Op blogpost ‘Mensen bij Jezus brengen (7)‘ kwamen een paar mooie reacties binnen die helpen om de ‘klassiek-gereformeerde’ kenmerken van de ware kerk eigentijds en missionair te vertalen. En dat lijkt me waardevol. De taal van de Nederlandse Geloofsbelijdenis ‘werkt’ vandaag voor velen niet meer. Maar de gedachten die tot uitdrukking worden gebracht zijn het waard om hernomen te worden: niet herhalen maar hertalen dus.

Er is (in elk geval in de gereformeerd-vrijgemaakte traditie) een tijd geweest dat ‘kerkbesef’ heel belangrijk werd gevonden. Dat ging er dan vooral over dat de grenzen tussen de verschillende kerken/denominaties helder werden gemarkeerd en dat je je voegde (als je dat nog niet had gedaan) bij de ware kerk. Dan had je kerkbesef. Dan ‘zág’ je de kerk.

Enkele jaren geleden (in 2006) schreef Barend Kamphuis daar in De Reformatie een tweetal (vanuit gereformeerd-vrijgemaakt perspectief) mooie artikelen over (De kerk zien 1 en 2). Hij zei daarin onder meer:

Van een paar decennia geleden ken ik die uitdrukking nog goed: ‘de kerk zien’. Vooral in negatieve zin werd ze gebruikt. Hij of zij ziet de kerk niet, werd er dan gezegd. En we begrepen onmiddellijk wat ermee bedoeld werd. Iemand die de kerk niet zag, die geloofde niet dat de ware kerk duidelijk aanwijsbaar was, met een concreet adres. Zo iemand dacht dat er zoiets als een onzichtbare kerk was, boven of in alle kerkelijke verdeeldheid. Of nog erger: iemand die de kerk niet zag, dacht dat het alleen maar om het persoonlijk geloof ging, endat de kerk er helemaal niet toe deed. De laatste tijd hoor ik die uitdrukking haast nooit meer. Zou dat komen omdat bijna iedereen de kerk nu wel ziet? Dat is haast te mooi om waar te zijn. Ik denk eerder dat er een stuk verlegenheid in zit. We hebben zolang gedacht dat wíj in ieder geval wel de kerk zagen. Maar nu weten we het niet zo goed meer.

Ik denk dat het heel belangrijk is dat we de kerk weer leren ‘zien’ en dat we weer ‘kerkbesef’ krijgen, maar dan wel op een manier die aansluit bij onze tijd en bij de missionaire uitdaging die er ligt. Als we dan op zoek gaan naar het hernemen van de drie kenmerken van de ware kerk, dan komen we ongeveer hier uit (ik sluit me heel nauw aan bij Hans Burger):

De ware kerk (dat is: een kerk die mensen bij Jezus brengt) herken je aan deze kenmerken:

1. (zuivere verkondiging) mensen ervaren dat ze door een Bijbelse verkondiging bij Jezus worden gebracht en dat er geloof ontstaat en geloof opbloeit;

2. (zuivere sacramentsbediening) mensen ervaren dat de doop en de maaltijd van de Heer  twee belangrijke middelen zijn om de persoonlijke en gezamenlijke relatie met Jezus te vieren;

3.  (zuivere tucht) mensen ervaren dat ze worden bemoedigd en vermaand om bij Jezus te blijven en niet van hem te vervreemden.