Al eerder schreef ik over vierdimensionale gemeenteopbouw en over een 4D-manier van kerk zijn. Toen gebruikte ik twee andere plaatjes dan de afbeelding die je hier nu ziet. Bijgaande afbeelding ontstond tijdens de voorbije maanden toen ik me verder aan het bezinnen was rond de vraag hoe ‘klassiek’ kerk zijn en missionair gemeente zijn zich tot elkaar verhouden.
‘Klassiek’ kerk zijn
Ik heb lange tijd in mijn gedachten (en praktijk) geworsteld met wat ik eigenlijk als tegenstelling zag: de gemeente die naar binnen gericht is en eigenlijk vooral pastoraal wil zijn en de gemeente die naar buiten gericht is en eigenlijk vooral missionair wil zijn. Daar kwam ook een klein minderwaardigheidscomplexje bij: ik was (en ben) maar een gewone dominee (primair van het type ‘herder en leraar’) en ik was (en ben nog steeds) geen missionaire predikant of zelfs kerkplanter c.q. gemeentestichter. En als ik alles wat er in de pers en in boeken en op internet geroepen wordt mag geloven, dan is kerkplanting en gemeentestichting en missionair kerk zijn hot terwijl klassieke kerk zijn (zo een waar een ‘herder en leraar’ is) zó uit is.
Genuanceerd
Maar in de loop van de tijd lukte het me om hier wat genuanceerder naar te kijken. En ik ontdekte hoezeer juist datgene waar de ‘klassieke’ kerk vanouds goed in is (of althans behoort te zijn) van cruciaal belang is voor missionair gemeente zijn. Daarover wil ik de komende dagen een paar keer wat schrijven. Ik heb ook drie concrete aanleidingen om hier nu wat intensiever mee bezig te zijn:
- Vorige week vrijdag maakte ik op Amsterdam Centraal Station een brainstormsessie mee waarin deze vraag centraal stond: ‘Is het gedachtegoed van Total Church het waard om tot een Nederlandse beweging uit te groeien voor kerk-zijn vandaag? In die brainstorm was bijgaande afbeelding onder meer input van mijn kant.
- Komende zaterdag hebben we als kerkenraad van de Fonteinkerk Haarlem een bezinningsdag. Thema is: ‘De kerk en de kern. Over de vier dimensies van gemeente zijn. ‘ Je raadt het al: op die dag staan we ook stil bij de afbeelding die ik hier introduceer.
- Op donderdag 13 oktober mag ik een spreekbeurt houden tijdens een door ECM (European Christian Mission) georganiseerde avond met de titel ‘Hart voor Slovenië‘. Mijn neef Jos Douma is ambassadeur in Slovenië en zal over dat land vertellen, en ik mag iets zeggen over de relatie tussen (klassiek) gemeente zijn en christelijke gemeenschapsvorming elders in Europa.
20/09/2011 op 13:12
dag Jos,
ik denk dat als mensen in beweging komen om missionair ’te zijn’, dat ze dan des te harder zelf ook beseffen de leraar en herder in de kerk nodig te hebben om fit op pad te gaan of om met passie te leven in hun buurt. Zie ook Jeremia 29:4-7 en. En daarom is het wijs als apostolische evangelistentypes nauw samenwerken met de herders/leraars. De een motiveert om in beweging te komen en de ander helpt met de blessures (blessures heel breed genomen; littekens, leugens, Hebr 12:12) die dan in de weg blijken te zitten.
En zo samen in beweging blijven & komen, op z’n tijd een sabbatje rust.
22/09/2011 op 13:10
Ha Jos,
‘k Weet niet wat de oorsprong van de cirkels in jouw geval is, in ieder geval wou ik aanvullen dat deze cirkels ook (min of meer) het uitgangspunt vormen voor het boek ‘The Tangible Kingdom’ van Halter en Smay? Dat is geen theologisch hoogstaand werk, maar sprak me ook erg aan. Ik ben benieuwd of er wezenlijke verschillen zijn met jouw denkbeelden.
Zie ook: http://rosatijn.wordpress.com/2008/09/26/hoe-gods-koninkrijk-tastbaar-wordt-iv/
Martijn
22/09/2011 op 21:51
Ha Martijn,
Dank voor je reactie. Het idee van de cirkels deed ik op bij het lezen van Jim Collins boek Good to Great. Daar worden de drie overlappende cirkels ook gebruikt in een heel ander verband. Het is een schema dat voor heel veel combinaties van drie die samen als vierde een middelpunt/kern hebben te gebruiken.
Groet!
Jos
23/09/2011 op 17:00
Beste Jos,
Ik denk dat je met de cirkels goed aangeeft dat de hele gemeente (het hele lichaam) in al haar aspecten betrokken moet zijn. Maar ook dat ze missionair moet zijn. Een gemeente kan alle 3 de aspecten hebben maar zonder de overlap vallen er gaten en is missionair gemeente zijn nog niet haalbaar en blijven we afhankelijk van individuen. Verder mis ik beweging in de dit plaatje. En daarmee zoek naar een uitbeelding die laat zien dat missionaar zijn een opdracht is, en dat in beweging komen een noodzakelijk opvolgen van de opdracht is om effectief missionair te kunnen zijn. De krachtbron van de beweging is uiteraard Gods Geest toe die eenparig met ons mensen werkt.
Waarschijnlijk is dat te veel in een plaatje maar zijn het wel onmisbare aspecten
24/09/2011 op 23:19
Ik heb er vandaag nog eens over na kunnen denken. Ik mis het “vuur” van de Heilige Geest in het model om ook van missionair te kunnen spreken. Zonder dat is het een mooi plaatje van een goed samenwerkende gemeente volgens Bijbelse kernwaarden. Kenmerkend voor ‘Klassiek’ kerk zijn zoals ik het vele kerken om mij heen zie verstaan en toepassen. Volgens mij kunnen we beter authentiek gemeente van Christus zijn dan “klassiek” kerk zijn. Dan moeten we ons richten op het ontstaan en leven van de eerste christengemeenten.