De laatste tijd ben ik erg bezig met de vraag hoe spiritualiteit nu werkelijk een plek krijgt in het gemeenteleven. Mijn ervaring is namelijk dat dat nog helemaal niet zo gemakkelijk is. Het samen kerk zijn lijkt soms vooral gedreven te worden door programma´s, door roosters waar je op staat om iets te doen, door allerlei organisatorische zaken, door vergaderingen en toerustende en missionaire activiteiten. Maar wanneer vinden nu echt de echte ontmoetingen plaats, op zielsniveau? Is er ook echt wel sprake van geestelijke veranderingsprocessen waardoor we sterke en meer inspirerende christenen worden?
Ik ben daar persoonlijk nogal mee bezig en merk dat er in pastorale contacten veel kan gebeuren. Ook zie ik in de loop van de tijd dat mijn prediking wel vrucht draagt in mensenlevens. Maar ik zie ook het andere: dat er maar bar weinig lijkt te veranderen, dat er geen verdieping plaats vindt, dat er eerder sprake is van een toenemende spirituele schraalheid, een toenemende individualisering in het kerkelijk leven, een groter gebrek aan betrokkenheid en toewijding en een steeds meer zichtbaar wordend geestelijk consumentisme.
Ik vind het spannend om dat te benoemen. Want ik doe er altijd mensen onrecht mee, hun namelijk bij wie er wel degelijk sprake is van geestelijke verdieping en bij wie er wel echt een grote mate van toewijding is. Maar dat is, voorzichtig gezegd, geen meerderheid. En dan kan ik mooie dingen lezen en zelfs schrijven over spirituele gemeenteopbouw, ontmoeting op zielsniveau, gebed en stilte – maar wat haalt het allemaal uit? Wie is er eigenlijk in geïnteresseerd? Want we hebben het druk. Onze dagen zijn tot de laatste minuut vol gepland, onze weken lopen over van activiteiten en de zondag wordt steeds meer de dag om even adem te halen zodat je een nieuwe week weer (net) aankunt.
De kop boven de vorige blog was ‘Onversneden narcisme’. Ik liet een ander aan het woord: Larry Crabb. Maar ik merk dat ik liever door anderen laat zeggen wat ik zelf eigenlijk kwijt wil. Misschien moet ik mezelf maar gewoon eens uitspreken: ik denk dat er in het kerkelijk leven veel meer dan ons lief is en we voor willen hebben sprake is van onversneden narcisme. We zijn ongelooflijk met onszelf bezig: met ons eigen geluk, onze eigen toekomst, onze eigen plannen, onze eigen agenda’s – en als Jezus daarbij behulpzaam is dan slaan we die helpende hand zeker niet af. Maar dat we bestaan voor de glorie van Christus, dat we geschapen zijn om God de eer te geven en om ons hart volledig te openen voor de leiding van de Geest in alle aspecten van ons leven, dat we de roeping hebben om te leven in de omhelzing van de drie-enige God en anderen daarin binnen te brengen – het lijkt wel alsof ik als ik die dingen zeg een taal spreek die niet verstaan wordt. Misschien versta ik de taal zelf ook wel niet, omdat ik veel te veel met mezelf bezig ben: met mijn ego dat snakt naar waardering en respect en naar een leven zonder al te grote moeilijkheden, omdat ik daar toch eigenlijk recht op heb…
08/12/2009 op 23:52
Je ‘snijdt’ een interessant en herkenbaar thema aan. Wij stellen prioriteiten vaak verkeerd. Helemaal mee eens (helaas). Afleidingen en nieuwschierigheden etc.
Maar is ‘ons’ probleem niet meer, dat wij het leven te zeer als ‘survival’ ervaren en daarom zo druk zijn, in plaats van dat wij ons gedragen weten (WETEN) door kerk & geloof en liefst door de Heer zelf?
Natuurlijk spreek ik hier ook voor mijzelf, maar ik kan niemand verwijten die druk, druk, druk is en graag gezond wil zijn etc., want zwakte en ziekte leiden al te snel tot armoede en maatschappelijk isolement. En in de kerk word je daar ook beslist niet beter van.
Een ander probleem is misschien dat ‘devotioneel christenzijn’ zo soft overkomt en zo weinig korte termijn rendement lijkt te hebben. Voor je het weet, zijn ook de kleinste zegeningen weer gestolen of vergeten. Daar heb ik het zelf wel eens moeilijk mee.
10/12/2009 op 22:42
Beste Jos, onderschat niet de reikwijdte van internet! ik behoor dan misschien tot de minderheid wie jij benoemd. Ook ik heb het druk maar volg met grote interesse al jaren dagelijks je feeds. Je laat een helder geluid horen, hebt durf door onorthodoxe zaken te benoemen en je kritisch, kwetsbaar en transparant op te stellen. Zoveel bruikbaar materiaal wordt aangereikt waardoor we meer en meer op Jezus kunnen gaan lijken. J(os)ezus bedankt! En ga vooral door met zaaien op de manier zoals jij dat doet en Hij zal wasdom geven op Zijn tijd en wijze.
Shalom, een broeder in Christus
11/12/2009 op 18:18
Waar ben ik nu helemaal mee bezig?
Dit is een goede en terechte vraag.
Het is altijd nu, druk,chaotisch en vandaag!
Ook deze kerkmier is heel druk met gemeentekring en
Alpha groep maar als zij niet eerst naar binnen kijkt
is er geen innerlijke orde maar alleen maar troep!
Daarom wil ik graag met vallen en opstaan leren
om het luisterend bidden te praktiseren.
Rustig zittend op mijn stoel zonder afleiding,
gericht op God en wat ik voor Hem voel.
Bedankt, Jos, dat jij vanuit de praktijk van jouw leven
ons bagage en vitamines mee wilt geven.
In gebed zal ik ook aan jou denken.
Veel zegen met het zelf overpeinzen van het Woord om
lekker bij te tanken.
veel zegen hierbij toegewenst.
Annemarie.
12/12/2009 op 13:14
beste jos,
waar is het misgegaan?
we weten het, in het paradijs waar echt alles goed was
Jezus kwam zelf, velen verstonden Hem niet
jouw taal, Zijn boodschap is duidelijk maar zo anders
‘Show the Fathers Love’
voor jou: http://www.youtube.com/watch?v=gLiIh9FD5xs
vr.gr. hans
16/12/2009 op 14:24
Beste Jos,
Als ik jouw bijdrage lees, moet ik denken aan grote maatschappelijke trends (vijf ‘I’ s, ontleend aan Paul Schnabel, SCP):
-Individualisering
-Informalisering
-Informatisering
-Internationalisering
-Intensivering
De gevolgen van die ontwikkelingen voor het samenleven zijn denk ik gigantisch. We zijn in een werkelijkheid terecht gekomen die in veel opzichten het spiegelbeeld is van de tijd waarin Nederland nog was verankerd in de drie zuilen (protestanten, katholieken, socialisten).
Terecht stel jij, en met jou vele anderen, de vraag: en hoe zit het nu met de gemeenschapszin? Mensen zijn toch sociale wezens? Gelovige mensen zijn – als we de verhalen over gemeenten lezen in de Bijbel – toch als handen en voeten met elkaar verbonden? In je denken spits je dat toe op zielscontact. Mooi gezegd, dat spreekt me aan.
Ik denk dat die vijf i’s het zielscontact in een fysieke wereld onder druk zetten. En dat er mogelijkheden via internet door worden gegeven waardoor gemeenschap juist kan opbloeien. Mijn ervaring is dat internet helpt, maar dat er toch dimensies zijn die er niet door worden ontsloten. Je zegt dat zelf mooi, door de pastorale context als een dieper zingevend kader te bestempelen.
De recente trends roepen natuurlijk ook de vraag op waar God en Zijn kerk/gemeente zijn in dit verhaal is. Ik denk dat velen daarmee worstelen en dat er een gevaar is dat het een discussie over verschijningsvormen is/wordt.
Het klinkt misschien vaag, maar ik geloof dat het verlangen om de Heilige Geest aan het woord te laten de doorslaggevende factor is. Misschien dat ‘de i’ van informalisering in deze tijd dan weleens een helpende factor kan zijn (dat strakke hiërarchische machtsstructuren in deze tijd geen belemmerende factor zijn om de Geest zijn gang te laten gaan). Dan is er denk ik – zoals ik zei – veel ruimte voor geestelijke uitingen op internet.
En wat betreft de beleving in een fysieke wereld: ik denk dat de huidige trends (de 5 i’s) meer aansluiten bij kleinschaligere uitingen van gemeenschapszin. De kleinste is die van jezelf met God (maar dan blijf je toch wat missen denk ik) en de een na kleinste is die van een tweegesprek. Enz. Hiermee wil ik niet zeggen dat bijeenkomsten in huizen en gehuurde onderkomens uitsluitend de toekomst hebben (zoals in de eerste gemeenten). Ook grotere gemeenschappen hebben wat mij betreft bestaansrecht: ook hierbinnen kan op een kleinschaliger manier gemeenschap worden ervaren. Natuurlijk kan zoiets uitgroeien tot een collectiever bewustzijn. Dat is het mooie van (jouw) uitingen: het beste wat je erdoor kan overkomen, is dat er een kleinere of grotere gemeenschap door wordt gevormd (dat je er gelovige mensen in je kielzog door meeneemt).
En ja, het blijft denk ik zo dat Christenen worstelen met hun vlees. Dat gaan geloven niet een eindpunt is. Dat het een begin is. Dat er binnen een christelijke gemeenschap ook gebrokenheid is. Dat verandering naar Zijn evenbeeld een jarenlang proces is. Dat wat mij betreft de verwondering hier centraal mag staan: dat je op een dag merkt dat je eigenlijk heel anders reageert op mensen/situaties dan dat je eerder gedaan zou hebben. Dat je op een dag merkt dat mensen om je heen anders reageren dan je tot nu toe had verwacht.
Jos: ik wens je veel Goeds toe in het werk dat je is toevertrouwd. Dank voor je inspiratie.
Groet,
Jan Kersloot
21/12/2009 op 10:04
we hebben het over allerlei zaken tegelijk. individualisering is zo’n woord die vaak hgebruikt wordt. als we kijken naar kerken zien we volgens mij inderdaad dat we niet meer echt groeien. er vindt duidelijk een verschuiving plaats van de ene naar de andere kerk, maar echte (ver)binding met een gemeenschap lijkt moeilijk te zijn. de kerk als instituut lijkt een bedrijf geworden waar vooral veel gewerkt moet worden en waar behalve dat er ook nog veel rivaliteit is aangaande de posities/functies die bekleed worden. helaas zijn kerken natuurlijk erg afhankelijk geworden van zaken als inkomsten.
als het gaat om spiritualiteit lijkt het nuchtere verstand soms de overhand te nemen boven het laten leiden door Gods Geest in alle zaken binnen de kerk. Hierdoor lijkt het soms of we de Geest de kerk uitjagen. Ik geloof net als jij dat we terug moeten naar God. en inderdaad we hebben het vaak veel te druk. ik ben me bewust dat ook ik niet een antwoord heb, maar slechts een reactie. maar we zullen de rust moeten vinden om dicht bij Hem te zijn en te blijven en elkaar daarin ondersteunen.
veelal is het zo dat we zelfs als christenen niet eerlijk durven zijn naar elkaar. elkaar bemoedigen is moeilijk, maar zo hard nodig soms. of elkaar de weg wijzen hoe God over hen denkt. veel mensen werken verschrikkelijk hard in de kerk om Gods liefde te winnen, maar beseffen niet dat ze Hem in al zijn liefde reeds mogen omarmen. veel posities binnen de kerkmuren worden bekleed door mensen die ook buiten de kerk vooraanstaande posities hebben verworven, maar nauwelijks de tijd hebben om dicht bij God te zijn. er wordt gekeken naar capaciteiten van mensen en daarbij wordt de maatschappelijke visie gebrikt in plaats van wat de Bijbel ons leert over wat een oudste nu werkellijk is bijvoorbeeld. of… waarom worden er niet meer mensen vrijgesteld in de gemeente zo dat de druk onder de mensen die alle hooi op hun vork lijken te hebben.
weer komen we dan uit met wat we zelf schijnbaar op ons bordje hebben gebracht: we willen zoveel. een groot kerkgebouw, veel koffie, veel dingen organiseren, en ja reclame maken (noemen we vaak evangeliseren). in ieder geval we zijn bezig met het runnen van een bedrijf, maar kijken we nog wel naar elkaar om in de gemeente. zien we nog wel dat iemand het moeilijk heeft? ja, ik geloof dat we het wel zien, maar laten het afweten om mensen echt te helpen. we maken ons er vaak gemakkleijk af door even een kaartje te struren. maar mensen hebben behoefte aan echt kontakt. kontakt van man tot man. niet slechts koetjes en kalfjes verhaal, maar echtheid en transparantie.
29/12/2009 op 13:52
Beste Jos,
Jouw schrijven herinnert me aan een preek van E.J. Bos van een aantal weken geleden over 1 Koningen 19. Over Elia, die net een top ervaring achter de rug had, waarin hij in Gods dienst Gods macht kon laten zien. En dan verwacht je, dat mensen gaan veranderen, dat er inzicht komt, maar het gebeurt niet. Wat meer is, Elia wordt met de dood bedreigt en moet vluchten. En als God vraagt, ‘Elia, wat doe je hier?’antwoord hij:‘Ik heb me met volle overgave ingezet voor de HEER, de God van de hemelse machten, maar de Israëlieten hebben uw verbond met hen naast zich neergelegd, uw altaren verwoest en uw profeten gedood. Ik ben als enige overgebleven, en nu hebben ze het ook op mijn leven voorzien.’
Bos zegt hierbij: God wist heus wel wat Elia daar deed; hij stelde Elia bovenstaande vraag om hem bewust te maken.
Als enige overgebleven, dat gevoel hebben we vaak. Bos gaf aan dat het goed is, als we ons zo voelen, onszelf de vraag te stellen waar onze teleurstelling vandaan komt. Heeft het te maken met onze planning die niet uitkomt zoals we verwacht hadden of zijn we teleurgesteld, omdat Gods macht en grootheid niet erkend wordt? Is er een spanningsveld tussen Gods en je eigen agenda? Bemoedigend is dan, hoe God zich aan Elia manifesteert op een manier, waarop Elia dat op dat moment nodig had, een zachte bries. En hoe hij Elia laat weten, dat hij niet alleen is. Er zijn nog zevenduizend in Israël die niet voor Baäl hebben geknield en hem niet hebben gekust.
Welk resultaat heeft het werk dat we doen, de gesprekken die we voeren? Soms lijkt daar niets van te zien, soms zie je hoe God werkt op een manier die je zelf nooit bedacht zou hebben. Iets kleins, dat je zegt, een kaartje dat je stuurt, een gebaar, het geven van een boekje, soms raakt het mensen op een onverwachte manier, brengt het ze dichter bij God. Het is prachtig wanneer je daar iets van te zien krijgt. Dan verwonder je je over wie God is en hoe hij werkt. Het doet mij denken aan het lied:
God gaat zijn ongekende gang
vol donkere majesteit
die in de zee zijn voetstap plant
en op de wolken rijdt
zoudt gij verstaan waar Hij uw leidt
vertrouw Hem daar Hij gaat
zijn duistere voorzienigheid
verhult zijn mild gelaat
wat Hij bedoelt dat rijpt tot zin
wordt klaar van uur tot uur
de knop is bitter, is begin,
de bloem wordt licht en puur
hoe blind vanuit zichzelve is
het menselijk gezicht
Godzelf vertaalt de duisternis
In eindelijk eeuwig licht
Met hartelijke groet,
Willie van der Pijl
03/01/2010 op 20:46
Leuke site, hier ga ik zeker nog vaker terugkomen. Een gespecialiseerde site zoals deze kan heel goed werken. Niet te veel aan verschillende onderwerpen, maar één specifieke ‘niche’. Ik heb dat eerder al gezien bij een site over een heel ander onderwerp: http://www.dacialoganmcv.nl/ Dat was een erg populaire site over één specifieke auto. De maker van de site mocht zelfs naar de fabriek van de auto in Roemenië, omdat zijn site zo populair geworden was. Keep up the good work, en een gelukkig nieuwjaar..!