Het gesprek dat, geïnspireerd door David Heek, momenteel gaande is rond ‘Eten, bidden en beminnen’ is buitengewoon boeiend. Vanwege de alliteratie is het, tussen twee haakjes, misschien een aardig idee om het in het vervolg te hebben over Bikken, Bidden, Beminnen😉 Want het gesprek gaat over een vraag die ons allemaal raakt: Hoe kunnen we kerk zijn in de 21e eeuw? Oude kerkvormen brokkelen af, nieuwe kerkvormen dienen zich aan. En er wordt ongelooflijk veel over geschreven en gesproken. Dat heeft overigens ook iets vermoeiends, omdat ieder weer een eigen unieke invalshoek heeft. Vermoeiend ook omdat ik als predikant nauwelijks nog weet waar ik mijn informatie vandaan moet halen (omdat het gewoon te veel is), wat ik ermee moet, hoe ik het in de praktijk kan brengen, aan welke behoeften ik wel en welke niet tegemoet zou moeten komen in de praktijk van het kerkelijke leven.

En intussen moet ik voor komende zondag gewoon weer een preek voorbereiden (nou ja: ‘moet’, het is ook een groot voorrecht!) en moet ik nadenken over de vraag hoe ik volgende week alle taken weer ingepast krijg in mijn agenda. Soms is er nauwelijks ruimte voor diepgaande bezinning, laat staan voor het in de praktijk brengen van datgene waarover ik mij bezonnen heb. ‘Bikken, bidden en beminnen’ is prachtig – maar ik vind het al een hele klus om daarvan in mijn eigen gezinsleven iets in de praktijk te brengen.

Wat volgens mij wel heel waardevol zou zijn is dat er een soort van digitale kenniskring gevormd wordt waar rondom het verlangen dat kerk zijn vooral ervaren wordt in ‘Eten, bidden en beminnen’ (zowel in bestaande klassieke kerken als in nieuwe gemeentevormen) alle relevante bezinning overzichtelijk wordt verzameld, zodat iedereen die het verlangen deelt en zoekt naar praktische voorbeelden daar snel een weg kan vinden. Niet om het koninkrijk van God te bouwen (daar verzet Pieter Kleingeld zich terecht tegen in zijn blogpost Waarom eten, bidden en beminnen), wel om tekens van dat koninkrijk op te richten.

Graag attendeer ik in dit verband op het boek ‘Real Church’ van Larry Crabb dat deze week in Nederlandse vertaling is verschenen: De ideale kerk. Waar onvolmaakte mensen God ontmoeten. Helemaal voorin schrijft Crabb:

Bestaat de ware kerk? Zal ik die ooit vinden? Kan ik die helpen opbouwen? Zou ik die kerk kunnen zijn, samen met jou? Zou het niet geweldig zijn als volgelingen van Jezus niet bekend werden om waar ze tegen zijn, maar om waar ze vóór zijn? Dat het mensen zijn die, zonder uitzondering, meesterwerken-in-wording zijn, mederevolutionairen met God, die met Hem werken aan zijn plan om alle dingen nieuw te maken? (Een plan dat trouwens zeker zal slagen.)

Ik besteedde al eerder uitgebreid aandacht aan dit boek. Als korte samenvating kan onderstaand stukje gelden (nog in mijn eigen vertaling van toen):

1. (spirituele theologie) Een echte kerk entertaint haar leden niet op zondagmorgen of is alleen maar bezig die leden te inspireren met goede muziek of opwindende prediking. Een echte kerk weet dat ons zware tijden te wachten staan, en dat die voor velen al aangebroken zijn, zware tijden die een doel dienen in Gods volmaakte plan. Daarom moet dat plan bekend worden gemaakt. De liefde achter dat plan moet zichtbaar worden gemaakt. Een echte kerk verlangt er naar om de boeken van de Bijbel te kennen, om degene te kennen die er de auteur van is, om het verhaal te horen dat door de boeken wordt verteld en om het verhaal van een spirituele theologie te communiceren met haar leden.

2. (spirituele vorming) Een echte kerk is niet tevreden als haar leden maar naar de diensten komen, tienden van hun inkomen afdragen, zich laten inzetten bij kerkelijke activiteiten, en morele en keurige levens leiden. Een echte kerk bidt Gods Geest, de Geest van heiligheid, om haar leden blijvend spiritueel te vormen totdat ze Jezus zien als hun alles overtreffende schat, hoe ze zich ook voelen, hoe anderen hen ook behandelen of hoe het in hun leven ook gaat.

3. (spirituele gemeenschap) Een echte kerk waardeert het participeren in programma’s nooit hoger dan het aangaan van relaties in een gemeenschap. En ze ziet de verontrustende waarheid onder ogen dat betrokkenheid in kleine groepen te vaak een bijdrage levert aan niet meer dan het meedoen in een relationeel programma. Een echte kerk richt zich op spirituele gemeenschap, waar zielen zich met elkaar verbinden, waar schaamte afneemt, waar zonden aan de oppervlakte komen, waar mislukking genade ontmoet, waar irritaties verzacht worden, waar heilig verlangen groeit.

4. (spirituele missie) Een echte kerk weet dat goed doen in deze wereld weinig verlossende kracht heeft tenzij degenen die goed doen Jezus kennen, op Jezus lijken en op de manier van Jezus relaties aangaan, in de kracht van Jezus, allereerst in hun gezinnen en kerken, en vervolgens  ook in de cultuur om hen heen.

Ik denk dat Larry Crabb met zijn boeken erg veel kan betekenen nu er allerwegen wordt gevraagd hoe we in de 21e eeuw kerk moeten zijn. Hij gebruikt niet de drieslag ; Eten, bidden, beminnen’ maar ik denk wel dat hij als geen ander in staat is om de ziel van de drieslag aan te raken en bloot te leggen. Want ook ‘Bikken, bidden en beminnen’ kan nadat de eerste verrassing eraf een zoveelste ’tool’ voor kerkopbouw worden zonder dat er op zielsniveau echt iets c.q. iets echts gebeurt.

Hopelijk vindt dit boek zeer vele lezers! Met het oog daarop laat ik hier de complete inhoudsopgave volgen:

Inleiding | Wat wil ik precies van een kerk?
1 Ik ga niet zo graag meer naar de kerk (en ik ben niet de enige)

deel 1 | Wat is een kerk?
2 Waarom hebben we geen interesse meer voor de kerk?
3 Waarom gaan zoveel mensen nog steeds naar de kerk en vinden dat fijn?
4 Wat maakt een samenkomst tot een kerk
5 Waardoor houdt een bijeenkomst op kerk te zijn?

deel 2 | Waarom zou ik naar de kerk gaan?
6 Antwoord 1: Ze zal mijn leven beter maken; is dat wat God wil bereiken?
7 Wat is er beter dan een beter leven?
8 Antwoord 2: Ze zal me laten zien hoe ik mijn wereld kan veranderen; is dat de kern van de kerk?
9 Authenticiteit en missie zijn goede waarden, maar zijn ze voldoende?
10 Antwoord 3: Ze zal verlossing bieden en me helpen rechtvaardig te leven; is dat de diepgaande verandering die God wil?

deel 3 | Naar wat voor kerk wil ik dan wel?
11 Een kerk die weet dat ik niet oké ben en dat niemand oké is
12 Een kerk die erkent waar we zijn en ons daar tegemoet treedt – met waarheid
13 Een kerk die mijn behoefte begrijpt om met God te praten over wat er in me omgaat
14 Wat kan er voor zorgen dat ik naar de kerk wil gaan (alsjeblieft niet het zoveelste nieuwe programma!)?

deel 4 | Kenmerken van de ideale kerk
15 Kenmerk 1: Ze hongert naar de waarheid die verslaafden bevrijdt
16 Wat is een levende en actieve waarheid precies?
17 Waarheid komt tot leven als ze een verhaal vertelt
18 Wegwijzers die je de mist in sturen
19 Kenmerk 2: Ze heeft oog voor verslavingen
20 Kenmerk 3: Ze helpt me meer te worden zoals Jezus – vanbinnen, waar het erop aankomt
21 Kenmerk 4: Ze vindt bevrediging in het willen wat Jezus wil
22 Kenmerk 5: Ze put energie uit haar missie
23 En nu? Waarheen? Waarom?
24 Laat het gesprek voortgaan

25 Conclusie