2.2 Gods nieuwe wereld is dichtbij

Toen ik in 2013 voorganger werd van de Plantagekerk in Zwolle, ben ik direct begonnen met een prekenserie over het koninkrijk van God. Want in de loop van de voorgaande jaren had ik ontdekt dat in dat koninkrijk het hart van de verkondiging van Jezus klopte. Het verbaast me eigenlijk nog steeds dat ik in zoveel jaren geloofsopvoeding, zoveel jaren kerkdiensten en ook zoveel jaren theologiestudie zo weinig had gehoord over het koninkrijk van God.

Koninkrijk nabij

Hoe dat ook gekomen mag zijn, nu staat voor mij als een paal boven water dat je bij het koninkrijk van God moet zijn als je wilt ontdekken waar het hart van het goede nieuws van Jezus klopt. Vooral de woorden van Jezus die we vinden in Marcus 1:15 zijn me dierbaar geworden. In het Marcus-evangelie zijn dat de eerste woorden die Jezus zelf spreekt. Marcus zal ze vast bewust voorop hebben gezet om al bij voorbaat samen te vatten waar het Jezus om te doen is.

‘De tijd is aangebroken,
het koninkrijk van God is nabij:
kom tot inkeer
en hecht geloof aan dit goede nieuws.’

Jezus

Evangelie

Zelf heb ik lange tijd het evangelie ongeveer zo samengevat: ‘Jezus is gekomen om aan het kruis voor onze zonden te sterven zodat het weer goed is tussen God en ons en wij naar de hemel kunnen als we sterven.’ Maar dat is dus niet wat Jezus zegt. Hij spreekt niet over vergeving van zonden en naar de hemel gaan. Hij spreek over het koninkrijk van God. In de Bijbel in Gewone Taal is dat vertaald met: Gods nieuwe wereld. ‘Gods nieuwe wereld is dichtbij. Geloof dat goede nieuws! Dit is het moment om je leven te veranderen.’ Ik merk steeds weer hoe wezenlijk het is om hier te beginnen, bij deze woorden van Jezus. Wat een prachtige uitnodiging! En tegelijk is het ook een uitdaging: Gods nieuwe wereld zien, anders gaan denken, anders gaan kijken, midden tussen heel veel slecht nieuws dat dagelijks over ons wordt uitgestort het goede nieuws ontdekken.

Eindelijk!

Laten we ons nog even verplaatsen in dat moment dat Jezus deze woorden spreekt. Het volk van God wachtte al eeuwenlang op de komst van de messias die Gods koningschap op aarde zou vestigen. De verwachtingen waren extra hoog gespannen nu de Israëlieten werden onderdrukt door de Romeinen. En dan is daar Jezus die zegt dat dit het moment is waarop ze al zolang hebben gewacht. De tijd is aangebroken. Het is zover! Eindelijk! Het koninkrijk van God is nabij! Maar waar is dat koninkrijk dan? Als je er op het moment dat Jezus deze woorden sprak bij zou hebben gestaan, en je zou om je heen hebben gekeken en vervolgens weer naar degene die deze woorden sprak, moest je wel tot deze conclusie komen: in Jezus zelf is dat koninkrijk dus blijkbaar nabij gekomen. Want verder was er niet zoveel bijzonders te zien geweest: geen legers, geen wapentuig, geen slagorden die klaar staan om de strijd aan te gaan. Alleen maar Jezus. De mensen die luisterden zagen niemand dan Jezus alleen.

Het koninkrijk is dus waar Jezus is en waar zijn leven stroomt: vol vrede en gerechtigheid, dienstbaarheid en liefde, vreugde en gehoorzaamheid. Het koninkrijk is het nieuwe leven in de Geest van Jezus dat in de toekomst volmaakt zal zijn, als Jezus terugkomt, maar dat ons door in hem te geloven ook nu al toekomt. Het koninkrijk van God is Gods nieuwe wereld waarin Jezus niet moe wordt om te zeggen: ik ben er om jullie het leven te geven in al zijn volheid!

Kom tot inkeer

Maar het is niet genoeg om te constateren dat Jezus heeft gezegd dat het koninkrijk nabij is. Hij doet daarom ook een even helder als dringend appèl. Kom tot inkeer! Het gaat er dus om dat we ons omkeren, dat we onze oude visies en ons oude leven achter ons laten en welbewust kiezen voor een nieuwe visie en een nieuw leven. Het is nu de tijd om te veranderen! Ik zie in mijn eigen leven nog zo vaak dat ik mijn eigen koninkrijk aan het bouwen ben: ik ga voor mijn eigen ideeën en idealen, ik loop achter mijn eigen visioenen en dromen aan, ik bouw aan een wereld waar ik zelf heer ben over mijn gedachten en mijn gevoelens en mijn gedrag.

Jezus komt dan dus vierkant tegenover mij staan. Hij roept me op tot een diepgaande omkeer in mijn leven. ‘Kom tot inkeer. Ga anders leven!’ Het gaat om een totaal nieuwe oriëntatie, een heuse bekering, een keuze voor een leven waarin ik niet zelf in het midden sta, maar Jezus alleen, die telkens opnieuw tegen mij zegt: ‘De tijd is aangebroken, het koninkrijk is nabij: kom tot inkeer en hecht geloof aan dit goede nieuws.’Als ik het in dit boek over het goede leven heb, dan moet op de achtergrond altijd meeklinken dat we het dan hebben over het koninkrijk van God, over Gods nieuwe wereld, over momenten en plaatsen waar de hemel en de aarde elkaar raken. Het goede leven is het leven dat opbloeit als we ons bevinden in de ruimte van Jezus. 

Kerk en koninkrijk

Nu geloof ik dat de kerk alles te maken heeft met dat koninkrijk. Maar de kerk valt er niet mee samen. Het koninkrijk van God is overal waar door de Geest iets zichtbaar en ervaarbaar wordt van Gods nieuwe wereld van vrede en verbondenheid, van genade en goedheid, van liefde en licht, van barmhartigheid en gerechtigheid.

Het anders kerk zijn waar ik in deze cursus voor pleit, begint in elk geval hier: dat we ontdekken dat het helemaal niet om de kerk gaat. Het gaat om het koninkrijk. En de kerk is voor dat koninkrijk een oefenplaats en zo hopeljjk ook een teken Gods nieuwe wereld!


Reflectievragen

  1. Wat is jouw beeld bij ‘het koninkrijk van God’?
  2. Welke betekenis hebben de woorden van Jezus in Marcus 1:15 voor vandaag? En voor jou en de kerk?
  3. ‘Het gaat helemaal niet om de kerk. Het gaat om het koninkrijk.’ Wat doet die uitspraak met je?

Extra materiaal

1.

Lees hier de samenvatting van de eerste preek die ik als predikant van de Plantagekerk hield over het koninkrijk. En je kunt de preek ook beluisteren.

Jezus is zeg maar echt mijn King

2.

Je kunt de betreffende preek hieronder ook beluisteren: