Jarenlang heb ik het al in de boekenkast staan en vele malen heb ik al teksten en boeken gelezen waarin ernaar verwezen wordt, maar nog nooit had ik het zelf gelezen. Maar nu ben ik het aan het ontdekken. Gemakkelijk is het nog niet, maar wel verdiepend en veelbelovend. Ik heb het over ‘De wolk van niet-weten’. Dit boekje stamt al uit de 14e eeuw en is een klassieke tekst voor de christelijke mystiek en voor het contemplatieve leven. Ik geef een citaat door zodat je er iets van kunt proeven:
Heel je leven moet één groot verlangen zijn. Verhef je hart tot God in nederige liefde. En zoek God zelf, niet wat je van Hem krijgt. Laat alle dingen voor wat ze zijn en schenk er geen aandacht aan. Geef het niet op, totdat je je dit verlangen hebt eigen gemaakt.
Als je pas begint, vind je alleen maar duisternis en als het ware een wolk van niet-weten. Wat je ook probeert te doen, deze duisternis, deze wolk blijft tussen jou en God. Heb er vrede mee dat je in deze duisternis moet wachten. Omdat ik het een ‘duisternis’ of een ‘wolk’ noem, moet je niet denken dat het een wolk is, zoals je die aan de hemel ziet, of een duisternis zoals je die ’s nachts in huis wel kent, wanneer de lamp uit is. Zo’n duisternis en zo’n wolk kun je je op een zomerdag nog voor de geest halen. Met duisternis bedoel ik ‘een ontbreken van weten’, net zoals je kunt zeggen dat iets wat je niet weet of wat je hebt vergeten ‘duister’ voor je is. Want je kunt het niet met je innerlijk oog zien. Daarom noemen wij het een ‘wolk van niet-weten’ tussen jou en God.
Als je deze wolk ooit bereikt en erin leeft en werkt, dan moet je ook onder je een ‘wolk van vergeten’ plaatsen, tussen jou en heel de schepping, juist zoals de wolk van niet-weten als het ware boven je hangt, tussen jou en God.
Wij zijn vanwege deze wolk geneigd te denken dat we ver van God verwijderd zijn, maar het is zeker juister te zeggen dat wij veel verder van Hem verwijderd zouden zijn wanneer er geen wolk van vergeten tussen ons en heel de geschapen wereld zou zijn. In één woord: alles moet onder deze wolk van vergeten verborgen zijn, ook wat in je herinnering is, of in je gedachten of in je gevoel…
Als je het zoeken naar God zelf in één woord wilt samenvatten om het zodoende makkelijker vast te houden, neem dan daarvoor een kort woord, liefst van één lettergreep. Een woord bijvoorbeeld als ‘God’ of ‘liefde’ of een ander kort woord. En plant dit woord stevig in je hart, zodat het daar steeds aanwezig is, wat er ook gebeuren mag. Het zal je speer en je schild zijn in vrede en in strijd. Met dit woord zul je alle gedachten onder de wolk van vergeten wegdrukken.
Bidden is ook: (gedurende een bepaalde tijd) alles wat je denkt, voelt, wilt, herinnert verbergen onder een wolk van vergeten en steeds (want het is moeilijk alles wat je denkt, voelt, wilt, herinnert los te laten) terugkeren naar het woord dat je stevig hebt geplant in je hart. Voor mij is dat woord de naam: Jezus.
25/05/2009 op 19:54
Gestoeld in het niet-weten
De cirkel om me heen getrokken
zondert mij van niet-mij af
stoelt mijn bestaan
al delvend buiten het mijne
zijn de dagen koren kaf
De poten van niet-weten
steviger dan mijn zekerheid
mag ik in leven en stil aan
zeker van onwetendheid
God alom en tegenwoordig
nergens vind ik U niet
stoel de stilte in mijn wezen
dat de ander U in mij doorziet
26/05/2009 op 08:27
Beste Rob,
Heel hartelijk dank voor deze poëtische verwoording.
Vooral de zin ‘zondert mij van niet-mij af’ vind ik heel treffend.
Jos