50 dagen de Bergrede van Jezus – Online cursus – Week 4
Welkom!
Lees hier de dagelijkse Bijbelmomenten en citaten van Week 4 (steeds beschikbaar vanaf 5.00 uur op de betreffende dag; dag 22 is zondag 8 mei):
Dag 22 | Dag 23 | Dag 24 | Dag 25 | Dag 26 | Dag 27 | Dag 28 | Dag 29
We gaan de vierde week in! In deze week staan we met name stil bij het tweede deel van de vijf delen die je kunt onderscheiden in de Bergrede, het deel waarin het gaat over de vervulling van de wet door Jezus.
Vijf delen
Nog even een keer de vijf delen op een rijtje:
- Basis: Geluk, Zout en Licht (5:3-16)
- Gerechtigheid in het sociale leven (5:17-48)
- Gerechtigheid in het religieuze leven (6:1-18)
- Gerechtigheid in het dagelijkse leven (6:19-7:12)
- Slot: Weg, Vrucht en Doen (7:13-27)
Het tweede deel heet dus in dit overzicht ‘Gerechtigheid in het sociale leven’. We zien dat het gaat over hoe mensen met elkaar omgaan, gerelateerd grotendeels aan de de tweede heft van de Tien Geboden waar het gaat over het liefhebben van de naaste.
Ten diepste gaat het in alle onderdelen van de Bergrede om de gerechtigheid van het koninkrijk. DIe gerechtigheid kan zo worden omschreven (met dank aan Dallas Willard in zijn boek over de Bergrede ‘Gods geheime plan. De herontdekking van een leven met Jezus’):
Gerechtigheid is de ware innerlijke goedheid, de integriteit die past bij het koninkrijk van de hemel en die alleen Jezus je kan geven!
Jezus is onze wet!
Het materiaal voor deze vierde week is in de kern één preek. In die preek ga ik uitgebreid in op de vraag welke plek de wet heeft in het leven van volgelingen van Jezus die naar de Bergrede willen luisteren en zich willen laten leiden door de Geest van Jezus.
Via de podcast hieronder kun je die preek beluisteren. Onder de podcast vind je een samenvattende weergave van de preek zodat je de preek, terwijl je luistert, goed kunt volgen.
Samenvatting van de preek ‘Jezus is onze wet’
Wat is de plaats van de wet in het leven van christenen? Heeft de wet afgedaan met de komst van Jezus? Of heeft Jezus de wet juist bevestigd? Is de wet (van de tien geboden) ons richtsnoer voor het leven? Of laten we ons leiden door de Geest? Of is dat helemaal geen tegenstelling? Deze vragen verkennen we vanuit zeven invalshoeken op deze cruciale passage uit de Bergrede van Jezus: Matteüs 5:17-20.
1 Na 14 verzen
De wet komt in de Bergrede pas ter sprake na 5:3-16. De toon is al gezet: ‘Gelukkig’! De richting al gewezen: naar het hart. Met ‘Wet en profeten’ wordt heel Gods openbaring in het OT bedoeld. Niet de wet is Jezus’ hoofdonderwerp, maar de ‘gerechtigheid van het koninkrijk’ (5:6, 5:10, 5:20, 6:1, 6:33). Worden met ‘deze kleinste geboden’ niet de ‘gelukkigprijzingen’ (5:3-10) bedoeld?
2 Derde, tweede, eerste persoon
De uitspraken van 5:3-10 staan in de derde persoon, die van 5:11-16 in de tweede persoon (‘jullie’) en in 5:17 gaat Jezus over op de eerste persoon: ‘ik’. Jezus vestigt de aandacht op zichzelf! Hij is een nieuwe (en andere) Mozes (vgl. Joh. 1:17: ‘De wet is door Mozes gegeven, maar goedheid en waarheid zijn met Jezus Christus gekomen’). De geschreven wet maakt plaats voor een levende Persoon: Gods eigen Zoon, de volmaakte mens.
3 Niet zoals de schriftgeleerden
Jezus is niet tegen de wet maar tegen een bepaalde omgang ermee. De schriftgeleerden waren voortdurend in de weer met teksten, citaten en tradities om de geschreven wetten hanteerbaarder en haalbaarder te maken. Dát verwerpt Jezus. ‘De wet is er voor de méns, en niet de mens voor de wet’ (vgl. Marc. 2:27). Het gaat God om de bloei van de mens als mens die geschapen is naar Gods beeld.
4 Overvloedige gerechtigheid
Jezus’ woorden in 5:20 vormen een scharnierpunt: het gaat om overvloedige gerechtigheid die kenmerkend is voor het koninkrijksleven. Het gaat erom dat we ‘goede mensen’ worden. ‘Goed mens’ is een mooie vertaling van ‘rechtvaardige’ (vgl. Jac. 2:23 in de BGT: ‘Abraham geloofde in God, en daarom zag God hem als een goed mens. Ja, God noemde Abraham zelfs zijn vriend’). In de Bergrede staan twee vragen centraal: Wat is het goede leven? Wat is een goed mens?
5 Wet 7.0
‘Wet 1.0’ is de ‘oude’ wet van Mozes. ‘Wet 2.0’ is de wet zoals veel christenen die zien: ‘Jezus heeft de wet volmaakt gehouden en is voor onze schuld aan de wet gestorven, maar nu moeten we alsnog ons aan de wet houden’. Met ‘wet 7.0’ wordt bedoeld dat de ‘vervulling’ (niet: ‘handhaving’) van de wet die wet in een totaal nieuwe dimensie brengt. Het woord ‘wet’ kunnen we niet missen (maar pas op voor de gevaren: wetticisme, eenzijdige nadruk op oordeel en schuld). Maar laat het ‘de wet van de Geest die in Jezus Christus leven brengt’ (Rom. 6:2) zijn! De ‘zeven Geesten’ (Openb. 1:4) wonen in Gods kinderen.
6 Van letter naar Geest
De grote zonde van de schriftgeleerden (en veel christenen): vastzitten aan de letter, je vasthouden aan regels en geboden. Maar: ‘De letter doodt, de Geest maakt levend’ (2 Kor. 3:6). De wet is de kaarsvlam, de Geest van Jezus is de Zon!
7 Jezus is onze wet
Al onze liefde en aandacht moet naar Jezus gaan. Hij wil zichzelf in ons tot uitdrukking brengen door zijn Geest. Hij, ‘dé goede mens’ (de ‘rechtvaardige’), gunt en geeft ons de gerechtigheid van het koninkrijk: het goede leven van Gods nieuwe wereld.
Elke dag een overdenking en een citaat
Vijftig dagen lang kun je in het kader van deze cursus een bijbelmoment bij een of meer verzen van de Bergrede lezen én vind je een citaat van een auteur over de Bergrede. Je vindt de link naar de pagina met het Bijbelmoment en het citaat als je op onderstaande button klikt.
Je kunt de Bijbelmomenten en citaten van deze week ook helemaal bovenaan deze pagina vinden via de links. Let wel: de pagina met het Bijbelmoment en citaat van de betreffende dag zijn op die dag vanaf 5.00 uur beschikbaar. Als je eerder klikt, krijg je een foutmelding (Fout 404) omdat de betreffende pagina dan nog niet bereikbaar is.
Ben je boos? Pluk een roos!
Graag reik ik je nog een preek aan over een van de aspecten van de sociale gerechtigheid die door Jezus besproken worden in Matteüs 5:21-48. Het gaat over boosheid, agressie en ruzies. ‘Boosheid is overal’. In de preek wordt ook meer in het algemeen iets gezegd over Matteüs 5:21-48 waar Jezus zes illustraties geeft van dat ene wat Jezus al duidelijk heeft gemaakt: dat onze gerechtgheid overvloedig kan zijn door te leven in zijn koninkrijk.
Je kunt het luisteren van de preek volgen aan de hand van deze samenvatting van de preek.
Wat heeft Jezus te zeggen over #MeToo?
Heb je ruimte voor nog een preek?😃 Ik hield naar aanleiding van de Bergrede ook een preek over #MeToo naar aanleiding van Matteüs 5. Dat was eind 2017. Het thema is in onze samenleving sindsdien alleen maar actuieler geworden.
Je kunt het luisteren van de preek volgen aan de hand van deze samenvatting van de preek.