ignatius‘Retraite’ is het tweede van de drie thema’s (‘spiritualiteit’, ‘retraite’ en ‘gebed’) die voor mij in het komende seizoen centraal staan. Vlak voor de vakantie heb ik ‘De ontmoeting. 12 uren met Jezus’ afgerond. Dit boek heb ik opgezet als retraiteboek. Toen ik bezig was met de afronding vond ik, op internet zoekend via Google op ‘retraiteboek’, het ‘Retraiteboek’ van Em. Janssens S.J. (Lannoo Tielt, 1979). Ik heb het via Marktplaats kunnen kopen van iemand uit Groningen. Lezend in het voorwoord ontdekte ik dat de schrijver een Jezuïet was die gewoond en gewerkt heeft in het Jezuïetenklooster in Heverlee. Dit klooster is nu grotendeels in gebruik door de Evangelische Theologische Faculteit Leuven, waaraan ik als gastprofessor homiletiek verbonden ben. Een aardige en ongedachte link.

Eenmaal op dit spoor gezet, maakte ik kennis met de Geestelijke Oefeningen van Ignatius van Loyola. Daar omheen lezend trof het me dat deze Geestelijke Oefeningen wel worden gezien als een van de hoogtepunten van de Moderne Devotie van de 15e eeuw, waartoe ook Thomas a Kempis behoorde. Het retraiteboek dat ik geschreven heb kan dus qua opzet vergeleken worden met de praktische spirituele handreikingen die kenmerkend zijn voor de Moderne Devotie en voor de Ignatiaanse spiritualiteit. Dit herinnerde me weer aan wat Tjerk de Reus enkele jaren geleden schreef in zijn recensie van mijn boek ‘Jezus ontdekken’ in het Friesch Dagblad: 

Het boek van Douma is heel eigentijds. Maar hoe hij geloofszaken hier benadert, is niet nieuw. Historisch gezien kan Douma het beste geplaatst worden in het verlengde van allerlei vroomheidsbewegingen die zich wereldwijd, maar ook in Nederland hebben voorgedaan. In de vijftiende eeuw verkondigde Geert Grote het belang van een toegewijd, innerlijk op God betrokken leven. In latere eeuwen had vooral de Nadere Reformatie – een vroomheidsbeweging in de Nederlandse gereformeerde kerken in de zeventiende en achttiende eeuw – vergelijkbare doelen als Douma. Het gaat hen om een intense spiritualiteit, waarin globaal de orthodoxe standpunten van de kerk gehandhaafd blijven.
Naar een nieuw zicht op de leer van de kerk zijn mensen zoals Douma vrijwel nooit op zoek; het gaat hen alleen om een grotere persoonlijke betrokkenheid, om meer heilzame effecten van de Geest in het leven van de gelovige. (Friesch Dagblad, 11 maart 2004. Lees het hele artikel: Innerlijke geloofsbeleving: een lastig punt. Jos Douma reikt taal aan om te communiceren over het geloof)

Zo werd ik ook weer op het spoor gezet van wat ik ruim een jaar geleden op mijn weblog schreef. Op 6 juni 2008 schreef ik over mijn verlangen om me te focussen op een spirituele vernieuwingsbeweging die gefocust is op Jezus Christus. Ik noemde drie bronnen voor dat verlangen:

1. De Jezustrilogie: tussen 2004 en 2008 schreef ik drie boeken over Jezus die met elkaar een de basis bieden voor een vernieuwde christocentrische spiritualiteit. Dat is een geloofsverwoording en -beleving waarin de glorie Christus centraal staat en waarin je steeds opnieuw op zoek bent naar het ervaren van de verbondenheid met hem.
2. De Bijbeltekst: 2 Korintiërs 3 vers 18 ervaar ik steeds meer als de verwoording van wat mijn specifieke bijdrage aan het leven in de kerk van Christus zou kunnen zijn: dat we ontdekken dat het zien van de luister van de Heer (de schoonheid van Jezus) de echte Geestelijke weg naar vernieuwing en verandering is.
3. De Moderne Devotie: ik heb in de voorbij weken steeds meer het idee gekregen dat deze spirituele vernieuwingsbeweging uit de 15e eeuw sterk gekleurd wordt door hetzelfde verlangen dat ook bij mij al langere tijd leeft: groei in een spiritualiteit die heel dichtbij de Bijbel blijft (met nadruk op een meditatieve omgang met Gods woord) en die sterk gefocust is op Jezus.

En op 10 juni 2008 schreef ik over de visie van waaruit ik mijn werk als predikant en auteur wil doen:
Mijn visie:

Christenen (en daardoor kerken) die opbloeien in geloof omdat ze hun spiritualiteit focussen op Jezus Christus.

Mijn missie: Bezinnende teksten (preken, boeken, artikelen) en praktische handreikingen bieden met het oog op een christocentrische spiritualiteit die door christenen in het dagelijkse leven praktisch vorm kan worden gegeven.

Mijn inspiratie:
1. Jezus Christus zelf en de aanbidding van hem.
2. De Bijbeltekst 2 Korintiërs 3 vers 18.
3. De spirituele vernieuwingsbeweging van de Moderne Devotie in de 15e eeuw.

Sindsdien heb ik met de Moderne Devotie weinig meer gedaan. Wel schreef ik in het Nederlands Dagblad een leesimpressie van Thomas a Kempis’ De Navolging van Christus: Met een boekje in een hoekje? Ja! Maar verder had ik er geen aandacht meer voor. Tot nu dus, nu die Moderne Devotie op een dieper niveau toch blijkt te hebben doorgewerkt in het concept van ‘De ontmoeting. 12 uren met Jezus. Retraiteboek’.

Het komende seizoen zal ook het jaar seizoen waarin een start wordt gemaakt met het retraitecentrum van RenoVita in Bleskensgraaf. Ik hoop daar de komende weken meer over te kunnen vertellen

Om verder te lezen:
Met een boekje in een hoekje? Ja! (Persoonlijke leesimpressie van Thomas a Kempis’ Navolging)
Het boekje is er, nu het hoekje nog (Recensie door Rien van den Berg van de hertaling voor jongeren door Mink de Vries van Thomas a Kempis’ Navolging)

Voor meer informatie over het retraiteboek: www.josdouma.nl/retraite.