Al een tijdje kriebelt het bij mij wat als ik waarneem hoeveel aandacht er momenteel – in coronatijd – uitgaat naar de kerk: de kerk als instituut, de kerk als vereniging, de kerk als gemeenschap, de kerk als community – of welke woord je ook maar wilt gebruiken.

Vandaag kwam ik een citaat tegen waarin ik precies verwoord zag wat me aan al die aandacht voor ‘samen kerk zijn’ dwars zat.

“Misschien is de kerk dat de afgelopen decennia een beetje vergeten, dat het geloof – naast een gemeenschapsweg – ook een individuele weg is.”

Het wordt gezegd door Sim D’Hertefelt, e-learning designer bij Kerknet Academie, in het Nederlands Dagblad in een artikel waarin wordt verteld over een online-cursus over ‘spirituele meesters’.

Samen

Ja, inderdaad, ‘we’ zijn als predikanten, kerkcoaches, kerkenraden, kerkmanagers, voorgangers, gemeenteopbouwwerkers, theologische instituten enzovoort een beetje vergeten dat je niet alles kunt zetten op de kaart van ‘samen’. Juist nu ‘samen’ veel minder mogelijk is vanwege coronamaatregelen lijkt dat accent alleen nog maar sterker te worden.

Nog maar een keer dus:

“Misschien is de kerk dat de afgelopen decennia een beetje vergeten, dat het geloof – naast een gemeenschapsweg – ook een individuele weg is.”

Bezinning

Er wordt momenteel ontzettend veel aan bezinning gedaan over kerk zijn in en na coronatijd. Als voorbeelden: het boek Herkerken van Remmelt Meijer en Peter Wierenga, de Studiedag voor kerkleiders ‘Corona: vloek of zegen voor de kerk?’ die onlangs gehouden werd door Evangelische College en Viva de Kerk van Opwekking en Henk Stoorvogel.

Steeds opnieuw treft me daarin die monomane focus op samen. Bijna nergens kom ik iets tegen over ‘alleen’ of ‘individueel’.

Management-achtig

Volgens mij moeten we niet herkerken (met alle eenzijdige accenten die ik zie op management-achtige benaderingen daarbij) maar herchristenen (of: herkerstenen). Niet de vraag ‘Hoe kunnen we vandaag kerk zijn?’ moet centraal staan, maar de vraag: ‘Hoe kunnen we vandaag al christen leven?’ (En wellicht vervolgens: ‘En hoe helpt de kerk daar dan bij?’)

Als de leegte van de kerk nu eens vooral een illustratie is van de leegte van het mensenhart? Als de kerk niet allereerst in crisis is, maar het christen-zijn? Als het spirituele tekort van kerken nu eens allereerst het spirituele tekort van christenen persoonlijk is?

Deze vraag

Deze vraag wordt dus veel te weinig gesteld:

Wat betekent het dat de kerk de afgelopen decennia een beetje vergeten is (een vergeetachtigheid die nu zelfs lijkt te worden versterkt in coronatijd), dat het geloof – naast een gemeenschapsweg – ook een individuele weg is?

En waar vinden we individuele christenen momenteel allereerst in in groten getale?

Online.