Dat leven in Christus het belangrijkste is in het christelijk geloof, daarover waren alle sprekers – van gereformeerd tot charismatisch – het wel eens tijdens de studiedag op 24 november in Kampen. Maar hoe geef je dat vorm? ,,Wees stil”, tipte ds. Jos Douma.

[Deze impressie van de studiedag, geschreven door Hanneke Goudappel, verscheen in het Friesch Dagblad en is hier ook te lezen.]

De studiedag aan de gereformeerd-vrijgemaakte Theologische Universiteit in Kampen was gewijd aan het nieuwe boek Leven in Christus. Over de betekenis van het verhaal van Jezus van dr. Hans Burger. De voormalig predikant uit Franeker stelt dat ‘leven in Christus’ van levensbelang is voor vitaal christendom. Het is de dragende grond voor alle andere thema’s in het christelijk leven. Als de verbondenheid met Christus niet de kern is, wordt christelijk leven saai en voorspelbaar en kan het bij tegenslag zomaar verdwijnen, zei hij tijdens de introductie van de dag.

Lof

Sprekers uit de breedte van het kerkelijk spectrum reageerden op het boek. Er klonk veel lof. Arjan Markus, predikant van de Pelgrimvaderskerk in Rotterdam-Delfshaven, is er heel blij mee, vertelde hij. Veel gelovigen die Markus tegenkomt – meest van protestantse huize – beschouwen Jezus vooral als iemand die iets voor hen heeft gedaan in het verleden: ‘Jezus die in onze plaats de schuld droeg’. ,,Ik geef aan zestien jonge mensen belijdeniscatechese. Met heel verschillende achtergronden: van Gereformeerde Gemeente, gereformeerde bond tot PKN en vrijgemaakt. Als ik hen vraag ‘wat betekent het kruis voor jou?’, krijg ik dogmatische antwoorden, maar als ik doorvraag komt er eigenlijk niets. Niets over wat het in hun leven betekent.”

Of zoals dr. Wim van Vlastuin, rector van het Hersteld Hervormd Seminarie, het verwoordde: ,,Als we de rechtvaardiging losmaken van Christus verwordt het tot een onpersoonlijke transactie, een geestelijke bankoverschrijving. We krijgen een cadeautje uit het magazijn dat tweeduizend jaar geleden door Christus is gevuld. We zijn Hem er dankbaar voor, maar het is meer present (een cadeau) dan presence (aanwezig zijn).”

Dat is wat Hans Burger in zijn boek ‘leven met een halve Jezus’ noemt. Vooral voor voorgangers is het belangrijk dat ze de héle Jezus zien, stelt hij. Verhalenverteller Matthijs Vlaardingerbroek denkt daar anders over. Hij koos tijdens de studiedag voor een meer psychologische benadering. ,,Leeft niet iedereen met een halve Jezus?”, zei hij. ,,Ik denk dat het beeld dat we van Jezus hebben meer over ons leven zegt, onze psychische noden en pijn, dan over Hem. Dat is ook een probleem. Want als wij een basisbehoefte in ons leven hebben en we hebben dat niet door, en laten Jezus dat opvullen, dan sluiten we Hem op in een vierkant.” Leven in Christus betekent voor Vlaardingerbroek ,,dat Christus zich niet meer hoeft aan te passen aan mijn Jezusbeeld”.

Levensverhaal

Het is tijd om in prediking en onderwijs een grotere nadruk te leggen op participatie, stelde Arjan Markus. De uitwerking van Christus in je leven. ,,Het evangelie gaat over jouw leven. Leer mensen om de Bijbel te lezen alsof het over hen gaat. (…) Het verhaal van Jezus is bij uitstek een verhaal dat uitnodigt om je eigen levensverhaal er mee te verbinden, want het is veel meer dan een set overtuigingen plus een set leefregels.”

Ook bisschop Gerard de Korte van het bisdom Den Bosch benadrukte de participatie. ,,De kern van christelijke spiritualiteit is: niet ik leef, maar Christus leeft in mij”, verwees hij naar de apostel Paulus. Hij noemde verschillende wegen van ontmoeting met Christus. Onder meer het biddend lezen van de Heilige Schrift als ,,een levende dialoog met de Heer”. Daarnaast houdt De Korte dagelijks de eucharistie, een ,,biddend vieren van het leven en sterven van Christus”.

Identiteit

Wilkin van de Kamp, oprichter van Vrij Zijn, vertelde dat hij twee soorten reacties kreeg als hij tijdens internationale ontmoetingen vroeg: kun je me vertellen wie je bent in Christus? ,,De eerste is: het gaat om een nieuwe identiteit, en geliefd zijn in Christus. De tweede: je bent in Christus als je doet wat Jezus gedaan heeft. De laatste is een typisch charismatische reactie: erg activistisch.”

Als jonge voorganger van een evangelische gemeente was hij dat ook, vertelde hij. ,,Ik bad twee uur per dag en las een uur de Bijbel, maar ik ontdekte niet wie ik was in Christus.” Dat ontdek je pas als je goed kijkt naar het kruis, waar de omwisseling plaatsheeft, illustreerde Van de Kamp. ,,Je bent heilig verklaard én je gaat struikelend achter hem aan. De Geest van God helpt ons te worden wie we in Jezus zijn. Als we niet rusten in het zijn, maakt het ons weer activistisch.”

Jos Douma, predikant van de gereformeerd-vrijgemaakte Plantagekerk in Zwolle en wars van activisme, hield een pleidooi voor een contemplatieve christologie. ,,Echte ontmoeting gebeurt daar waar we elkaar in de ogen kijken. Contemplatieve christologie zegt: laat je door Jezus diep in de ogen kijken. En daar gebeurt het wonder: je vergeet jezelf omdat Christus alles voor je wordt.”

Stilte opzoeken

,,We hebben ook vandaag zoveel woorden nodig”, merkte Douma op. ,,Waar vinden we nu de eenvoud, plekken waar het helemaal stil is. Stel dat we een half procent van onze tijd helemaal stil zouden zijn. Als we de stilte opzoeken ontdekken we: in het zien van Jezus van aangezicht tot aangezicht, ga je niet meer praten. Als je Jezus in de ogen kijkt, kom je daar veranderd uit tevoorschijn en ga je gewoon doen wat je te doen hebt.”