‘Een huis voor de ziel. Gedachten over de kerk voor binnen en buiten.’ Dat is de titel van het nieuwe boek van Henk de Roest. Een vervolg op zijn ‘En de wind steekt op. Kleine ecclesiologie van de hoop’.

Het is een meer dan boeiend boek geworden! Een beetje tegen de trend in – de trend is: kerken moeten missionair worden – stelt De Roest in zijn nieuwe boek dat de kerk ook weer naar binnen moet keren. Want zonder spiritualiteit, bezieling, zielzorg gaat het niet. Het gaat erom dat mensen geraakt en aangesproken worden. In zijn eigen woorden:

Met ‘de weg naar binnen’ wordt (…) geen geen terugtrekkende beweging bedoeld, noch een zich onttrekken aan de verantwoordelijkheden voor de samenleving, maar een binnengaan in een ruimte waar in verschillende vormen van communicatie zowel voor de ziel wordt gezocht als mens en wereld in een nieuw licht verschijnen. Vanuit deze eerste relatie slaat de kerk bruggen naar de wereld en door voluit present te zijn, kunnen er nieuwe ontdekkingen worden gedaan in de eerste relatie. (blz. 16)

Terug naar de eerste relatie, naar de eerste liefde dus. De Roest is zich uiteraard bewust van de mogelijke tegenwerpingen:

De tegenwerping kan zijn: een naar binnen gericht kerk heeft geen toekomst. Ik meen echter dat alleen een kerk die de beweging naar binnen maakt een beweging naar buiten kan maken. Er is een gezamenlijke concentratie nodig. Concentratie betekent hier letterlijk ‘samen zijn rond het centrum’. (blz. 17)

De Roest zet ook vraagtekens bij een steeds grotere nadruk op organisatie en management (een ‘business culture’) :

Ik ga uit van een benadering van veranderingen in de kerk, die niet uitgaat van het van tevoren vastleggen van doelen en methoden, die helder omlijnd zijn of waarop de kerk zich zou moeten richten. De vraag is veel meer wat betekenisvol op een bepaald moment dan dat het gaat om een in de toekomst te realiseren ideaal. (blz. 19).

De eerste twee hoofdstukken heb ik inmiddels gelezen. Meer dan fascinerend vind ik het dat het tweede hoofdstuk gewijd is aan de ziel! Want de kerk (De Roest spreekt graag over ‘kerkplekken’) is een huis voor de ziel. Er is zielzorg nodig. Daarin herken ik ook mijn eigen pleidooi voor ‘spirituele gemeenteopbouw’ en een hernieuwde aandacht voor ‘zorgen voor de ziel’. Ook de thematiek van het derde hoofdstuk is zeer herkenbaar:

Het gaat in alle hedendaagse vormen van kerk-zijn telkens om de mogelijkheid van een bezielende ontmoeting met Jezus Christus. (blz. 110)

Een absolute aanrader dus, dit nieuwe boek van Henk de Roest, een belangrijke bijdrage aan het gesprek hoe een spirituele benadering en een missionaire benadering met elkaar verbonden kunnen worden. Koop, lees, geniet!  En lees in dit verband ook op de weblog van Remmelt Meijer: Missionair en Spiritueel als nieuwe cocktail.

Overigens: kort geleden had ik een gesprek met mijn uitgever (Kok, Kampen). We brainstormden over de vraag of ik niet een boek zou kunnen schrijven over de kerk, over kerk-zijn, over ‘Op adem komen in de kerk’, juist omdat veel mensen vandaag de dag ook zo moe worden van de kerk, omdat kerk zijn soms alleen nog maar bestaat uit roosters waar je op staat en die je verplichtingen in de kerk vastleggen. Veel kerkelijk leven lijkt op de rand van een burn-out te zitten. Die ene plek in deze wereld waar mensen echt tot rust kunnen komen, hangt soms aan elkaar van actie, inzet, plannen, organisatie, nieuwe projecten enzovoort. Nu Henk de Roest zijn prachtige ‘Een huis voor de ziel’ heeft gepubliceerd denk ik: een boek van mij over die thematiek kan nog wel even wachten. Eerst maar tot ons door laten dringen wat dat nu precies betekent: de kerk als een huis voor de ziel.