[ Terug naar alle lessen ]

10 In de ruimte van Jezus

In de voorbije lessen stond de lectio divina centraal. Ik wil je uitnodigen om daar zelf mee te blijven oefenen ook als we nu de stap zetten naar de volgende contemplatieve praktijk die ons kan helpen om in Gods aanwezigheid te zijn: het Jezusgebed.

Kies tijdens deze cursus overigens steeds voor het tempo dat bij jou past. Sla rustig eens iets over als dat zo uitkomt. Blijf vooral dichtbij je verlangen om te leren meer in Gods aanwezigheid te zijn en in hem te rusten.

10.1 De Jezusruimte

Voordat ik iets zeg over het Jezusgebed, wil ik eerst graag de term Jezusruimte introduceren. Deze term kom je ook tegen (als je daarop bent geabonneerd) in de dagelijkse mail van Tijd met Jezus. Daar staat steeds bij: ‘Luisteren in de stilte van de Jezusruimte’. Het woord Jezusruimte is in de loop van de voorbije jaren kostbaar voor me geworden. Ik heb het niet zelf bedacht maar vond het bij de benedictijner monnik Benoît Standaert. Hij schreef een boek met de titel: ‘De Jezusruimte. Verkenning, beleving en ontmoeting’ (2001).

Ik wil proberen om je kort mee te nemen in de betekenis van dat woord. De Jezusruimte is, met woorden van Benoît Standaert ‘een welbepaalde geestelijke ruimte die met de naam Jezus opengaat’. Een ruimte dus. Dat woord roept positieve associaties op: het is er niet benauwd, het is er ruim en open, er hangt een goede sfeer. Ruimte duidt ook op: een plaats, een locatie, een plek, een veld, een gebied waar je aanwezig kunt zijn. Het concept ruimte roept ook andere woorden en ervaringen op, zoals: vrijheid, gastvrijheid, openheid en vriendelijkheid.

Het is ‘een geestelijke ruimte’. Spiritualiteit heeft er alles mee te maken. De Geest van Jezus bepaalt de sfeer, de geur, de kleur van die ruimte. Je kunt zelf zeggen dat Jezus die ruimte is. Jezus als ruimte, ruimte van de Geest, ruimte waar de Geest woont en waait, ruimte waar de Geest zijn transformerende werk van liefde doet.

10.2 De naam Jezus

De Jezusruimte is ook ‘een welbepáálde geestelijke ruimte’. Het welbepaalde laat niet alles maar toe. Die ruimte is niet maar vaag en onduidelijk in de zin dat het van alles en nog wat kan zijn. Nee, de naam Jezus bepaalt die ruimte. Het is een ruimte van redding, een ruimte van vergeving en genezing en bevrijding, het is de ruimte van Gods genade en goedheid, van zijn liefdevolle aanwezigheid.

Het is de ruimte waar Jezus aanwezig is, waar Jezus spreekt, waar Jezus luistert, waar Jezus’ presentie alle verschil maakt, waar de straling van zijn liefde en licht de aanwezige raakt en omvormt. De ruimte opent zich door de naam van Jezus, niet door andere namen, niet door andere krachten, niet door mijn ego en mijn inspanning. De naam van Jezus opent deze welbepaalde geestelijke ruimte waar heil en heelheid zijn, de sjalom van de Heer.

Dat zijn zo wat eerste woorden en gedachten die hopelijk helpen om contact te krijgen met de realiteit van de Jezusruimte. Want hoe kom je nu in die Jezusruimte? Hoe leer je die binnengaan en ervaren?

10.3 Het Jezusgebed

In deze cursus geef ik op die laatste vraag een antwoord in drieën (ik beweer dus niet dat er geen andere manieren zijn). Drie manieren, drie geestelijke oefeningen, drie contemplatieve praktijken die je helpen om de Jezusruimte binnen te gaan en te ervaren zodat je in Gods aanwezigheid bent, de aanwezigheid van de Heer:

  • de lectio divina. Daar ging het in de vorige lessen over;
  • het Jezusgebed. De steeds opnieuw gebeden woorden ‘Heer Jezus Christus, Zoon van God, ontferm u over mij’ vormen een tweede manier om de Jezusruimte binnen in jou en om jou heen te leren kennen en te ervaren;
  • centrerend gebed. Dat is een manier van bidden die zich helemaal op de stilte richt, geholpen door één enkel gebedswoord.

In deze drie geestelijke oefeningen zit een zekere ‘opklimming’. Of misschien kan ik beter zeggen: een ‘vermindering’. Er zijn namelijk steeds minder woorden:

  • in de lectio divina is er de (steeds weer andere) korte bijbeltekst die centraal staat: de gebedstekst;
  • in het Jezusgebed (‘Heer Jezus Christus, Zoon van God, ontferm u over mij’) is er die ene zin van tien woorden die de kern vormt: de gebedszin;
  • in het centrerende gebed is er nog maar één woord over dat hulp biedt om in de stilte van Gods liefdevolle aanwezigheid te komen en te blijven: je gebedswoord.

We gaan in de cursus nu dus verder met het Jezusgebed en gaan ontdekken hoe helpend het is om deze gebedszin – die vooral in de traditie van de Oosters orthodoxe kerk een heel belangrijke plaats heeft – te bidden als uiting van ons verlangen om dichtbij Jezus te zijn en te leven.

Reflectievragen

Neem nu wat tijd om deze vragen te beantwoorden:

  • Wat roept het woord Jezusruimte bij jou op aan gedachten, gevoelens en verlangens?
  • Wat zijn op dit moment jouw ideeën over het Jezusgebed? Kende je het al? Is het nieuw voor je?

Oefening

Je kunt vandaag een lectio divina-oefening doen via Oefenruimte lectio divina. Je kunt er ook voor kiezen om nog eens terug te gaan naar een bijbeltekst uit een eerdere les (uit Psalm 143 of Johannes 15) waarvan je denkt dat die je nog veel meer te geven heeft. Je vindt die teksten op deze pagina verzameld, inclusief de audio-opnames.

Gebruik als je dat prettig vindt een stilte-audio:

4 minuten | 8 minuten | 15 minuten | 20 minuten

En voor de liefhebber deze keer een heel ander muziekgenre. Laat je verrassen door dit lied waarin de zoete naam van Jezus wordt bezongen. Luister met alle aandacht die in je is naar: Andreas Scholl ‘O Jesu, nomen dulce’.

Inspirerend citaat

Deze keer, om de sfeer van het Jezusgebed al wat te proeven, een citaat van Bernardus van Clairvaux, een monnik uit de 11e/12e eeuw. Het citaat komt uit een preek over het Hooglied.

Schrijft u over iets,
het kan me niet behagen als ik daarin Jezus niet lees.
Houdt u een betoog of bespreking,
het kan me niet boeien als Jezus er niet doorheen klinkt.
Jezus is honing in de mond,
een lied in het oor,
een juichkreet in het hart.

Verdieping

Vandaag twee links naar meer materiaal om te bekijken en te bestuderen.

  • Op mijn weblog heb ik meer geschreven over de Jezusruimte. In deze blogpost kom je tegen wat ik hierboven ook schreef, maar aangevuld met enkele citaten van de genoemde monnik Benoît Standaert: Ik noem het de Jezusruimte.
  • Vanuit het webinar was er een vraag die ik wat verder zou beantwoorden: ‘Mag je een tekst wel lezen los van de context?’ Kijk naar een korte video waarin ik op die vraag inga.

Tenslotte

Komende les 11 (we zijn dan op de helft van de cursus die in totaal 21 lessen telt) leer je meer over het Jezusgebed.

[ Terug naar alle lessen ]