De verborgen boodschap van Jezus

1. Webinar

Vanavond, 18 oktober 2023 om 19.30 uur, is het derde en laatste webinar bij deze cursus. Via de afbeelding hieronder kom je op de goede plek en kun je later het webinar ook terugkijken.

2. Citaat Laudato Si’

De gevolgen van klimaatverandering vormen een van de belangrijkste maatschappelijk thema’s in de actualiteit. In deze cursus over het koninkrijk zijn we uitgekomen bij de overtuiging dat dat koninkrijk van God een mystieke dimensie (innerlijk, spiritueel) en een politieke dimensie (naar buiten gericht, op de maatschappij betrokken) heeft. Een christelijk geloof waarin het evangelie van het koninkrijk (plus de bijbehorende inkeer) centraal staat, speelt dus een belangrijke rol als bron voor betrokkenheid bij de klimaatbeweging die ten diepste een vredesbeweging is.

Tegen deze achtergrond deel ik in deze les nog een citaat uit Laudato Si’, paragraaf 225

“Niemand kan rijpen tot een gelukkige soberheid, als hij niet in vrede leeft met zichzelf. En een juist begrip van spiritualiteit bestaat voor een deel hierin dat wij ons begrip van vrede verruimen, dat veel meer is dan afwezigheid van oorlog. De innerlijke vrede van iemand is nauw verbonden met de zorg voor de ecologie en het algemeen welzijn, omdat zij zich, als zij authentiek wordt beleefd, weerspiegelt in een evenwichtige levensstijl die verbonden is met een vermogen tot verwondering dat leidt tot een diepgang van het leven. De natuur is vol woorden van liefde, maar hoe zullen wij daarnaar kunnen luisteren te midden van constant lawaai, voortdurende en begeerte opwekkende verstrooiing of de cultus van de schone schijn? Veel mensen ervaren een diep gebrek aan evenwicht dat hen ertoe drijft zich voorbij te lopen om maar actief te zijn, in een voortdurende haast die op zijn beurt hen ertoe brengt over alles wat hen omgeeft, heen te lopen. Dit beïnvloedt de manier waarop men met het milieu omgaat. Een integrale ecologie vereist dat men tijd neemt voor het herstel van een serene harmonie met de schepping, om na te denken over onze levensstijl en idealen, om de Schepper te aanschouwen die, onder ons en in hetgeen ons omgeeft, leeft en wiens tegenwoordigheid “niet moet worden vervaardigd, maar moet worden ontdekt en onthuld”.

“De innerlijke vrede van iemand is nauw verbonden met de zorg voor de ecologie en het algemeen welzijn.” Herken je dit?
Welke zin uit dit citaat spreekt je het meest aan?

3. Vrede kun je leren

Herstel van de schepping en het tegengaan van klimaatverandering vragen zeker om politieke maatregelen en regelgeving. Tegelijk kan de weg van de technocratie niet zonder de weg van innerlijke verandering en innerlijk vrede. Die vrede kun je leren.

‘Vrede kun je leren’. Zo luidt de titel van een klein boekje (zonder christelijke achtergrond) van David van Reybrouck en Thomas D’Ansembourg waaruit ik hieronder een paar citaten aanreik die iets laten zien van het belang van innerlijkheid voor een leven in vrede.

“De ontkerkelijking heeft in haar wens om het individu te bevrijden handelingen die gericht waren op innerlijk leven en introspectie maar al te vaak uit de weg geruimd. Het resultaat: minder tijd voor officiële vormen van contemplatie, minder meditatie minder stilte ook. Vandaag de dag is de verzorging van het lichaam volkomen – soms zelfs in extreme mate – in het dagelijks leven geïntegreerd, maar niet de verzorging van de geest – ook al toont de wetenschap steeds duidelijker aan hoe belangrijk psychische en gezondheidsrituelen zijn. We verzorgen ons vel, maar verwaarlozen onze vrede.” (12)

“Eén ding lijkt ons duidelijk: iedereen die zich erop toelegt zichzelf te leren kennen, stelt zich systematisch in dienst van anderen. Door geconcentreerd aan zijn persoonlijke ontwikkeling te werken, draagt hij bij aan een duurzame sociale ontwikkeling. Het is dus een sociaal bewuste daad om te leren zijn ware aard te respecteren en vrede in zichzelf te vinden: wie vrede kent, vrede brengt.” (84)

“Innerlijkheid is tegenwoordig een weinig vertrouwd begrip. We kunnen het omschrijven als het vermogen van ieder mens om ruimte voor herijking, onderscheidingsvermogen en inspiratie in zichzelf te ontwikkelen, waardoor de verschillende menselijke inzichten samen kunnen komen met voorbijgaan van de klassieke verschillen. Die toestand van focus en innerlijke coherentie geeft ruimte voor een geïnspireerde manier van kijken die aanmoedigt tot juist handelen. Heel weinig tijdgenoten beseffen dat deze innerlijkheid onze actieve, creatieve en verantwoordelijke deelname aan het gemeenschapsleven niet alleen voor eenvoudig maar ook verrijkt.” (84-85)

Wat spreekt je aan in deze citaten? Wat valt je op?
Hoe ziet jouw eigen aandacht voor innerlijkheid eruit?
Wat is de politieke of maatschappelijke betekenis van aandacht voor het ontwikkelen van innerlijke vrede?

4. Geweldloosheid

Aandacht voor de mystieke en de politieke dimensie van het koninkrijk waar Jezus altijd over spreekt, leidt ook tot aandacht voor de thematiek van geweldloosheid. Ken je dat begrip? Je zou er op internet meer over kunnen opzoeken (bijvoorbeeld hier).

Een paar jaar geleden kwam die geweldloosheid aan de orde in een preek die toen (ook al) ging over de acht gelukkigprijzingen: Hoe geweldloos communiceer jij eigenlijk? Je kunt die preek hieronder terugluisteren als podcast: