Hoe kan de kerk millennials helpen om in hun dagelijkse leven Jezus te volgen? Dat is de vraagstelling van mijn studieverlof. Al lezend in boeken en luisterend naar millennials (in gesprekken) komen er wel wat dingen bij elkaar die belangrijk zijn. Het ‘Jezus volgen’ vind ik achteraf nmisschien wat te stevig of te stellig geformuleerd. Dat kan wat terughoudender bijvoorbeeld zo: Hoe kan de kerk millennials helpen om geloof, hoop en liefdete beleven in hun dagelijkse werkelijkheid?

In het hoofdstuk (hoofdstuk 13, in deel 3 van Seel’s boek) klinkt een pleidooi – in het kader van de ‘open transcendent’-positie – voor een nederige theologie.

De verschillende kenmerken van millennials en met name hun ‘hauntedness’ (ik heb hier niet een goede Nederlandse vertaling voor, het is zoiets als: ‘achtervolgd worden door het gevoel dat er meer is, maar daar niet goed de vinger op kunnen leggen) wijzen naar een andere wereld, een persoonlijk universum dat is geworteld in de werkelijkheid van de liefde.

If we ware going to be useful partners in the pilgrimages of New Copernicans, we will first need to become the kind of people who reflect this larger reality of love.

Een surplus aan liefde

Ik moet in dit verband denken aan de opmerking die Tim Vreugdenhil maakte in het gesprek dat ik met hem had (hier als podcast te beluisteren):

Als het over liefde gaat, vind ik van millennials dat ze een surplus aan liefde hebben. Ik vind ze vaak liefdevoller dan ik zelf ben of in ieder geval was ook op hun leeftijd. Dat surplus aan liefde zie ik best vaak, en dat maakt mij dan weer hoopvol. Juist deze generatie heeft meer met liefde en lijkt ook beter te kunnen liefhebben.

Liefde dus. Misschien was het beter geweest om mijn studietraject niet ‘Geloven als een millennial’ maar ‘Liefhebben als een millennial’ te noemen. Als we (her)ontdekken dat geloven altijd over liefhebben gaat (en veel minder over het hebben van opvattingen en overtuigingen) hebben we al een heel belangrijke winst geboekt. Zouden inderdaad de millennials dat weer aan de kerk kunnen leren?

Een open attitude

Hoe dan ook, John Seel is op zoek naar mensen die mee kunnen lopen op de weg die millennials gaan als het gaat om geloven, hopen en liefhebben. Dat is een bepaald soort mensen, stelt hij. En volgens hem beschrijft Richard Rohr die mensen en hun open attitude heel goed als hij zegt:

If you have, in fact, deepened and grown ‘in wisdom, age, and grace’ (Luke 2:52), you are able to be patient, inclusive, and understanding of all previous stages … The ‘adepts’ in all religions are always forgiving, compassionate, and radically inclusive. They do not create enemies. and they move beyond the boundaries of their own ‘starter group’ while still honoring them and making use of them.’

Om zo’n soort vrouw of man te zijn hoef je niet alle antwoorden op alle vragen te kennen. Hier geldt dat EQ belangrijker is dan IQ.

Participeren in de bronnen van het koninkrijk

Seel spreekt hier ook over de relatie met Jezus die hij zo omschijft: “participeren in de bronnen van het koninkrijk”. Dat lijkt me een prachtige omschrijving, wat minder ‘evangelisch’ en individualistisch dan veel spreken over ‘mijn persoonlijke relatie met Jezus’. Hier gaat het om: dat je participeert in de bronnen van het koninkrijk, Gods nieuwe wereld op aarde zoals in de hemel.

En dat participeren heeft weer alles te maken met de vier basis-verlangens die Seel verderop in zijn boek (deel 5) zal beschrijven als waardevolle invoegstroken naar de weg van (christelijk) geloven, hopen en liefhebben: het verlangen naar liefde, gerechtigheid, schoonheid en spiritualiteit.

Open transcendente gelovigen

Seel is dus bezig in dit hoofdstuk om de ‘open transcendente’ positie te beschrijven en om de ‘open transcendente’ gelovige in beeld te brengen:

If we think of faith as a pilgrimage rather than a light switch, we’ll be in a much better place to assist New Copernicans in their spiritual seeking. There are certain characteristics of open transcendent believers. They have a combination of intellectual humility combined with deep spiritual mysticism. There is immediacy to their experience of God that is often combined with a scientific inquisitiviness.

Als voorbeeld noem Seel filantroop Sir John Templeton. Voor hem was Paulus’ uitspraak ‘In hem leven wij, bewegen wij en zijn wij (Handelingen 17:28) een bewering over de wezenlijke natuur van de werkelijkheid, de realiteit die door de wetenschap wordt bestudeerd.

Zo’n soort persoon

Dit is de hoofdbewering van Seel in dit 13e hoofdstuk dat als titel heeft ‘Humilty in Theology’: er ligt voor de kerk niet een recept of programma klaar waarmee de zoekende millennials kunnen worden bereikt. Het gaat er uiteindelijk om dat je een bepaald soort persoon bent.

To become an open transcendent believer will mean abandoning the need to be always right, acknowledging one’s limits and brokenness, and placing oneself on the dusty road with other pilgrims of all stripes, willing to learn from their pain and joys. It will mean suffering and walking with a limp.