De ontmoeting | derde uur met Jezus

JEZUS KIJKT JE AAN

[lees meer: Jezus kijkt, spreekt en raakt je aan]

Eén ding ontbreekt u

Bijbelgedeelte: Marcus 10:17-22:

Kerntekst: Eén ding ontbreekt u: ga naar huis, verkoop alles wat u hebt en geef het geld aan de armen, dan zult u een schat in de hemel bezitten; kom dan terug en volg mij.

---

Het is een van de bekendste ontmoetingen uit de evangeliën: Jezus en de rijke jongeman. Wat mij in die ontmoeting het meeste raakt, zijn niet zozeer de confronterende woorden die Jezus spreekt, maar die blik waarmee hij de jongeman aankijkt. Jezus keek hem liefdevol aan. Het staat er zo in alle eenvoud, maar er gaat een wereld achter schuil.

De vraag

De rijke jongeman komt naar Jezus toe met een vraag, en achter die vraag gaat onrust en onbehagen schuil. De jongeman is een serieus mens: hij doet zijn uiterste best om te leven naar de wet van God en hij heeft er heel wat voor over om daarin verder te komen. Hij zoekt God en hij wil hem vinden door een zorgvuldig leven. 

Ik vind dat mooi om te zien. Je zou de neiging kunnen hebben om toch wat afstandelijk te kijken en hier een soort Farizeeër in een jonge versie te zien en je oordeel dan al klaar te hebben: wetticisme, zelfrechtvaardiging! En toch gaat dat te gemakkelijk. Hier klopt een hartstochtelijk verlangen om de God van Israël te dienen door nauwgezet de weg van de wet te bewandelen. En tegelijk is er bij deze jongeman een gevoel van onrust waardoor hij besluit om naar Jezus te gaan met deze vraag: Wat moet ik doen om deel te krijgen aan het eeuwige leven? Is dat eeuwige leven een plaatsje in de hemel? Bij Jezus gaat het daarin elk geval niet om. In het evangelie dat Jezus verkondigt valt het eeuwige leven samen met het koninkrijk van God dat zich hier op aarde al aandient. Ten diepste is de rijke jongeman naar dit koninkrijksleven op zoek: een leven van vreugde en vrijheid onder de liefdevolle heerschappij van Jezus. Ergens van binnen weet hij dat hij dit mist.

Het antwoord

Als de jongeman dan van Jezus hoort dat het gaat om de geboden die God heeft gegeven en dat het gaat om liefde voor de naaste, dan antwoordt hij oprecht dat hij zich daaraan al vanaf zijn jeugd gehouden heeft. Wat moet je nu met dat antwoord? Getuigt dit nu van oppervlakkige naïviteit (want geen mens kan zich toch houden aan de geboden) of van grenzeloze arrogantie (want je moet jezelf wel heel wat vinden als je met droge ogen durft te beweren dat je altijd van al je naasten hebt gehouden)? Wil deze jongeman echt verder gaan op de weg van de geboden, die toch ook als een loden last op je leven kunnen drukken omdat je ze in eigen kracht moet houden?

De liefde

Maar wat me nu belangrijker lijkt is de reactie van Jezus. Hij gaat spreken, maar dat doet hij terwijl hij deze jongeman liefdevol aankijkt. Dat ontdekt me aan de blik waarmee ik naar de jongeman kijk. Ik kijk in eerste instantie oordelend, nieuwsgierig en met gepaste afstandelijkheid naar deze jongeman, omdat ik ook het vermoeden heb dat zijn onrust en onbehagen misschien overwoekerd worden door onzuivere motieven: hij wil in het gesprek met Jezus eigenlijk vooral zijn eigen gelijk krijgen. Misschien erger ik me zelfs aan hem en heb ik afstand gecreëerd. Maar Jezus houdt van hem! Jezus kijkt hem liefdevol aan! Jezus’ hart wordt warm in de ontmoeting met deze zoekende ziel! Zo komt er dan het antwoord van Jezus waar het werkelijk om draait, gesproken vanuit Gods Vaderliefde voor mensen die zoeken naar verlossing en ware vrijheid. Het is de liefde die in overvloed stroomt in het koninkrijk van God dat in Jezus op aarde present is.

De schat

Het antwoord dat Jezus geeft is rechtstreeks en confronterend. In de kern komt het hierop neer: zolang je schat hier op aarde is kun je geen schat in de hemel hebben! Als het om de rijke jongeman gaat, is volkomen duidelijk wat die schat op aarde is: zijn bezittingen. Hij is eraan gehecht en kan het niet loslaten. Maar daardoor mist hij dat ene. Eén ding ontbreekt u. Wat is dat ene? Het is in elk geval niet de gehoorzaamheid aan Gods geboden, want daar ontbreekt het niet aan bij de jongeman. Het is dit: dat je ontdekt dat God zelf je ware schat is. Er zijn heel veel zegeningen hier op aarde die we van God kunnen ontvangen en waar we ook oprecht verheugd over kunnen zijn: bezittingen, gehoorzaamheid, familie, gezondheid, waardering en ga zo maar door. Maar het gevaar is levensgroot dat deze dingen, die we van God krijgen, de aandacht afleiden van de God die ze aan ons geeft. Wat God aan ons geeft wordt dan onze schat, en we kunnen er niet meer van loskomen. We verwisselen de gaven met de Gever. De schat op aarde vervangt de schat in de hemel.

De crisis

Zo is het in het leven van de rijke jongeman. Voor hem zijn het zijn bezittingen die hij niet los kan laten: hij heeft ze ongetwijfeld ontvangen als zegeningen van God, maar heeft zich nog nooit gerealiseerd dat de Gever ver boven deze gaven uitgaat. Als hij hoort dat hij alles moet verkopen en aan de armen moet geven om Jezus te volgen, haakt hij af. Jezus brengt hem in de crisis: hij moet een keuze maken. Wordt het: alles loslaten om Jezus vast te grijpen? Of wordt het: blijven vastzitten aan zijn bezittingen en het nieuwe leven van het koninkrijk mislopen?

De rijke jongman wordt somber en gaat terneergeslagen weg. De woorden van Jezus zijn binnengekomen maar nog niet geland. 

Wat ik dan altijd weer zo bijzonder vind, is dat Jezus de jongeman laat gaan. Hij rent niet achter hem aan om hem tot een ander inzicht te brengen of hem over de streep te trekken. Jezus heeft het evangelie verkondigd en nu is het aan de rijke jongeman om er het zijne mee te doen. Jezus zal hem niet dwingen.

De Heer

De schat in de hemel waar Jezus over spreekt is niemand minder dan hijzelf. Jezus volgen is hem koesteren als je grootste schat: hem liefhebben, hem bewonderen, hem aanbidden, naar hem luisteren, met hem leven en met hem sterven – dat alles samen is het ene ding waar het om draait. Maar er is zoveel in ons leven wat ons daarbij weg kan houden: onze familiebanden, onze zekerheden, onze vanzelfsprekendheden, onze bezittingen, onze carrière, onze successen, onze frustraties, onze zorgen – alles eigenlijk. 

Op dit moment komt Jezus naar jou toe om je te vragen of je de schat in de hemel al gevonden hebt en of er misschien dingen in de weg staan waardoor dat nog niet is gebeurd. Dat is een spannende en confronterende vraag. 

Maar zie je het? Jezus kijkt je liefdevol aan! Hij wil je welkom heten in het koninkrijk van zijn Vader!

Bezinning

1. Herken je de worsteling van de rijke jongeman? Vind je hem sympathiek of erger je je aan hem?
2. Sta een tijdje biddend stil bij dingen in je leven waarvan je weet dat je ze moeilijk kunt loslaten. Staan ze een daadwerkelijke overgave aan de Heer in de weg?
3. Wat is volgens jou de winst voor jouw leven als je Jezus volgt?

Gebed

Heer Jezus, het raakt me dat u me zo liefdevol aankijkt. Dank u voor die liefde die vanuit het hart van uw Vader naar me toestroomt. Leer me om die liefde te zien en te ontvangen en om van daaruit ook uw confronterende vragen en opdrachten mijn leven binnen te laten komen. Geef me door uw Geest volkomen overgave aan u. Amen.