Verlangen naar het goede leven 5.2

5.2 Eten met Jezus

Is het je wel eens opgevallen hoe belangrijk maaltijden, voedsel, vruchten, aan tafel zitten en samen eten in de bijbel zijn? De bijbel is er vol van. Ik wil daar een kleine indruk van geven door zomaar wat passages uit de bijbel te citeren. En in het kader van het ‘samen lezen’ kun je ervoor kiezen je bijbel er ook bij open te doen en er wat omheen te lezen. Wellicht dat al lezend het water je in de mond begint te lopen.

De bijbel open over eten

‘God, de HEER, legde in het oosten, in Eden, een tuin aan en daarin plaatste hij de mens die hij had gemaakt. Hij liet uit de aarde allerlei bomen opschieten die er aanlokkelijk uitzagen, met heerlijke vruchten’ (Genesis 2:8-9).

‘Abraham haastte zich naar de tent, naar Sara. ‘Vlug,’ zei hij, ‘drie schepel fijn meel! Maak deeg en bak brood.’ Daarna snelde hij naar de kudde, zocht een mooi kalf uit dat er mals uitzag, en gaf dat aan een knecht, die het onmiddellijk klaarmaakte. Hij haalde boter en melk, nam het gebraden kalf en zette alles aan zijn gasten voor. Terwijl zij aten, bleef hij bij hen staan onder de boom’ (Genesis 18:6-8)

‘Zo moeten jullie het eten: met je gordel om, je sandalen aan en je staf in de hand, in grote haast. Dit is een maaltijd ter ere van de HEER, het pesachmaal’ (Exodus 12:11).

‘We verlangen terug naar de vis die we in Egypte volop te eten hadden, naar de komkommers en watermeloenen, de prei, uien en knoflook’ (Numeri 11:5).

‘Op deze berg richt de HEER van de hemelse machten voor alle volken een feestmaal aan: uitgelezen gerechten en belegen wijnen, een feestmaal rijk aan merg en vet, met pure, rijpe wijnen’ (Jesaja 25:6).

‘Toen hij thuis aanlag voor de maaltijd, kwam er ook een groot aantal tollenaars en zondaars, die samen met hem en zijn leerlingen aan de maaltijd deelnamen’ (Matteüs 9:10).

‘Ik heb een feestmaal bereid, ik heb mijn stieren en het mestvee laten slachten. Alles staat klaar, kom dus naar de bruiloft’ (Matteüs 22:4).

‘Maar de vader zei tegen zijn knechten: ‘Haal vlug het mooiste gewaad en trek het hem aan, doe hem een ring aan zijn vinger en geef hem sandalen. Breng het gemeste kalf en slacht het. Laten we eten en feestvieren, want deze zoon van mij was dood en is weer tot leven gekomen, hij was verloren en is teruggevonden. En ze begonnen feest te vieren’ (Lucas 15:22-24).

‘Wanneer namelijk iemand met een zwak geweten ziet dat u, met uw kennis, in een afgodentempel deelneemt aan een maaltijd, wordt hij er dan niet toe verleid dat offervlees te eten?’ (1 Korintiërs 8:10)

‘Maar toen Kefas in Antiochië was, heb ik me openlijk tegen hem verzet, want zijn gedrag was verwerpelijk. Hij at altijd met de heidenen, maar toen er afgezanten van Jakobus kwamen, trok hij zich terug en at hij apart, uit angst voor de voorstanders van de besnijdenis’ (Galaten 2:11-12).

‘Ik sta voor de deur en klop aan. Als iemand mijn stem hoort en de deur opent, zal ik binnenkomen, en we zullen samen eten, ik met hem en hij met mij’ (Openbaring 3:20).

‘In het midden van het plein van de stad en aan weerskanten van de rivier stond een levensboom, die twaalf vruchten gaf, elke maand zijn eigen vrucht. De bladeren van de boom brachten de volken genezing’ (Openbaring 22:2).

Begin en einde

En als je naar het begin en het einde van de bijbel kijkt, dan valt er ook nog iets op. De eerste aanwijzing die God de mensen geeft, gaat over eten: ‘Van alle bomen in de tuin mag je eten, maar niet van de boom van de kennis van goed en kwaad; wanneer je daarvan eet, zul je onherroepelijk sterven’ (Genesis 2:16-17). En het laatste gebod op de laatste bladzijde uit de mond van de Geest en de bruid is: ‘Laat wie dorst heeft komen; laat wie dat wil vrij drinken van het water dat leven geeft’ (Openbaring 22:17). Alles wat daartussen gebeurt kun je zien als een tafel waarop een maaltijd wordt geserveerd, als een feest dat we vieren ter ere van hem die het brood is dat leven geeft.

Vier maaltijden

Je kunt de Bijbelse hoofdlijn zelfs in beeld brengen door te vertellen over vier maaltijden.

Eerst is er een uitnodigend menu (de schepping): de door God geschapen wereld in het paradijs, de bomen met de vruchten om te eten.
Dan is er de stiekem gestolen snack (de zondeval): de mensen eten toch van de ene verboden boom.
Vervolgens is er de maaltijd van de Heer (de verlossing): samen aan tafel eten als daad van verzoening, samen het genademaal vieren.
En als vierde en laatste: Gods grote feestmaal (de terugkomst): de bruiloft van het lam, samen eten en feestvieren tot in eeuwigheid.

En in het centrum van de bijbel ontmoeten we hem over wie de mensen zeggen: ‘Kijk toch eens, wat een veelvraat, wat een dronkaard, die vriend van tollenaars en zondaars’ (Matteüs 11:19).

Veelvraat

Ja, je leest het goed: Jezus een veelvraat en een dronkaard! Hij stond er om bekend dat hij graag at en dronk. Als je Jezus tegenkwam, was er altijd wel een maaltijd, een tafel, lekker eten, wijn, een feest om te vieren. Jezus is op zijn best aan een tafel. Iemand heeft de kern van het evangelie eens zo samengevat: ‘Jezus die aan tafel geniet van het goede leven samen met slechte mensen’. Dat moet er inderdaad ook bij gezegd worden: ‘de vriend van tollenaars en zondaars’. Want de tafel kan niet zonder eten en drinken, maar evenmin zonder mensen die aan tafel zitten. Welke mensen. De verkeerde mensen. Althans, in de ogen van de tegenstanders van Jezus die hem ook veelvraat en dronkaard noemden.

Jezus at met tollenaars en zondaars. Dat is inderdaad de kern van het evangelie. Dat Jezus komt om te laten zien dat er een nieuwe wereld is, met nieuwe verhoudingen, waar de laatsten de eersten en de eersten de laatsten zijn, ook aan tafel. Hij maakt alle dingen nieuw, hij raakt mensen aan die door hun naasten waren afgeschreven en gunt hun een nieuw leven, hij schept nieuwe relaties. Dat is wat er gebeurt aan de tafels waar Jezus eet en drinkt.

Koninkrijk van God

Niet voor niets is de maaltijd een van de belangrijke beelden voor het koninkrijk van God op aarde zoals in de hemel. Want het koninkrijk van God is een feestmaaltijd, een geest van genade en goedheid, een feest van vreugde en vrede. De maaltijd aan de tafel is dé plek om te genieten van het goede leven dat door Jezus wordt belichaamd.

Gastvrijheid

En als er dan één deugd is die past bij de maaltijd, dan is dat de deugd van de gastvrijheid. Samen eten en gastvrijheid zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De etende Jezus is het beeld van de gastvrije God. Wie Jezus aan tafel ziet zitten en zó ziet genieten van eten en drinken en van het gezelschap van tollenaars en zondaars dat zijn tegenstanders hem zelfs een gulzigaard en dronkaard kunnen noemen, kijkt in het hart van God en ontdekt daar: onuitputtelijke gastvrijheid. En ook wie Jezus hoort zeggen dat hij het brood is dat leven geeft en wie Jezus ziet die voor ons tot gebroken brood wordt aan het kruis, raakt onder de indruk van de ongelooflijke gastvrijheid van God.

Ik geloof in een gastvrije God. Ik geloof in Jezus die eet en drinkt om het koninkrijk van de hemel zichtbaar en ervaarbaar te maken in het hier en nu. Ik geloof dat eten en drinken met Jezus het beste is wat een mens kan overkomen. En ik geloof dat gastvrijheid vieren aan een tafel die ik deel met andere mensen die ik niet heb uitgekozen, misschien wel een van de beste manieren is om het evangelie van het koninkrijk te verkondigen.

Gastvrijheid. Dat is: ruimte. Ruimte voor de ander die zo anders is, ruimte voor wie ik niet zelf heb uitgekozen, ruimte voor wie God op mijn pad brengt, ruimte voor elke naaste.

Wat is het mooi dat elke maaltijd een oefening in gastvrijheid kan zijn en zo tot Jezusruimte kan worden.

Reflectievragen

Welke van de genoemde bijbelgedeelten over maaltijden in de bijbel spreekt je het meest aan?
‘Jezus een veelvraat en een dronkaard! Hij stond er om bekend dat hij graag at en dronk.’ Wat vind je daarvan? En wat is er de betekenis van?
Hoe kunnen we rond onze maaltijden meer oefenen in gastvrijheid?