vragenAls ik workshops Lectio Divina geef, komen er ook vaak vragen. Hieronder heb ik een aantal van die vragen verzameld en er een antwoord bij geformuleerd.

Kun je met elke Bijbeltekst Lectio Divina doen?

In principe kan dat uiteraard. Maar niet elke tekst is even geschikt. Maar mediteren over een vers uit een geslachtsregister of over een Bijbelgedeelte waar je heel veel vragen bij hebt als het om de uitleg ervan gaat, is misschien minder verstandig. Omdat je toch nooit van je leven met héél de Bijbel Lectio Divina zult kunnen doen, is het beter om verzen en gedeelten uit te kiezen die zich daar het best voor lenen. Dan kun je denken aan de Psalmen, de evangeliën, krachtige uitspraken van Paulus etc. Kortom: Bijbelwoorden waarvan je bij voorbaat aanvoelt dat ze vrucht zullen dragen voor je omgang met God.

Is het niet een gevaar dat je als je mediteert verkeerde gedachten krijgt?

Ja hoor, dan kan zeker gebeuren, dat je dingen bedenkt en overdenkt naar aanleiding van de gekozen Bijbeltekst die met die tekst eigenlijk niet zoveel te maken blijken te hebben. Ook kan het dat je onjuiste interpretaties geeft. Maar dat kan ook gebeuren als je Bijbelstudie doet. Het gaat in de Lectio Divina niet zozeer om goed of fout, maar om de bereidheid je te laten leiden door de Geest van het Woord: hij is erbij als je tot hem bidt en as je je aan hem toevertrouwt.

Moet je per se de volgorde van de vier stappen (lectio, meditatio, oratio, contemplatio) aanhouden?

Nee hoor. Je zult al doende merken dat deze vier ‘stappen’ eigenlijk ook vier ‘dimensies’ of ‘aspecten’ zijn van een en hetzelfde lees- en luisterproces. Voor het leren kennen van dit proces en de veelzijdigheid ervan is het nuttig om de vier ‘stappen’ te onderscheiden en ze ook apart te leren kennen. Maar in de praktijk van de Lectio Divina moet dat natuurlijk geen keurslijf worden. Tegelijk zijn het ook wel echt te onderscheiden ‘aspecten’: lezen is iets anders dan bidden, hoewel lezen zomaar spontaan in bidden kan overgaan bijvoorbeeld.

Hoe kan het dat ik in gedachten steeds afdwaal?

Allereerst gefeliciteerd dat je gedachten steeds afdwalen! Want dat is een teken van een normaal functionerend brein! Zo gaat dat gewoon, en daar is helemaal niets verkeerds aan. Altijd als je bezig bent met Lectio Divina zul je merken dat je gedachten ook ergens naartoe gaan wat niets met die Lectio Divina te maken heeft. Als je dat merkt, hoef je dat alleen maar even te constateren (‘ik denk nu ergens anders aan’) en dan rustig terugkeren naar het Bijbelwoord waar je mee bezig bent.

Wat moet ik doen als ik een (uitlegkundige) vraag heb die me bezighoudt maar die eigenlijk niet zo goed past binnen de bedoeling van de Lectio Divina?

Het is prima om vraag te hebben en ook te verlangen naar meer uitleg (door iemand er een vraag over te stellen of door iets op te zoeken in een boek of commentaar). Maar gedurende de tijd die je gereseveerd hebt voor de Lectio Divina is het beter om niet op dat spoor verder te gaan omdat je dan toch weer op een meer rationele manier bezig gaat met de tekst. Parkeer de vraag. Of zeg: ‘Heilige Geest, dit snap ik niet, wilt u het me uitleggen, of me helpen om het voor nu los te laten’.

Hoe kan het dat Lectio Divina me ook doet denken aan mindfulness?

Dat is niet zo heel vreemd. Want in beide gevallen is aandachtigheid heel belangrijk. Lectio Divina is met aandacht lezen in het vertrouwen op de aanwezigheid van de heilige Geest opdat moment. Lectio Divina vraagt ook dat je zelf helemaal aandachtig aanwezig bent. En daarin zit een overeenkomst met mindfulness. Misschien dat je ook denkt dat je dan misschien wel met boeddhistische invloeden hebt te maken. Maar dat lijkt mij niet. Het is waar dat binnen het boeddhisme aan mindfulness heel veel aandacht wordt besteed. Maar daarmee is mindfulness nog niet boeddhistisch. Tegenwoordig is mindfulness binnen bijvoorbeeld psychologie en (cognitieve) therapie ook al een heel eigen werkwijze geworden die eigenlijk niets (meer) met het boeddhisme te maken heeft. Aandachtig aanwezig zijn en je aandacht trainen zijn heel gewone, basale menselijke vaardigheden die ons heel goed van pas komen als we Lectio Divina beoefenen. Juist omdat Lectio Divina ook niet kan zonder rust, stilte, ontspanning en concentratie.