft hij twisten,
niet eeuwig duurt zijn toorn.
Hij straft ons niet naar onze zonden,
hij vergeldt ons niet naar onze schuld.

Zoals de hoge hemel de aarde overspant,
zo welft zich zijn trouw over wie hem vrezen.
Zo ver als het oosten is van het westen,
zo ver heeft hij onze zonden van ons verwijderd.
Zo liefdevol als een vader is voor zijn kinderen,
zo liefdevol is de HEER voor wie hem vrezen.”


Extra

Reflectievragen

  1. “De kern van geestelijk leven is altijd opnieuw beginnen.” Herken je dat? Bemoedigt dat je?
  2. Welke ene woord zou jouw gebedswoord kunnen zijn?

Zorg voor je ziel: een preek

Als je wat tijd en ruimte hebt, zou je onderstaande preek (uit 2008) kunnen lezen waarin ik uitgebreid inga op de betekenis van de ziel.

Hoe gaat het met je ziel? Preek over Psalm 13

Klik hier voor alle (verschenen) podcasts